10 yıl çalışıp `yaştan emekli` olabilirsiniz
Prim gün sayısı yetmeyen ve bu nedenle emekli olamayan kişiler yaştan emeklilik hakkından yararlanabilirler. Daha geç sigortalı olanların da 10 yılla, yani 3.600 günle emekli olma hakkı var.
Çalışanlar işe girdikten birkaç yıl sonra ne zaman emekli olacaklarını hesaplamaya başlarlar. Akşam'dan Okan Güray Bülbül'ün köşe yazısına göre ancak genellikle normal emeklilik için gerekli şartlar hesaplanır ve buna göre bir plan yapılır. Bunun yanında bir de yaştan emeklilik hakkı söz konusudur. Yaştan emeklilikte daha düşük prim ödeyerek emekli olunur. 10 yıl çalışan bir kişi yaştan emekli olma hakkına sahip olabilir. Ancak bunun için erken yaşta sigortalı olmak gerekir. Peki kimler hangi yaşta ve nasıl yaştan emekli olabilirler?
PRİM GÜNÜ DOLMAMIŞSA...
Yaştan emeklilik, belirli bir yaşa gelmiş ve normal emeklilik için gerekli prim ödeme sayısını dolduramamış kişilere sağlanan bir haktır. Prim ödeme gün sayısı yetmeyen ve bu nedenle emekli olamayan ancak yaşı nedeniyle prim ödeme gün sayısını tamamlama imkanı kalmamış kişiler yaştan emeklilik hakkından yararlanabilirler.
ŞARTLARI NELER?
Yaştan emeklilik şartları ilk kez sigortalı olunan tarihe göre farklılaşmaktadır. 9 Eylül 1981'den önce ilk kez sigortalı olmuş kadınlar ve yine 23 Mayıs 2002 itibarıyla 15 yıl sigortalılığı bulunan kadınlar 50 yaşında ve 3 bin 600 prim günüyle emekli olabilirler. Diğer yandan 9 Eylül 1976'dan önce ilk kez sigortalı olmuş erkekler ve yine 23 Mayıs 2002 itibarıyla 15 yıl sigortalılığı bulunan erkekler 55 yaşında ve 3 bin 600 gün primle emekli olabilirler.
KONTROL ETMEK ÖNEMLİ
Bu tarihten sonra ilk kez sigortalı olmuş kişiler için de yaştan emeklilik hakkı bulunmaktadır. Ancak bu hakkın kullanılabilmesi için gerekli yaş şartı yükselmektedir. Çalışanların mutlaka özellikle ilk başladıkları işyerlerinde sigortalarının yatırıldığını kontrol etmeleri gerekir.
DAHA DÜŞÜK PRİMLE
Belirli bir yaşın üzerindeki kişiler için bazen çalışmaya devam etmek yerine yaşı bekleyerek daha düşük primle emekli olmak mantıklı olabilir. Özellikle yurtdışı borçlanmasıyla emeklilikte yaştan emekli olmak daha az borçlanma yapılması anlamına gelir.
15 YILLIK SİGORTALILIK ŞARTI
Daha geç sigortalı olan kişiler de 10 yılla, yani 3 bin 600 günle emekli olma hakkına sahipler. Ancak bunun için yalnızca 3 bin 600 prim günü yeterli değil. Aynı zamanda 15 yıllık sigortalılık şartı da söz konusudur. Diğer yandan daha geç sigortalı olan kişilerin yaş haddinde de yükselme olur. Örneğin ilk kez 1 Ocak 1990'da sigortalı olmuş bir erkek çalışan 3.600 gün primini 1 Ocak 2017’de dolduracaksa 15 yıllık sigortalılık süresi ve 60 yaşını doldurmak şartıyla yaştan emekli olabilecektir.