Elektriğe ince ayar!
EPDK tedbir alacak...
Elektrik piyasasında yatırımların yeniden düzenlenmesini de içeren Elektrik Piyasası Kanunu Tasarısı TBMM Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu'nda kabul edildi.
AK Parti Malatya Milletvekili Mücahit Fındıklı başkanlığında toplanan komisyon, bugün 11 maddeyi kabul etti ve tasarıya iki yeni madde ihdas etti.
Muhalefet partilerine mensup milletvekillerinin eleştirileri, tasarının, santral inşaatına başlayan, ancak herhangi bir sebeple lisansları iptal edilen ya da durdurulan firmalara belli şartlarda bakanlık tarafından tekrar lisans verilmesini öngören geçici 14. maddesi üzerinde yoğunlaştı.
MHP Kütahya Milletvekili Alim Işık, düzenlemeyle, durdurma ya da iptal yönünde verilmiş yargı kararlarının etkisizleştirildiğini ve HES'lere af getirildiğini savundu. ''Yargı kararını yok sayan kanun yapılamaz'' diyen Işık, düzenlemenin kabul edilmesi halinde Meclis'in itibarının küçüleceğini öne sürdü.
Meclis'in daha önce ''Cargill Yasası''nı kabul ettiğini anımsatan ve milletin bunu unutmadığını söyleyen Işık, ''Bu düzenlemeyi kabul edersek milletvekilliği itibarını sıfırlarız'' dedi.
CHP Adana Milletvekili Ümit Özgümüş de bu maddeyle firma kurtarma yoluna gidildiğini savunarak, düzenlemenin sahtecilik yapmış firmaları kapsamaması gerektiğini söyledi.
Muhalefetin, firmalara, yargı kararları hariç olmak üzere tekrar lisans verilmesine ilişkin önergesi kabul edilmedi.
Elektrik Piyasası Kanunu Tasarısı'na göre kamu ve özel sektör üretim şirketleri ile organize sanayi bölgesi tüzel kişiliği elektrik üretimi yapabilecek.
TBMM Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu'nda kabul edilen tasarı, elektrik üretimi, iletimi, dağıtımı, toptan veya perakende satışı, ithalat ve ihracatı, piyasa işletimi ile bu faaliyetlerle ilişkili tüm gerçek ve tüzel kişilerin hak ve yükümlülüklerini düzenliyor.
İstisnalar hariç piyasa faaliyetleri ile iştigal edecek tüzel kişiler, faaliyetlerine başlamadan önce her faaliyet için ve söz konusu faaliyetlerin birden fazla tesiste yürütülecek olması halinde, her tesis için ayrı lisans alacak.
Lisanslar, en çok 49 yıl için verilecek. Üretim, iletim ve dağıtım lisansları için geçerli olan asgari süre 10 yıl olacak.
Birden çok yapı veya müştemilatının yüzeylerinde tesis edilen aynı tür yenilenebilir enerji kaynağına dayalı üretim tesisleri, tek üretim lisansı kapsamında değerlendirilebilecek.
Lisans, süresinin bitiminde kendiliğinden, lisans sahibi tüzel kişinin iflasının kesinleşmesi, lisans sahibinin talebi veya lisans verilmesine esas şartların kaybedilmesi hallerinde EPDK kararıyla sona erecek.
Üretim lisansının verilmesinde ve tadilinde rekabetin geliştirilmesi amacıyla iletim ve dağıtım kısıtları ile ilgilinin sahip olduğu veya olacağı piyasa gücü de dikkate alınacak.
EPDK NELER YAPACAK?
Lisansı iptal edilen tüzel kişi, bu tüzel kişilikte yüzde 10 veya daha fazla paya sahip ortaklar ile lisans iptal tarihinden önceki bir yıl içerisinde görevden ayrılmış olanlar dahil, yönetim kurulu başkan ve üyeleri, lisans iptalini takip eden üç yıl süreyle lisans alamayacak, lisans başvurusunda bulunamayacak, lisans başvurusu yapan tüzel kişiliklerde doğrudan veya dolaylı pay sahibi olamayacak, yönetim kurullarında görev alamayacak.
Dağıtım lisansı, başvuru sahibinin öngörülen yükümlülükleri yerine getirmesi ve ilgili dağıtım sisteminin işletme hakkını tevsiki (belgelendirme) halinde verilebilecek.
EPDK, tüketicilerin korunması ve piyasa faaliyetlerinin aksamaması için lisansların sona erdirilmesi veya iptali durumlarında gerekli tedbirleri alacak.
Üretim lisansı başvurusunda bulunan tüzel kişiye öncelikle, üretim tesisi yatırımına başlaması için mevzuattan kaynaklanan izin, onay, ruhsat ve benzeri belgeleri edinebilmesi ve üretim tesisinin kurulacağı sahanın mülkiyet veya kullanım hakkını elde edebilmesi için EPDK tarafından belirli süreli önlisans verilecek.
ÜRETİM FAALİYETİ
Üretim faaliyeti, lisansları kapsamında kamu ve özel sektör üretim şirketleri ile organize sanayi bölgesi tüzel kişiliği tarafından yürütülebilecek.
Üretim şirketi, lisansı kapsamında; tedarik şirketlerine, serbest tüketicilere ve özel direkt hat tesis ettiği kişilere elektrik enerjisi veya kapasitesi satışı, organize toptan elektrik piyasalarında elektrik enerjisi veya kapasite ticareti, tedarik etmekle yükümlendiği elektrik enerjisi veya kapasiteyi teminen, bir takvim yılı için lisansına derç edilen yıllık elektrik enerjisi üretim miktarının, EPDK tarafından belirlenen oranını aşmamak kaydıyla organize toptan elektrik piyasalarından elektrik enerjisi veya kapasitesi alımı yapabilecek.
