10 milyar dolar gelecek

G20 ülkelerinin bir araya gelerek oluşturdukları ve kontrol görevi de OECD’de olan Matrah Aşındırma ve Kâr Kaydırma (BEPS) Eylem Planı 5 yıl sonra hayata geçtiğinde Türkiye en az 10 milyar dolar kârlı çıkacak. BEPS’in amacı, ürünlerin üretildikleri ve katma değer katıldığı ülkelerde vergilenmesi.

Ana kural, ürüne kim ne katmışsa vergiyi de o alsın. G20 ülkelerinin başta vergi cennetleri olmak üzere şirketlerin başka ülkelere lisans, know how ve royality ödemeleri ile kâr aktarımını önlemek için kabul ettikleri 15 ayrı eylem planının gerçekleşip gerçekleşmediğini OECD 2020’den itibaren kontrol etmeye başlayacak. Böylece birçok isim altında vergi cennetlerine aktarılan o ülkelerde de vergisiz kalan bu kazançlar artık vergilenmiş olacak. Türkiye’de birçok büyük şirket lisans, marka, royality ödemeleri adı altında kârının büyük bölümünü yurtdışına çıkarıyor. Hong Kong’un bu yolu kullanmada ana ülke olduğu belirtiliyor. Artık Hong-Kong’un yolu kesilecek. Türkiye için en önemli konuya ise danışmanlık şirketi PwC Vergi Ortağı Zeki Gündüz değindi.

Gündüz, BEPS’in hayata geçmesiyle Türkiye’nin ihracatının önemli ölçüde artacağını söyledi. Peki nasıl? Şirketler Türkiye’de vergi ödememek için örneğin İngiltere’ye yapacağı ve gerçek tutarı 10 dolar olan ürünü 1 dolara Virgin Adaları’na yapıyor. Sonra ada devletindeki şirket de İngiltere’ye 10 dolara aynı malı satıyor. Böylece Türkiye 1 dolarlık ihracat yapmış gibi görünüyor. Oysa gerçek ihracat 10 dolar.

ARTIK İKLİM DEĞİŞİYOR

İşte BEPS kapsamında eylem planları gerçekleştiğinde kimin hangi şirketle bağı olduğu, hangi şirketin kimle iştiraki veya ortağı olduğu ortaya çıkacak. Çünkü Türkiye’deki herhangi bir şirket dünyadaki iştirakleri, ana ortağı veya ortaklarını Türkiye’ye bildirmek zorunda olacak. Türkiye maliyesi de kolayca transfer fiyatlaması veya örtülü kazanç aktarımı mekanizmalarını devreye sokup kâr aktarımını engelleyebilecek. Gündüz özellikle Türkiye’nin G20 dönem başkanı olması nedeniyle bütün BEPS çalışmalarının içinde yer aldığını belirterek maddi değeri ölçülemeyecek bir bilgi birikimine kavuştuğunu ifade etti. Gündüz’ün dikkat çektiği bir başka nokta ise artık vergi açısından iklimin hükümetler lehine değiştiği. Daha önce şirketler devletlerin uygulamalarına itiraz ederken artık devletler kaybolan verginin hesabını sorma meşruluğunu edinmiş durumda.

BİR İMZA 10 MİLYAR $ GETİRİR

Uzmanlar şirketlerin vergi kaçırmak için vergi cennetlerine yaptıkları ihracatın en fazla 10’da birini gösterdiğini söylüyor. Böylece vergi cennetlerine yapılmış gibi görünen oysa gerçekte o ülkelerden de çıkıp başka ülkelere giden 781 milyon dolarlık yıllık ihracatı olan Türkiye’nin gerçek ihracatının 10 milyar dolar civarında olabileceği tahmin ediliyor.

Şimdi BEPS devreye girdiğinde Türkiye’nin ihracatı da 10 milyar dolar artacak. Cari açığın beli kırılacak. Diğer yandan belki de kaynağı belirsiz para giriş çıkışı olarak bilinen Net Hata Noksan kalemine de bir açıklık getirilmiş olacak. Diğer yandan bir hatırlatma yapalım. 2006 yılında kabul edilen ve halen yürürlükte olan Kurumlar Vergisi Kanunu ile “vergi cenneti ülkelerden alınan faturalar” nedeniyle “yüzde 30 vergi kesintisi” yapılması öngörülmüştü. Ancak aradan 9 yıl geçtiği halde, Bakanlar Kurulu yüzde 30 stopaj yapılacak ülke adlarını belirlemediği için stopaj yapılamıyor. Nedeni bilinmiyor. (Habertürk)