7 bin dolara Land Rover

Hatay’ın Reyhanlı ilçesindeki bir sokak yabancı araçların satıldığı açık bir araba pazarı haline geldi. Ancak burada satılan araçların tamamı yabancı plakalı. Türkiye ’deki fiyatlarının yarısından daha ucuza satılan araçları yasalar gereği Türk vatandaşları alamıyor. Bulgaristan, Yunanistan ve İtalya plakalı bu araçlar Suriye ’ye götürülüyor.

Reyhanlı’nın hemen girişinde yer alan göl kenarındaki bir sokak araba pazarını andırıyor. Kimi zaman kalabalık gruplar pazarlığa tutuşurken, kimi zaman araçların başında yalnız bir nöbetçi bulunuyor. Araçların çalıntı olduğu iddiaları da var. Reyhanlı’daki araçların satıldığı noktadaki esnafın anlattıklarına göre, bu araçlar Avrupa’da yaşayan Suriye vatandaşları tarafından getiriliyor. Sınırdan yasal yollarla Türkiye’ye sokuluyor. Bir jipin ön camında İtalya’dan 11 Şubat’ta çıkış yapıldığına dair belge yapıştırılmış. Araçlar yine Reyhanlı’daki Suriye vatandaşları tarafından satılıyor.

7 bin dolara Land Rover

Akşam saatlerinde gittiğim ara sokakta, Suriyelilerle bir tercüman aracılığıyla konuşuyor ve araçların fiyatlarını soruyorum. Türkiye’deki fiyatı 40 bin liranın üzerinde olan 2004 model Jeep marka 4X4 araç 8 bin dolara, yine Türkiye’de 27 bin liraya ikinci eli satılan 2001 Volvo V70 2 bin motor dizel araç 5 bin 500 dolara, 2004 model Ford marka bir jip 8 bin dolara, 35 bin lira civarında 2. el piyasası bulunan Land Rover’ın 2001 Range modeli 7 bin dolara satılıyordu. Üstelik bu fiyatlar henüz ‘pazarlık’ yapılmamış tarifeden.

Satıcılar, araçların buraya nasıl geldiğini bilmiyor. Ancak satıştan sonrası belli: İstikamet Suriye. Yabancı plakalı araçlar yurt dışından en fazla 180 gün süreyle Türkiye’ye sokulabiliyor. Bir esnafın verdiği bilgiye göre, sahibi aracı satarsa, yurtdışına çıkarken, ‘çalındığına dair bir belge’ düzenliyor. Böylece araçla ilgili sorumluluğu da kalmıyor.

Dışarda kiralanıyor Türkiye’de satılıyor

Kaçakcılıkla ilgili bir başka yetkili ise en sık rastlanan suç şekliyle ilgili şunları söyledi: Yurtdışında kiralanan araçlar Türkiye’de satılıyor. Daha sonra araç gidiyor ve tekrar gelmiyor. Bu araçlar interpole bildiriliyor. Suriye’de savaş nedeniyle sistem olmadığı için çalıntı araçlar orada tespit edilemiyor. Bir gümrük memurunun verdiği bilgilere göre de, sınırdaki şüpheli araçlar İnterpol’den kontrol ediliyor. Eğere çalıntı bildirimi varsa araca el konuluyor ve dava açılıyor. Gümrükte bu durumda olan çok sayıda araç bulunuyor.Bölge halkından ise “İlçede huzur kalmadı. Hırsızlık olayları arttı. İsteyen sınırdan elini kolunu sallayarak geçiyor” şikayetleri yükseliyor.

‘Satmıyoruz, park ettik’

Reyhanlı’nın Cilvegözü Sınır Kapısı’na yakın bu bölgesindeki tüm pansiyon, otel ve kiralık evlerde Suriyeliler kalıyor. Kahvehaneler, çay bahçeleri Arapça konuşan Suriyelilerle dolu. Bir emniyet yetkilisinin verdiği bilgilere göre, burasının bir ‘araba pazarı’ olduğunu söylemek zor. Ancak satılıp alındığı biliniyor. Burada usulsüz, çalıntı araçlar satılmıyor. Emniyet yetkilileri bölgeye gittiğinde, ‘araçları park ettik’ cevabı alıyor. Bu durumda işlem yapılamıyor. Ancak bu işin ticareti yapılacaksa Türkiye’deki mevzuata göre yapılması gerektiğinin de altına çiziyor görüştüğümüz yetkili.