Emeklilik hesabında önemli gelişme!
Emeklili yaşı hesaplanırken dikkate alınan iki tarih var. Bunlardan biri doğum yılı diğeriyse sigortalı olarak işe başlama tarihi. Akşam'dan Okan Güray Bülbül bugünkü köşesinde bu iki tarihle ilgili kafa karıştıran soruları yanıtladı. İşte o yazı:
Geçtiğimiz günlerde yeni bir genelge yayımlandı. Buna göre, doğum tarihi nüfusa yanlış kaydedilen kişilerin yapılan bu hatayı 'nüfus müdürlüklerinde' düzelttirmeleri halinde emeklilik hesabı için yeni yaş dikkate alınacak. Sosyal güvenlik sisteminde ilk kez sigortalı olunan tarih çok önemli. Emeklilikle ilgili koşullar ilk kez sigortalı olunan tarihe göre belli olur. Bunun yanında kişinin ilk kez sigortalı olduğu tarihteki yaşı da çok önemli. Çünkü bu tarihten sonraki yaş düzeltmeleri, SGK tarafından emeklilik koşulları açısından dikkate alınmaz. İlk kez sigortalı olunan tarihten önceki yaş düzeltmeleri, emeklilik işlemlerinde dikkate alınır.
Önce açılmalı
Ancak ilk kez prim ödenen tarihten sonra mahkeme kararıyla yapılan yaş düzeltmeleri dikkate alınmaz. Bu nedenle yaş düzeltmesiyle ilgili davaların mutlaka sigortalılık tarihinden önce açılması gerekiyor. Aksi takdirde mahkeme olumlu sonuçlanıp yaş düzeltmesi yapılsa bile emeklilikle ilgili koşullar değişmiyor. Konuyla ilgili geçtiğimiz haftalarda yayımlanan genelge yaş düzeltmesi konusunda sigortalılar yaşadığı mağduriyetin önüne geçilmesini sağlıyor.
YENİ GENELGE NE DİYOR?
Buna göre konuyla ilgili yayımlanan yeni genelgede şu ifadelere yer veriliyor:
"5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu'nun 38'inci maddesinde, aile kütüklerine tescil edilmesi gereken bilgilerden; dayanak belgesinde bulunduğu halde nüfus kütüklerine hatalı veya eksik olarak tescil edilen ya da hiç yazılmayan bilgiler maddi hata kapsamında değerlendirilmektedir.
Mahkemeye gitmeden
Geçmişte yapılan bu tür maddi hatalar mahkemeye gerek kalmaksızın Nüfus İşleri Genel Müdürlüğü ya da nüfus müdürlükleri tarafından düzeltilebilmektedir. Bu hususların belgelendirilmesi halinde düzeltilmiş yaş dikkate alınarak işlem yapılacaktır."
'Yeni tarih' kabul edilecek
Nüfus İşleri Genel Müdürlüğü’nün kayıtları çerçevesinde hatası tespit edilen ve düzeltilen kişiler, bu işlem sigorta kollarına tabi oldukları tarihten sonra yapılmış olsa bile emeklilikte düzeltilmiş yaşları dikkate alınarak işleme tabi tutulacaklardır.
Emeklilik tarihini öne çekmek mümkün
Anayasa Mahkemesi'nin içtihatlarıyla yerleşmiş ve SGK’nın uygulamasıyla şekillenmiş mahkeme kararıyla yaş düzeltmesinin sigortalılık tarihinden sonra olması halinde dikkate alınmaması uygulamasının yanında mahkeme kararı olmaksızın hatalı işlemin düzetilmesi şeklinde yapılacak işlemin emeklilikte dikkate alınacak olması çok önemli. Bu sayede kendi hatası olmaksızın nüfus kütüğüne doğum tarihi yanlış yazılan kişilerin daha erken emekli olması mümkün. Bu kişilerin başka bir kişinin hatası nedeniyle uğradığı mağduriyette ortadan kaldırılmış olacak.
