Altın ve döviz tasarrufu TL’ye yetişti

Bireylerin tasarruf sahipliği verilerinin izlendiği ‘Türkiye’nin Tasarruf Eğilimleri Araştırması’na göre, kentsel nüfusta tasarruf sahiplerinin oranı, 2014 yılının ilk çeyreğinde, son iki buçuk yılın en yüksek seviyesine çıktı. Bir önceki çeyreğe göre 3.5 puanlık artışla yüzde 15.1 olarak gerçekleşti. Tasarruf yapmayan ancak gelecekte tasarruf yapmak isteyenlerin oranı da yüzde 39 ile bir önceki yılın ortalaması olan yüzde 31 seviyesinin üzerinde gerçekleşti. Tasarruf sahiplerinin çoğunluğu düzenli tasarruf yapmaya devam ederken, bu oran bir önceki çeyreğe göre artış kaydederek 2014’ün ilk çeyreğinde yüzde 67 seviyesine yükseldi.

Tasarruf yüzde 25 pay ile en çok TL mevduatta tutulsa da döviz ve altın birlikte ele alındığında TL’yi yakalıyor. Yastık altı altın ve yastık altı nakit toplamda yüzde 26’lık pay ile önemli bir diğer tasarruf aracı olarak öne çıkıyor.

ING Bank’ın yürüttüğü çalışma, Sabancı Üniversitesi’nden Alpay Filiztekin’in gözetiminde, IPSOS KMG tarafından 26 ilde her ay tesadüfi olarak seçilen 800 kişi ile yapılan görüşmeler şeklinde gerçekleştiriliyor.

2014’ün ilk çeyreğine ilişkin sonuçların, kentsel nüfustaki tasarruf sahipliği açısından araştırma tarihinde önemli bir ilki barındırdığına dikkat çeken ING Bank Genel Müdürü Pınar Abay, “Tasarruf sahipliği oranının çok uzun bir aradan sonra yüzde 15,1’e ulaşması oldukça dikkat çekici. Bu artışın, büyük olasılıkla, 2013 Aralık ortasında başlayan ve yerel seçim öncesinde artan belirsizlik algısıyla açıklanabilir. İhtiyati tedbir güdüsü ile tasarruf eğilimini artıran tüketicilerin tasarruf araç tercihlerinde ise likit araçları tercih ederken bir yandan değer korumayı sağlayan altın ve dövize yöneldiğini gözlemledik. Bununla beraber, uzun vadeli bir yatırım aracı olan bireysel emeklilik fonlarının da bir önceki senenin aynı dönemine göre 2 puan artarak yüzde 14’lük bir paya yükselmesini olumlu bir gelişme olarak değerlendiriyoruz. Artık BES’in tasarruf araç tercihlerinde belli bir payı koruduğunu söyleyebilmek mümkün duruyor” değerlendirmesinde bulundu.

En büyük engel değişmedi

İlk çeyrek sonuçlarına göre, tasarruf yapmanın önündeki en önemli engel daha önceki anket dönemlerinde olduğu gibi yüzde 53 ile ‘gelir yetersizliği’ olarak gösteriliyor. Gelir yetersizliğinden sonraki en önemli neden yüzde 21 ile ‘borçların/ödemelerin olması’ olarak gösteriliyor. 2014 yılı ilk çeyrek sonuçlarında, çocuksuz bireylerin tasarruf sahipliği oranı çocuklu bireylere göre daha çeyrek sonuçlarına göre, iki grup arasındaki fark 7 puandan 4 puana geriledi.

Tasarrufta klasikten şaşılmıyor

Türk Lirası vadeli hesapların payı geçen çeyreğe kıyasla 2 puan düşse de hala yüzde 25 oranıyla en çok tercih edilen araçların başında geliyor. Buna karşılık, yastık altı altın (yüzde 14) ve yastık altı nakit (yüzde 12) (TL ve döviz), toplamda yüzde 26’lık pay ile önemli bir diğer tasarruf aracı olarak öne çıkıyor. Kendi aralarındaki kompozisyonu değişmekle birlikte, yastık altı altın veya diğer değerli taş ve metal, altın hesabı, yastık altı döviz veya TL gibi görece daha likit tercihlerin toplam içindeki ağırlığı daha da artarak önemini koruduğu gözlemleniyor. Bu da, bireylerin piyasalardaki belirsizliğin ve oynaklığın öne çıktığı ilk çeyrekte değer koruma amacıyla ve güvenli liman algısıyla altın ve dövize yöneldiklerini gösteriyor. TL vadeli mevduatın tercih edilme oranı gerilese de, faiz oranlarının görece yüksek seviyesini koruması nedeniyle, TL vadeli mevduat halen en önemli tasarruf araçlarından biri olmaya devam ediyor.