RÜZGAR VE GÜNEŞ ENERJİSİ
Rüzgar veya güneş enerjisi üretim tesisinin kurulacağı sahanın maliki tarafından başvuru yapılması durumunda, aynı saha için yapılan diğer başvurular dikkate alınmayacak. Başvurularda, tesisin kurulacağı saha üzerinde son üç yıl içinde elde edilmiş en az bir yıl süreli standardına uygun rüzgar veya güneş ölçümü bulunması zorunlu olacak.
Herhangi bir gerçek kişinin ya da özel sektör tüzel kişisinin kontrol ettiği üretim şirketleri aracılığıyla sahip olacağı toplam elektrik enerjisi kurulu gücü, bir önceki yıla ait yayımlanmış Türkiye toplam elektrik enerjisi kurulu gücünün yüzde 20'sini geçemeyecek.
Yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı olarak elektrik enerjisi üretimi yapan tüzel kişiler, ürettikleri elektrik enerjisinin kaynağının yenilenebilir kaynak olduğuna dair Bakanlık'tan Yenilenebilir Kaynaktan Elektrik Üretim Belgesi alabilecek.
TEİAŞ'IN GÖREVLERİ
Elektrik enerjisi iletim faaliyeti, TEİAŞ tarafından yürütülecek.
TEİAŞ'ın mülkiyet ve işletme sınırı, iletim sistemine yapılan bağlantı noktasında başlayacak. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'nın uygun görüşü alınarak uluslararası enterkonneksiyon hatlarının ulusal sınırlar dışında kalan kısmının tesisi ve işletilmesini yapabilecek.
TEİAŞ, bu amaçla uluslararası şirket kurabilecek, kurulmuş uluslararası şirketlere ortak olabilecek ve bölgesel piyasaların işletilmesine ilişkin organizasyonlara katılabilecek.
Yeni iletim tesisi ve hattı için TEİAŞ'ın yeterli finansmanı olmaması durumunda, söz konusu yatırımlar, bu tesise bağlantı talebinde bulunan tüzel kişi veya kişilerce yapılabilecek ya da finanse edilebilecek.
Dağıtım faaliyeti, dağıtım şirketi tarafından lisansında belirlenen bölgede yürütülecek. Dağıtım şirketi, sayaçların okunması, bakımı ve işletilmesi hizmetlerinin yerine getirilmesinden sorumlu olacak.
Piyasa faaliyeti gösteren tüzel kişiler, bir dağıtım şirketine ve dağıtım şirketi piyasa faaliyeti gösteren tüzel kişilere doğrudan ortak olamayacak. Dağıtım şirketi, dağıtım faaliyeti dışında bir faaliyet alamayacak.
DAĞITIM ŞİRKETİ GENEL AYDINLATMA YAPACAK
Dağıtım şirketi, dağıtım bölgesindeki genel aydınlatma ve bunlara ait gerekli ölçüm sistemlerinin tesis edilmesi ve işletilmesinden de sorumlu olacak.
Toptan ve perakende satış faaliyetleri, üretim şirketleriyle kamu ve özel sektör tedarik şirketleri tarafından yürütülecek. Tedarik şirketleri, herhangi bir bölge sınırlaması olmaksızın, toptan veya perakende satış faaliyetlerinde bulunabilecek.
Bu şirketler, enterkonneksiyon şartı oluşmuş ülkelerden ya da ülkelere, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu onayı ile elektrik enerjisi ithalatı ve ihracatı yapabilecek.
Tedarik lisansı sahibi özel sektörün, üretim ve ithalat şirketlerinden satın alacağı elektrik enerjisi miktarı, bir önceki yıl ülke içerisinde tüketilen elektrik enerjisi miktarının yüzde yirmisini geçemeyecek. Söz konusu özel sektörün, tüketiciye satacağı elektrik enerjisi miktarı da bir önceki yıl ülke içerisinde tüketilen elektrik enerjisi miktarının yüzde 20'sini geçemeyecek.
EPİAŞ KURULUYOR
Tasarıya göre Enerji Piyasaları İşletme Anonim Şirketi (EPİAŞ) ticaret unvanı altında bir anonim şirket kurulacak. EPİAŞ, Türk Ticaret Kanunu hükümlerine aykırı olmayacak şekilde Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu tarafından, Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 6 ay içinde faaliyete geçecek.
EPİAŞ'taki kamu kuruluşlarının ve kamu sermayeli şirketlerin doğrudan ve dolaylı toplam sermaye payı, İMKB hariç, yüzde 15'i aşamayacak. Bakanlar Kurulu bu oranı değiştirmeye yetkili olacak. EPİAŞ'a hissedar olan kamu kuruluşları, kamu sermayeli şirketler ve İMKB, EPİAŞ'ın yönetiminde temsil edilecek.
EPİAŞ, İMKB ile TEİAŞ tarafından işletilen piyasalar dışındaki organize toptan elektrik piyasalarının işletim faaliyetini yürütecek.
EPİAŞ, organize toptan elektrik piyasalarında yeni piyasalar kurulmasına yönelik çalışmaları yapacak ve Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu'na sunacak.
EPİAŞ piyasa işletim lisansı alancaya kadar, ilgili piyasa işletim faaliyetini TEİAŞ yürütecek.
Elektrik enerjisi ve kapasitenin uluslararası enterkonneksiyon şartı oluşmuş ülkelere ihracatı ve bu ülkelerden ithalatı, tedarik lisansı sahibi şirketler ve üretim şirketleri tarafından, EPDK onayı ile yapılacak.