Sigorta sonrası geçerli olmuyor
Uzun vadeli sigorta kollarına tabi olduktan sonraki yaş düzeltmelerinin SGK tarafından emeklilikte dikkate alınmamasıyla ilgili Anayasa Mahkemesi'ne dava açılmıştı. Mahkeme kararını konunun anayasaya aykırı olmadığı yönünde verdi. Dolayısıyla bu konuyla ilgili atılabilecek herhangi başka bir adım yok. Ancak mahkemesiz düzeltmelerde sigortalılar mağduriyet yaşamıyorlar.
Önce açılmalı
Ancak ilk kez prim ödenen tarihten sonra mahkeme kararıyla yapılan yaş düzeltmeleri dikkate alınmaz. Bu nedenle yaş düzeltmesiyle ilgili davaların mutlaka sigortalılık tarihinden önce açılması gerekiyor. Aksi takdirde mahkeme olumlu sonuçlanıp yaş düzeltmesi yapılsa bile emeklilikle ilgili koşullar değişmiyor. Konuyla ilgili geçtiğimiz haftalarda yayımlanan genelge yaş düzeltmesi konusunda sigortalılar yaşadığı mağduriyetin önüne geçilmesini sağlıyor.
YENİ GENELGE NE DİYOR?
Buna göre konuyla ilgili yayımlanan yeni genelgede şu ifadelere yer veriliyor:
"5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu'nun 38'inci maddesinde, aile kütüklerine tescil edilmesi gereken bilgilerden; dayanak belgesinde bulunduğu halde nüfus kütüklerine hatalı veya eksik olarak tescil edilen ya da hiç yazılmayan bilgiler maddi hata kapsamında değerlendirilmektedir.
Mahkemeye gitmeden
Geçmişte yapılan bu tür maddi hatalar mahkemeye gerek kalmaksızın Nüfus İşleri Genel Müdürlüğü ya da nüfus müdürlükleri tarafından düzeltilebilmektedir. Bu hususların belgelendirilmesi halinde düzeltilmiş yaş dikkate alınarak işlem yapılacaktır."
'Yeni tarih' kabul edilecek
Nüfus İşleri Genel Müdürlüğü’nün kayıtları çerçevesinde hatası tespit edilen ve düzeltilen kişiler, bu işlem sigorta kollarına tabi oldukları tarihten sonra yapılmış olsa bile emeklilikte düzeltilmiş yaşları dikkate alınarak işleme tabi tutulacaklardır.
Emeklilik tarihini öne çekmek mümkün
Anayasa Mahkemesi'nin içtihatlarıyla yerleşmiş ve SGK’nın uygulamasıyla şekillenmiş mahkeme kararıyla yaş düzeltmesinin sigortalılık tarihinden sonra olması halinde dikkate alınmaması uygulamasının yanında mahkeme kararı olmaksızın hatalı işlemin düzetilmesi şeklinde yapılacak işlemin emeklilikte dikkate alınacak olması çok önemli. Bu sayede kendi hatası olmaksızın nüfus kütüğüne doğum tarihi yanlış yazılan kişilerin daha erken emekli olması mümkün. Bu kişilerin başka bir kişinin hatası nedeniyle uğradığı mağduriyette ortadan kaldırılmış olacak.
Sigorta sonrası geçerli olmuyor
Uzun vadeli sigorta kollarına tabi olduktan sonraki yaş düzeltmelerinin SGK tarafından emeklilikte dikkate alınmamasıyla ilgili Anayasa Mahkemesi'ne dava açılmıştı. Mahkeme kararını konunun anayasaya aykırı olmadığı yönünde verdi. Dolayısıyla bu konuyla ilgili atılabilecek herhangi başka bir adım yok. Ancak mahkemesiz düzeltmelerde sigortalılar mağduriyet yaşamıyorlar.