Tek ölen madenciye maaş yok!

Vefat eden madencilerin yakınlarına, özel bir düzenlemeyle ‘5 yıl sigortalılık ve 900 gün prim’ şartı aranmadan maaş bağlanacak. Ancak tasarı Soma mağdurları ile sınırlı tutuldu. Oysa iş kazalarında günde ortalama dört, 12 yılda 14 bin kişi hayatını kaybetti. Toplu ölüm olmadığı için kamuoyunun dikkatini çekmeyen bu işçilerin yakınları maaş alamıyor.

Soma’da hayatını kaybeden madencilerin yakınlarına, gerekli şartları taşımasa da ölüm aylığı bağlanabilmesi için özel bir düzenleme yapılıyor. Vefat eden işçilerin eş ve çocuklarına maaş verilebilmesi için en az 5 yıl sigortalı olma ve toplam 900 gün prim ödeme şartı isteniyor. Meclis’e gönderilen torba yasa tasarısına göre ölüm aylığına hak kazanamayan madencilerin yakınlarına özel bir düzenlemeyle maaş bağlanacak. Ancak düzenleme sadece Soma ile sınırlı tutuldu. Diğer diğer iş kazalarında ölenlerin yakınları bu haktan faydalanamayacak. Oysa Türkiye’de iş kazalarında her gün ortalama 4 kişi hayatını kaybediyor. Son 12 yılda, başta madenler, inşaatlar ve tersaneler olmak üzere meydana gelen kazalarda hayatını kaybeden 14 bin işçinin yakınları mağduriyet yaşıyor. Zaman'ın haberine göre, düzenlemenin sadece Soma mağdurları ile sınırlı tutulmasını eşitlik ilkesine aykırı bulan uzmanlar, daha kapsayıcı bir yasa çıkarılması gerektiği görüşünde.

Çalışma süresi ve prim durumu sebebiyle Soma’da hayatını kaybeden pek çok madencinin eş ve çocuklarının ölüm aylığı alamama ihtimali ortaya çıktı. Bu mağduriyeti gidermek için yeni bir adım atılıyor. Meclis’e gelen yasa tasarısına eklenen geçici madde ile Soma’da ölenlerin yakınlarına, yasanın öngördüğü şartlar aranmadan ölüm aylığı bağlanacak. Ancak hükümet, kamuoyunun hassasiyet gösterdiği Soma’da ölenlerin yakınlarına ölüm aylığı bağlarken, iş kazalarında hayatını kaybeden binlerce kişi unutuldu. Tasarı, Soma ile sınırlı tutuldu. İş kazalarında her gün 4 kişi hayatını kaybetmesine rağmen ölenlere Soma örneğindeki gibi bir maaş bağlanmıyor. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın verilerine göre 2002’den beri yaklaşık 14 bin işçi, iş kazalarında hayatını kaybetti. Bu kişilerden 5 yıl sigortalılık süresi ve 900 gün pirimi bulunmayanlara ölüm aylığı bağlanmadı. Bu ölümler toplu gerçekleşmediği için de toplumun dikkatini çekmedi. Ancak iş kazalarında ölen kişilerin yakınlarının mağduriyeti sürüyor. Uzmanlar, ölüm aylığına ilişkin düzenlemenin sadece Soma ile sınırlı tutulmasının eşitlik ilkesine aykırı olduğunu, daha kapsayıcı bir düzenleme yapılması gerektiğini belirtiyor.

Ayrıca Meclis’e gelen tasarıya göre Soma’daki maden kazasında ölenlerin Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) olan borçları silinecek. Madencilerin anne ve babasına da maaş bağlanabilmesi için yoksulluk kriteri ve emekli aylığı almıyor olmaları şartı kaldırılıyor. Kazanın meydana geldiği maden ocağı nda çalışanlar ile ölenlerin yakınlarına İşsizlik Fonu’ndan ödeme yapılacak. Soma’da yaraları sarmaya dönük bu düzenlemelerin hiç birinin diğer iş kazaları için uygulanmayacak olması yeni mağduriyet tartışmalarına yol açıyor.

Maden Şehitleri Aileleri Dayanışma Derneği Zonguldak Şubesi yetkilileriyle gelen ve çoğunluğunu kadınların oluşturduğu grup, komisyona girerek taleplerini dele getirmekte ısrar etti. Güvenlik görevlileri salon kapısı önünde önlem alarak aileleri içeri sokmadı. Koridordan yükselen sesler üzerine komisyon çalışmasına ara verildi. Komisyon Başkanı Recai Berber ile Başkan Vekili Süreyya Sadi Bilgiç dışarı çıkarak ailelerle görüştü. Kozlu ’da eşini kaybeden Remziye Kadıoğlu, “Eşim, yerin 700 metre altında öldü. Sesimizi 1,5 senedir duymuyorlar. Soma’ya tanınan hakları bizler de istiyoruz.” dedi. Komisyon Başkanı Berber’in “Siz Zonguldak’tan mı geldiniz? Ben Soma’dan zannetmiştim.” diyerek geri çevirmek istemesi üzerine bir madenci yakını “Zonguldak’ta ölenlerin canı can değil mi?” diye tepki gösterdi. Berber, “Can elbette. Şu anda teknik bir çalışma yapıyoruz. Zamanı geldiğinde sizi de içeri alacağız.” dedi. Başka bir madenci yakını da “Bizi içeri sokmamak için bu kadar güvenlik önlemi alıyorlar. Keşke bu önlemleri yakınlarımız hayatını kaybetmesin diye alsalardı.” diye konuştu. Kozlu’da oğlunun öldüğünü söyleyen Havva Şeker, “Oğlum da şehit sayılsın.” dedi. Tartışmanın büyümesi üzerine Komisyon Başkan Vekili Süreyya Sadi Bilgiç, ailelerle görüştü. Aileleri temsilen 3 kişi komisyon salonunu alındı. Konuşturulmadan toplantı bitirildi.