Organize sanayi bölgeleri tüzel kişiliklerinden, EPDK'nın yönetmelikle belirleyeceği şartları sağlayanlar, Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre şirket kurma şartı aranmaksızın, onaylı sınırları içerisinde, üretim ya da dağıtım lisansı alarak üretim, dağıtım faaliyetlerinde bulunabilecek.
Dağıtım lisansı sahibi olmayan organize sanayi bölgesi, katılımcılarının serbest tüketici olmaktan kaynaklanan haklarını kullanmalarına ve elektrik piyasalarında faaliyet göstermelerine engel olamayacak.
Organize sanayi bölgesi tüzel kişiliği, katılımcılarının elektrik ihtiyacını karşılamak amacıyla tüketim miktarına bakılmaksızın serbest tüketici sayılacak.
Elektrik Piyasası Kanunu Tasarısı'na göre EÜAŞ, DSİ bünyesindeki üretim tesislerini devralacak; TETAŞ da enerji alış ve satış anlaşmalarını yürütecek, enerji alış ve satış anlaşmaları ile ithalat ve ihracat anlaşmaları imzalayabilecek.
Elektrik Piyasası Kanunu Tasarısı'na göre, elektrik piyasası faaliyetleriyle lisanssız faaliyet gösteren kişilerin inceleme ve denetimi EPDK tarafından, elektrik dağıtım şirketlerinin denetimi ise Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'nca yapılacak. Bakanlık elektrik dağıtım şirketlerinin denetimini, kamu kurum ve kuruluşlarına yetki devri suretiyle yaptırabilecek.
Elektrik enerjisi üretmek maksadıyla yapılacak olan üretim tesislerinin su yapısıyla ilgili kısımları ile yapılacak baraj, gölet ve regülatör gibi su yapılarının inşasının inceleme ve denetimi zorunlu olacak. Denetim hizmeti DSİ tarafından yapılacak.
EPDK'ya yanlış eksik ve yanıltıcı bilgi veren, lisans hükümlerine, Kurul kararlarına ve talimatlara aykırı hareket eden, lisans başvurusunda gerçeğe aykırı belge sunan, iştirak ilişkisi yasağına aykırı hareket edenlere, ihtar süresinde bunları düzeltmemeleri halinde 500 ile 900 bin lira arasında para cezası verilecek. Lisans kapsamı dışında faaliyet gösterildiğinin saptanması halinde kapsam dışı faaliyetin veya aleyhte faaliyetin durdurulması ihtar edilecek. Yapılan yazılı ihtara rağmen aykırı durumlarını devam ettirenlere 1 milyon lira para cezası uygulanacak.
Yapılan talep ve işlemlerde kanuna karşı hile veya gerçek dışı beyanda bulunulduğunun tespiti halinde lisans iptal edilecek.
Para cezasına konu fiilin; ihtar süresi içerisinde giderilmemesi veya tekrarlanması hallerinde para cezaları bir önceki cezanın iki katı oranında artırılarak uygulanacak.
-Dağıtım şirketleri hakkındaki yaptırımlar-
Dağıtım şirketinin, mevzuat ihlallerinin dağıtım faaliyetini öngörülen usul ve esaslara uygun biçimde yerine getirmesini kabul edilemeyecek düzeyde aksattığının, mevzuat ihlallerinin dağıtım faaliyetinin niteliğini ya da kalitesini kabul edilemeyecek düzeyde düşürdüğünün belirlenmesi durumunda da şu yaptırımlar uygulanabilecek:
-Lisans sahibi tüzel kişinin yönetim kurulu üyelerinin bir kısmına veya tamamına görevden el çektirilerek, yerlerine Kurul tarafından atama yapılacak.
-Dağıtım lisansı sahibi tüzel kişi tarafından tarife kapsamında yerine getirilmesi gerekirken getirilmeyen hizmetlerin ve yatırımların mali karşılıkları öncelikle şirketin diğer faaliyetlerinden elde ettiği gelirlerden, yetmemesi halinde mevcut ortakların temettü gelirlerinden ve ortakların mal varlıklarından temin edilecek.
-Dağıtım lisansı sahibi organize sanayi bölgesinin, dağıtım faaliyetini aksattığının, dağıtım faaliyetinin niteliğini ya da kalitesini düşürdüğünün belirlenmesi durumunda lisansı iptal edilecek.
Kurulca dağıtım şirketlerinin yönetim kurullarına atanan üyeler aleyhine görevleri sebebiyle açılan davalar, atamayı yapan Kurum aleyhine açılmış sayılacak ve bu davalarda husumet Kuruma yöneltilecek. Yargılama sonucunda Kurum aleyhine karar verilmesi ve kararın kesinleşmesi sebebiyle Kurumun ödeme yapması halinde bu meblağ ilgililerinden kusurları oranında rücu edilecek.
TARİFELER VE ÖZELLEŞTİRME
Düzenlenen ve bir sonraki dönem uygulanması önerilen tarifeler, ilgili tüzel kişi tarafından hazırlanacak ve onaylanmak üzere Kuruma sunulacak. Kurul, uygun bulmadığı tarife tekliflerinin revize edilmesini isteyecek veya gerekmesi halinde resen revize ederek onaylayacak.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, TEDAŞ, EÜAŞ, bunların müessese, bağlı ortaklık, iştirak, işletme ve işletme birimleri ile varlıklarının özelleştirilmesine yönelik öneri ve görüşlerini Özelleştirme İdaresi Başkanlığı'na bildirecek.
TEDAŞ'ın faaliyet alanında yer alan, dağıtım faaliyeti için gerekli olan işletme ve varlıklar üzerinde, mülkiyeti saklı kalmak kaydı ile TEDAŞ ile belirlenen dağıtım bölgelerinde faaliyet göstermek üzere kurulan elektrik dağıtım şirketleri arasında işletme hakkı devir sözleşmesi düzenlenebilecek.
