Altın ithalatındaki artış dış ticaret açığını patlattı

İthalat ise yüzde 18,4 artarak 22 milyar 824 milyon dolar oldu. İthalat artışında en büyük pay ise yüzde 302 ile altın ve kıymetli taşlar kaleminde gerçekleşti.

Dış ticaret açığı nisan ayında canlanan iç talep ve kıymetli maden ithalatındaki artışın etkisiyle genel ithalattaki ciddi sıçramaya paralel beklentilerin oldukça üzerinde yüzde 55,1 artarak 10 milyar 304 milyon dolara çıktı. Ekonomistler altın ithalatı hariç tutulduğunda nisanda açıktaki artışın aslında çok hızlı olmadığını belirtiyor.

Dış ticaret açığı yılın ilk dört ayında ise yüzde 17,5 artışla 32,03 milyar dolar olarak gerçekleşti. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, ihracat nisanda yüzde 0,9 azalarak 12,52 milyar dolar; ithalat yüzde 18,4 artarak 22,82 milyar dolar oldu. İthalat artışında en büyük pay ise kıymetli veya yarı kıymetli taşlar, kıymetli metaller kaleminde oldu. Türkiye’nin kıymetli maden ithalatı, altının ons fiyatında görülen düşüş ve düğün sezonunun da yaklaşması sebebiyle artan iç talebin etkisiyle nisanda yüzde 302,3 artışla 2,56 milyar dolar oldu.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, kıymetli veya yarı kıymetli taşlar, kıymetli metaller kaleminde ithalat ilk dört ayda ise yüzde 259 artışla 5,61 milyar dolar olarak gerçekleşti. Buna karşılık söz konusu kalemde ihracat nisanda yüzde 57 azalışla 660 milyon dolar, ilk dört ayda ise yüzde 15,5 azalışla 2,9 milyar dolara geriledi. Nisan ayında İran’a altın ihracatı 303,6 milyon dolar, Birleşik Arap Emirlikleri’ne (BAE) ise 15,8 milyon dolar oldu.

Mart ayında İran’a 380,8 milyon dolar, Birleşik Arap Emirlikleri’ne ise 58,9 milyon dolarlık altın ihracatı yapılmıştı. Geçen yılın nisan ayında ise İran’a altın ihracatı 1,2 milyar dolar seviyesindeydi. Nisanda enerji ithalatı ise yüzde 7,7 azalarak 4,57 milyar dolara geriledi, ocak-nisanda yüzde 9,2 azalarak 18 milyar dolar oldu.

ING Bank ekonomisti Ömer Zeybek, nisan dış ticaret rakamları önemli bir bozulmaya işaret etse de bu gelişmenin genel bir eğilim değişikliğinden çok kıymetli maden ithalat ve ihracatındaki dalgalanmalardan kaynaklandığını, kıymetli madenler kaleminden arındırılmış verilere göre ihracat ve ithalattaki yıllık artışların sırasıyla yüzde 6,9 ve yüzde 8,8 olduğunu belirtti. Zeybek, “Dolayısıyla, dış ticaret açığında görülen artışın geçtiğimiz sene İran ile yapılan altın ticaretinin bir düzeltmesi olduğu ve diğer öncü ekonomik aktivitelerinin halen baskı altında olduğu dikkate alındığında yıllık açıktaki artış ivmesinin sınırlı kalacağını düşünüyoruz.” dedi.

JPMorgan Ekonomisti Yarkın Cebeci, ithalattaki sürpriz artışın tamamen altın ithalatı kaynaklı olduğunu ve açıktaki trendin alarm verici olmadığını söyleyerek, “İhracat ivme kaybederken iç talepteki kademeli toparlanma ithalatta yavaş bir artışa sebep oluyor. Tarihi trendlere baktığımızda önümüzdeki aylarda altın ithalatının ivme kaybetmesini bekliyoruz ancak bu aynı zamanda ticaret açığının yüksek olacağını ve yakın zamanda piyasaları rahatsız etmeye devam edeceğini gösteriyor.” diye konuştu.

ALB Menkul Değerler Araştırma Müdürü Yeliz Karabulut ise “Dış ticaret açığı nisanda 8 milyar dolar beklenirken 10,3 milyar dolar olarak gerçekleşti. Altın ithalatındaki artış dış ticaret açığının sıçramasına neden oldu.” dedi. Garanti Yatırım Ekonomisti Gizem Öztok Altınsaç da, dış ticaretin beklentilerden çok yüksek gelmesinin sebebinin 20 milyar dolar civarı olan ithalatın 23 milyar dolara yakın gerçekleşmiş olması olduğunu söyleyerek, “Altın ithalatı oldukça yüksek; normalde aylık bazda ortalama 500 milyon-1 milyar dolar arasında gerçekleşirken, bu ay 2 milyar dolar kadar daha fazla bir gerçekleşme var.” şeklinde konuştu.

Nisanda ithalatı en yüksek fasıl, 4,57 milyar dolar ile mineral yakıtlar ve yağlar olurken, bu fasılı 2,71 milyar dolar ile kazanlar, makineler, mekanik cihazlar ve aletler, bunların aksam ve parçaları, 2,56 milyar dolar ile kıymetli veya yarı kıymetli taşlar, kıymetli metaller, inciler, taklit mücevherci eşyası ve 1,74 milyar dolar ile demir ve çelik izledi.