Özelleştirme uygulamaları sırasında ve sonrasında, dağıtım faaliyetinde yer alan herhangi bir gerçek veya özel sektör tüzel kişisinin, kontrol ettiği dağıtım şirketleri uhdesindeki bölgelerde dağıtılan toplam elektrik enerjisi miktarı, bir önceki yıl tüm dağıtım bölgelerinde dağıtılan elektrik enerjisi miktarının yüzde 30'undan fazla olamayacak.
EÜAŞ veya müessese, bağlı ortaklık, iştirak, işletme ve işletme birimleri ile varlıkları özelleştirme programına alınsa bile bunların bağlı oldukları bakanlık veya kurumların, ilgileri ve mülkiyetinin bağlı bulundukları kurum veya kuruluşlara aidiyeti aynen devam edecek. Ancak, bu kuruluşların özelleştirmeye hazırlanmalarına yönelik teknik, mali, idari ve hukuki işlemler, personele ilişkin işlemler ve özelleştirilmelerine ilişkin iş ve işlemler ilgili kanun çerçevesinde gerçekleştirilecek.
Bu kuruluşların ve bu kapsamda oluşturulabilecek yeni anonim şirketlerin yönetim kurulu başkanlığı ve üyelikleri, tasfiye kurulu üyelikleri ve genel müdürlükleriyle ait oldukları kuruluşlardan ayrı olarak özelleştirme programına alınan ve anonim şirkete dönüştürülmelerine gerek görülmeyen müesseselerde, müessese müdürlükleri ve yönetim komitelerine, işletme ve işletme birimlerinde bunların müdürlüklerine yapılacak atamalar ve bu görevlerden alınma işlemlerine ilişkin olarak Başbakan'a teklifte bulunma yetkisi Bakana ait olacak. Başbakan bu maddeyle ilgili yetkisini Bakana devredebilecek.
Yapılacak özelleştirme, satış ve hisse devriyle ilgili işlemler aşamasında, Hazine Müsteşarlığı'nın taraf olduğu veya garantör olduğu iç ve dış ikraz anlaşmaları çerçevesinde, ilgili elektrik üretim ve iletim tesislerinin finansmanı amacıyla gerçekleştirilen yatırımlardan doğan mali yükümlülükler, EÜAŞ, TEİAŞ, Hazine Müsteşarlığı ve Özelleştirme İdaresi Başkanlığı arasında yapılacak protokol ile tespit edilecek.
KAMULAŞTIRMA BEDELİNİ LİSANS SAHİPLERİ ÖDEYECEK
Üretim veya dağıtım faaliyetlerinde bulunan önlisans veya lisans sahibi özel hukuk tüzel kişilerinin, faaliyetleri için gerekli olan kişilerin özel mülkiyetindeki taşınmazlara ilişkin kamulaştırma talepleri EPDK tarafından değerlendirilecek.
Kamulaştırma bedelleriyle kamulaştırma işlemlerinin gerektirdiği diğer giderler, kamulaştırma talebinde bulunan önlisans veya lisans sahibi tüzel kişi tarafından ödenecek.
Dağıtım lisansı sahibi tüzel kişilerce yeni dağıtım tesisleriyle ilgili yapılan kamulaştırmaların gerektirdiği kamulaştırma bedelleriyle diğer giderler, tarifeler yoluyla geri ödenecek.
Lisans sahibi tüzel kişiler, lisansları kapsamındaki faaliyetlerle ilgili hizmet alımı yap/0abilecek. Bu durum, lisans sahibinin lisanstan kaynaklanan yükümlülüklerinin devri anlamına gelmeyecek.
EÜAŞ, DSİ'DEKİ ÜRETİM TESİSLERİNİ DEVRALACAK
EÜAŞ; DSİ bünyesindeki üretim tesislerini devralacak. TEÜAŞ'tan devralınan ve özel hukuk hükümlerine tabi tüzel kişilere devri yapılmamış üretim tesislerini kendisi veya bağlı ortaklıklarıyla diğer kamu üretim şirketleri vasıtasıyla işletecek ya da gerektiğinde sistemden çıkaracak.
Bakanlığın uygun görüşü ile EÜAŞ, yeni yapılacak üretim tesisleri için özel hukuk hükümlerine tabi tüzel kişilerle ortaklıklar kurabilecek.
TETAŞ, mevcut sözleşmeler kapsamında imzalanmış enerji alış ve satış anlaşmalarını yürütecek, mevcut imtiyaz ve uygulama sözleşmeleri kapsamında enerji alış ve satış anlaşmaları ile hükümetler arası anlaşmalar kapsamında elektrik enerjisi ithalat veya ihracat anlaşmaları imzalayabilecek.
FİYAT EŞİTLEME 2015'E KADAR DEVAM
Düzenlemeye tabi tarifeler üzerinden elektrik enerjisi satın alan tüketicileri, dağıtım bölgeleri arası fiyat farklılıklarından kısmen veya tamamen koruyacak şekilde tesis edilmiş ve uygulamaya ilişkin hususları, EPDK tarafından hazırlanan tebliğle düzenlenmiş fiyat eşitleme mekanizması 31 Aralık 2015 tarihine kadar uygulanacak. Tüm kamu ve özel dağıtım şirketleriyle tedarik şirketleri fiyat eşitleme mekanizması içerisinde yer alacak.
Ulusal tarifede 2015 sonuna kadar çapraz sübvansiyon uygulanacak. Ulusal tarife EPDK'ca hazırlanacak ve kurul onayıyla yürürlüğe girecek. Sürenin uzatılmasına Bakanlar Kurulu yetkili olacak.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile yap-işlet-devret sözleşmesi yapan, ancak işletmeye girmeden sözleşmelerini sonlandırmış veya sonlandıracak şirketlerin, düzenleme kapsamında lisans alarak faaliyetlerini sürdürmelerini teminen sözleşme kapsamında yap-işlet-devret tesislerinin kurulması için lehlerine irtifak hakkı tesis edilen Hazine taşınmazları, üzerindeki tesislerin değeri dikkate alınmaksızın rayiç bedeli üzerinden Maliye Bakanlığı'nca bu şirketlere doğrudan satılabilecek.
ÜRETİM TESİSLERİNE TEŞVİK
Tasarı, kısa dönemde gerekli arz kapasitesinin yeterli yedekle oluşturulması amacıyla 31 Aralık 2015 tarihine kadar ilk defa işletmeye girecek üretim lisansı sahibi tüzel kişilere teşvik sağlanmasını da öngörüyor.
Buna göre, üretim tesislerinin, işletmeye giriş tarihlerinden itibaren beş yıl süreyle iletim sistemi sistem kullanım bedellerinden yüzde 50 indirim yapılacak.
Yenilenebilir enerjiye verilen teşviklerin aynısı yerli kömür kullanan elektrik üretim tesislerine de verilecek.
Teşvikler 2020 yılına kadar işletmeye girecek tesisler için geçerli olacak; Bakanlar Kurulu bu süreyi 5 yıl daha uzatabilecek.
GENEL AYDINLATMA GİDERLERİ
Genel aydınlatma kapsamında aydınlatılan yerlerde gerçekleşen aydınlatma giderlerinin yüzde 80'i bakanlık bütçesine konulacak ödenekten, geriye kalan yüzde 20'lik kısmı belediye ve mücavir alan sınırları içerisinde ilgili belediyenin genel bütçe vergi gelirleri payından, bu sınırlar dışındaysa ilgili il özel idaresi payından kesinti yapılmak üzere 2015 sonuna kadar karşılanacak.
Güvenlik amacıyla yapılan sınır aydınlatmalarına ait tüketim ve yatırım giderleri İçişleri Bakanlığı bütçesine konulacak ödenekten, toplumun ibadetine açılmış ve ücretsiz girilen ibadethanelere ilişkin aydınlatma giderleri ise Diyanet İşleri Başkanlığı bütçesine konulacak ödenekten karşılanacak.
OTOPRODÜKTÖR LİSANSI ÜRETİM LİSANSINA DÖNÜŞTÜRÜLECEK
Otoprodüktör lisansı sahibi tüzel kişilere, mevcut lisanslarındaki hakları korunarak, düzenlemenin yayımından itibaren 6 ay içinde resen ve lisans alma bedeli alınmaksızın üretim lisansı verilecek.
Düzenlemenin yürürlüğe gireceği tarihten önce özelleştirilen kuruluşlar tarafından işletilen tesisler için verilen otoprodüktör lisansları üretim lisansına dönüştürülecek. Satış/işletme hakkı devir sözleşmelerinde belirlenen hususlar üretim lisansına dercedilecek.
Lisans sahipleri, bir takvim yılı içinde elektrik enerjisi üretim miktarının en fazla yüzde 20'sini piyasada satabilecek. Bakanlık arz güvenliği bakımından bu miktarı artırabilecek.
Kamu üretim şirketleri, özelleştirilseler de 2018 sonuna kadar çevre mevzuatına uyumlu hale gelecek. Bu sürenin 3 yıla kadar uzatılmasında Bakanlar Kurulu yetkili olacak.
Bu süre zarfında ve önceki dönemlere ilişkin olarak bu gerekçeyle, EÜAŞ veya bağlı ortaklık, iştirak, işletme ve işletme birimleri ile varlıklarında ve 4046 sayılı Kanun kapsamında oluşturulacak kamu üretim şirketlerinde, bunların özelleştirilmeleri halinde de geçerli olmak üzere, elektrik üretim faaliyeti durdurulamayacak, idari para cezası uygulanmayacak.
YENİDEN LİSANS VERİLMESİ
Mevcut sözleşmeler kapsamındaki üretim tesisleriyle projelere, sözleşmelerdeki hak ve yükümlülüklerle sözleşme süresiyle sınırlı olmak üzere düzenlemenin yürürlük tarihinden itibaren 1 yıl içinde resen lisans verilecek.
Düzenlemenin yürürlüğe girmesinden önce geçerli bir üretim lisansına dayalı olarak santral inşaatına başlayan, ancak lisansı herhangi bir sebeple iptal edilmiş veya durdurulmuş olan lisans sahiplerine; bakanlıkça üretim tesisi yatırımının geri dönülemez bir noktaya geldiğinin tespit edilmesi ve kamu yararı görülmesi şartıyla, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içerisinde başvurulması halinde EPDK tarafından lisans verilecek.
Üretim faaliyeti için alınması gerekli diğer ruhsat, izin gibi işlemler, lisans alma tarihinden itibaren iki yıl içerisinde tamamlanıncaya kadar başvuru sahipleri faaliyetlerine devam edecek. Bu süre içerisinde gerekli izinleri alamayanların faaliyetleri, bu izinler tamamlanıncaya kadar durdurulacak.
Elektrik Piyasası Kanunu'nun yürürlüğe girmesinden sonra üretim faaliyetinde bulunmayan veya dağıtım sistemine bağlanmayan HES'lerin hak sahipleriyle, düzenlemenin yürürlük tarihini takip eden 6 ay içinde başvurmaları ve mevcut projelerle çakışmaması halinde DSİ tarafından ilana çıkılmaksızın kilovatsaati 1 kuruş bedelle su kullanım hakkı anlaşması imzalanacak.
AK Parti Malatya Milletvekili Mücahit Fındıklı başkanlığında toplanan komisyon, bugün 11 maddeyi kabul etti ve tasarıya iki yeni madde ihdas etti.
Muhalefet partilerine mensup milletvekillerinin eleştirileri, tasarının, santral inşaatına başlayan, ancak herhangi bir sebeple lisansları iptal edilen ya da durdurulan firmalara belli şartlarda bakanlık tarafından tekrar lisans verilmesini öngören geçici 14. maddesi üzerinde yoğunlaştı.
MHP Kütahya Milletvekili Alim Işık, düzenlemeyle, durdurma ya da iptal yönünde verilmiş yargı kararlarının etkisizleştirildiğini ve HES'lere af getirildiğini savundu. ''Yargı kararını yok sayan kanun yapılamaz'' diyen Işık, düzenlemenin kabul edilmesi halinde Meclis'in itibarının küçüleceğini öne sürdü.
Meclis'in daha önce ''Cargill Yasası''nı kabul ettiğini anımsatan ve milletin bunu unutmadığını söyleyen Işık, ''Bu düzenlemeyi kabul edersek milletvekilliği itibarını sıfırlarız'' dedi.
CHP Adana Milletvekili Ümit Özgümüş de bu maddeyle firma kurtarma yoluna gidildiğini savunarak, düzenlemenin sahtecilik yapmış firmaları kapsamaması gerektiğini söyledi.
Muhalefetin, firmalara, yargı kararları hariç olmak üzere tekrar lisans verilmesine ilişkin önergesi kabul edilmedi.
Elektrik Piyasası Kanunu Tasarısı'na göre kamu ve özel sektör üretim şirketleri ile organize sanayi bölgesi tüzel kişiliği elektrik üretimi yapabilecek.
TBMM Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu'nda kabul edilen tasarı, elektrik üretimi, iletimi, dağıtımı, toptan veya perakende satışı, ithalat ve ihracatı, piyasa işletimi ile bu faaliyetlerle ilişkili tüm gerçek ve tüzel kişilerin hak ve yükümlülüklerini düzenliyor.
İstisnalar hariç piyasa faaliyetleri ile iştigal edecek tüzel kişiler, faaliyetlerine başlamadan önce her faaliyet için ve söz konusu faaliyetlerin birden fazla tesiste yürütülecek olması halinde, her tesis için ayrı lisans alacak.
Lisanslar, en çok 49 yıl için verilecek. Üretim, iletim ve dağıtım lisansları için geçerli olan asgari süre 10 yıl olacak.
Birden çok yapı veya müştemilatının yüzeylerinde tesis edilen aynı tür yenilenebilir enerji kaynağına dayalı üretim tesisleri, tek üretim lisansı kapsamında değerlendirilebilecek.
Lisans, süresinin bitiminde kendiliğinden, lisans sahibi tüzel kişinin iflasının kesinleşmesi, lisans sahibinin talebi veya lisans verilmesine esas şartların kaybedilmesi hallerinde EPDK kararıyla sona erecek.
Üretim lisansının verilmesinde ve tadilinde rekabetin geliştirilmesi amacıyla iletim ve dağıtım kısıtları ile ilgilinin sahip olduğu veya olacağı piyasa gücü de dikkate alınacak.
EPDK NELER YAPACAK?
Lisansı iptal edilen tüzel kişi, bu tüzel kişilikte yüzde 10 veya daha fazla paya sahip ortaklar ile lisans iptal tarihinden önceki bir yıl içerisinde görevden ayrılmış olanlar dahil, yönetim kurulu başkan ve üyeleri, lisans iptalini takip eden üç yıl süreyle lisans alamayacak, lisans başvurusunda bulunamayacak, lisans başvurusu yapan tüzel kişiliklerde doğrudan veya dolaylı pay sahibi olamayacak, yönetim kurullarında görev alamayacak.
Dağıtım lisansı, başvuru sahibinin öngörülen yükümlülükleri yerine getirmesi ve ilgili dağıtım sisteminin işletme hakkını tevsiki (belgelendirme) halinde verilebilecek.
EPDK, tüketicilerin korunması ve piyasa faaliyetlerinin aksamaması için lisansların sona erdirilmesi veya iptali durumlarında gerekli tedbirleri alacak.
Üretim lisansı başvurusunda bulunan tüzel kişiye öncelikle, üretim tesisi yatırımına başlaması için mevzuattan kaynaklanan izin, onay, ruhsat ve benzeri belgeleri edinebilmesi ve üretim tesisinin kurulacağı sahanın mülkiyet veya kullanım hakkını elde edebilmesi için EPDK tarafından belirli süreli önlisans verilecek.
ÜRETİM FAALİYETİ
Üretim faaliyeti, lisansları kapsamında kamu ve özel sektör üretim şirketleri ile organize sanayi bölgesi tüzel kişiliği tarafından yürütülebilecek.
Üretim şirketi, lisansı kapsamında; tedarik şirketlerine, serbest tüketicilere ve özel direkt hat tesis ettiği kişilere elektrik enerjisi veya kapasitesi satışı, organize toptan elektrik piyasalarında elektrik enerjisi veya kapasite ticareti, tedarik etmekle yükümlendiği elektrik enerjisi veya kapasiteyi teminen, bir takvim yılı için lisansına derç edilen yıllık elektrik enerjisi üretim miktarının, EPDK tarafından belirlenen oranını aşmamak kaydıyla organize toptan elektrik piyasalarından elektrik enerjisi veya kapasitesi alımı yapabilecek.
RÜZGAR VE GÜNEŞ ENERJİSİ
Rüzgar veya güneş enerjisi üretim tesisinin kurulacağı sahanın maliki tarafından başvuru yapılması durumunda, aynı saha için yapılan diğer başvurular dikkate alınmayacak. Başvurularda, tesisin kurulacağı saha üzerinde son üç yıl içinde elde edilmiş en az bir yıl süreli standardına uygun rüzgar veya güneş ölçümü bulunması zorunlu olacak.
Herhangi bir gerçek kişinin ya da özel sektör tüzel kişisinin kontrol ettiği üretim şirketleri aracılığıyla sahip olacağı toplam elektrik enerjisi kurulu gücü, bir önceki yıla ait yayımlanmış Türkiye toplam elektrik enerjisi kurulu gücünün yüzde 20'sini geçemeyecek.
Yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı olarak elektrik enerjisi üretimi yapan tüzel kişiler, ürettikleri elektrik enerjisinin kaynağının yenilenebilir kaynak olduğuna dair Bakanlık'tan Yenilenebilir Kaynaktan Elektrik Üretim Belgesi alabilecek.
TEİAŞ'IN GÖREVLERİ
Elektrik enerjisi iletim faaliyeti, TEİAŞ tarafından yürütülecek.
TEİAŞ'ın mülkiyet ve işletme sınırı, iletim sistemine yapılan bağlantı noktasında başlayacak. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'nın uygun görüşü alınarak uluslararası enterkonneksiyon hatlarının ulusal sınırlar dışında kalan kısmının tesisi ve işletilmesini yapabilecek.
TEİAŞ, bu amaçla uluslararası şirket kurabilecek, kurulmuş uluslararası şirketlere ortak olabilecek ve bölgesel piyasaların işletilmesine ilişkin organizasyonlara katılabilecek.
Yeni iletim tesisi ve hattı için TEİAŞ'ın yeterli finansmanı olmaması durumunda, söz konusu yatırımlar, bu tesise bağlantı talebinde bulunan tüzel kişi veya kişilerce yapılabilecek ya da finanse edilebilecek.
Dağıtım faaliyeti, dağıtım şirketi tarafından lisansında belirlenen bölgede yürütülecek. Dağıtım şirketi, sayaçların okunması, bakımı ve işletilmesi hizmetlerinin yerine getirilmesinden sorumlu olacak.
Piyasa faaliyeti gösteren tüzel kişiler, bir dağıtım şirketine ve dağıtım şirketi piyasa faaliyeti gösteren tüzel kişilere doğrudan ortak olamayacak. Dağıtım şirketi, dağıtım faaliyeti dışında bir faaliyet alamayacak.
DAĞITIM ŞİRKETİ GENEL AYDINLATMA YAPACAK
Dağıtım şirketi, dağıtım bölgesindeki genel aydınlatma ve bunlara ait gerekli ölçüm sistemlerinin tesis edilmesi ve işletilmesinden de sorumlu olacak.
Toptan ve perakende satış faaliyetleri, üretim şirketleriyle kamu ve özel sektör tedarik şirketleri tarafından yürütülecek. Tedarik şirketleri, herhangi bir bölge sınırlaması olmaksızın, toptan veya perakende satış faaliyetlerinde bulunabilecek.
Bu şirketler, enterkonneksiyon şartı oluşmuş ülkelerden ya da ülkelere, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu onayı ile elektrik enerjisi ithalatı ve ihracatı yapabilecek.
Tedarik lisansı sahibi özel sektörün, üretim ve ithalat şirketlerinden satın alacağı elektrik enerjisi miktarı, bir önceki yıl ülke içerisinde tüketilen elektrik enerjisi miktarının yüzde yirmisini geçemeyecek. Söz konusu özel sektörün, tüketiciye satacağı elektrik enerjisi miktarı da bir önceki yıl ülke içerisinde tüketilen elektrik enerjisi miktarının yüzde 20'sini geçemeyecek.
EPİAŞ KURULUYOR
Tasarıya göre Enerji Piyasaları İşletme Anonim Şirketi (EPİAŞ) ticaret unvanı altında bir anonim şirket kurulacak. EPİAŞ, Türk Ticaret Kanunu hükümlerine aykırı olmayacak şekilde Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu tarafından, Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 6 ay içinde faaliyete geçecek.
EPİAŞ'taki kamu kuruluşlarının ve kamu sermayeli şirketlerin doğrudan ve dolaylı toplam sermaye payı, İMKB hariç, yüzde 15'i aşamayacak. Bakanlar Kurulu bu oranı değiştirmeye yetkili olacak. EPİAŞ'a hissedar olan kamu kuruluşları, kamu sermayeli şirketler ve İMKB, EPİAŞ'ın yönetiminde temsil edilecek.
EPİAŞ, İMKB ile TEİAŞ tarafından işletilen piyasalar dışındaki organize toptan elektrik piyasalarının işletim faaliyetini yürütecek.
EPİAŞ, organize toptan elektrik piyasalarında yeni piyasalar kurulmasına yönelik çalışmaları yapacak ve Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu'na sunacak.
EPİAŞ piyasa işletim lisansı alancaya kadar, ilgili piyasa işletim faaliyetini TEİAŞ yürütecek.
Elektrik enerjisi ve kapasitenin uluslararası enterkonneksiyon şartı oluşmuş ülkelere ihracatı ve bu ülkelerden ithalatı, tedarik lisansı sahibi şirketler ve üretim şirketleri tarafından, EPDK onayı ile yapılacak.
Organize sanayi bölgeleri tüzel kişiliklerinden, EPDK'nın yönetmelikle belirleyeceği şartları sağlayanlar, Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre şirket kurma şartı aranmaksızın, onaylı sınırları içerisinde, üretim ya da dağıtım lisansı alarak üretim, dağıtım faaliyetlerinde bulunabilecek.
Dağıtım lisansı sahibi olmayan organize sanayi bölgesi, katılımcılarının serbest tüketici olmaktan kaynaklanan haklarını kullanmalarına ve elektrik piyasalarında faaliyet göstermelerine engel olamayacak.
Organize sanayi bölgesi tüzel kişiliği, katılımcılarının elektrik ihtiyacını karşılamak amacıyla tüketim miktarına bakılmaksızın serbest tüketici sayılacak.
Elektrik Piyasası Kanunu Tasarısı'na göre EÜAŞ, DSİ bünyesindeki üretim tesislerini devralacak; TETAŞ da enerji alış ve satış anlaşmalarını yürütecek, enerji alış ve satış anlaşmaları ile ithalat ve ihracat anlaşmaları imzalayabilecek.
Elektrik Piyasası Kanunu Tasarısı'na göre, elektrik piyasası faaliyetleriyle lisanssız faaliyet gösteren kişilerin inceleme ve denetimi EPDK tarafından, elektrik dağıtım şirketlerinin denetimi ise Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'nca yapılacak. Bakanlık elektrik dağıtım şirketlerinin denetimini, kamu kurum ve kuruluşlarına yetki devri suretiyle yaptırabilecek.
Elektrik enerjisi üretmek maksadıyla yapılacak olan üretim tesislerinin su yapısıyla ilgili kısımları ile yapılacak baraj, gölet ve regülatör gibi su yapılarının inşasının inceleme ve denetimi zorunlu olacak. Denetim hizmeti DSİ tarafından yapılacak.
EPDK'ya yanlış eksik ve yanıltıcı bilgi veren, lisans hükümlerine, Kurul kararlarına ve talimatlara aykırı hareket eden, lisans başvurusunda gerçeğe aykırı belge sunan, iştirak ilişkisi yasağına aykırı hareket edenlere, ihtar süresinde bunları düzeltmemeleri halinde 500 ile 900 bin lira arasında para cezası verilecek. Lisans kapsamı dışında faaliyet gösterildiğinin saptanması halinde kapsam dışı faaliyetin veya aleyhte faaliyetin durdurulması ihtar edilecek. Yapılan yazılı ihtara rağmen aykırı durumlarını devam ettirenlere 1 milyon lira para cezası uygulanacak.
Yapılan talep ve işlemlerde kanuna karşı hile veya gerçek dışı beyanda bulunulduğunun tespiti halinde lisans iptal edilecek.
Para cezasına konu fiilin; ihtar süresi içerisinde giderilmemesi veya tekrarlanması hallerinde para cezaları bir önceki cezanın iki katı oranında artırılarak uygulanacak.
-Dağıtım şirketleri hakkındaki yaptırımlar-
Dağıtım şirketinin, mevzuat ihlallerinin dağıtım faaliyetini öngörülen usul ve esaslara uygun biçimde yerine getirmesini kabul edilemeyecek düzeyde aksattığının, mevzuat ihlallerinin dağıtım faaliyetinin niteliğini ya da kalitesini kabul edilemeyecek düzeyde düşürdüğünün belirlenmesi durumunda da şu yaptırımlar uygulanabilecek:
-Lisans sahibi tüzel kişinin yönetim kurulu üyelerinin bir kısmına veya tamamına görevden el çektirilerek, yerlerine Kurul tarafından atama yapılacak.
-Dağıtım lisansı sahibi tüzel kişi tarafından tarife kapsamında yerine getirilmesi gerekirken getirilmeyen hizmetlerin ve yatırımların mali karşılıkları öncelikle şirketin diğer faaliyetlerinden elde ettiği gelirlerden, yetmemesi halinde mevcut ortakların temettü gelirlerinden ve ortakların mal varlıklarından temin edilecek.
-Dağıtım lisansı sahibi organize sanayi bölgesinin, dağıtım faaliyetini aksattığının, dağıtım faaliyetinin niteliğini ya da kalitesini düşürdüğünün belirlenmesi durumunda lisansı iptal edilecek.
Kurulca dağıtım şirketlerinin yönetim kurullarına atanan üyeler aleyhine görevleri sebebiyle açılan davalar, atamayı yapan Kurum aleyhine açılmış sayılacak ve bu davalarda husumet Kuruma yöneltilecek. Yargılama sonucunda Kurum aleyhine karar verilmesi ve kararın kesinleşmesi sebebiyle Kurumun ödeme yapması halinde bu meblağ ilgililerinden kusurları oranında rücu edilecek.
TARİFELER VE ÖZELLEŞTİRME
Düzenlenen ve bir sonraki dönem uygulanması önerilen tarifeler, ilgili tüzel kişi tarafından hazırlanacak ve onaylanmak üzere Kuruma sunulacak. Kurul, uygun bulmadığı tarife tekliflerinin revize edilmesini isteyecek veya gerekmesi halinde resen revize ederek onaylayacak.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, TEDAŞ, EÜAŞ, bunların müessese, bağlı ortaklık, iştirak, işletme ve işletme birimleri ile varlıklarının özelleştirilmesine yönelik öneri ve görüşlerini Özelleştirme İdaresi Başkanlığı'na bildirecek.
TEDAŞ'ın faaliyet alanında yer alan, dağıtım faaliyeti için gerekli olan işletme ve varlıklar üzerinde, mülkiyeti saklı kalmak kaydı ile TEDAŞ ile belirlenen dağıtım bölgelerinde faaliyet göstermek üzere kurulan elektrik dağıtım şirketleri arasında işletme hakkı devir sözleşmesi düzenlenebilecek.
Özelleştirme uygulamaları sırasında ve sonrasında, dağıtım faaliyetinde yer alan herhangi bir gerçek veya özel sektör tüzel kişisinin, kontrol ettiği dağıtım şirketleri uhdesindeki bölgelerde dağıtılan toplam elektrik enerjisi miktarı, bir önceki yıl tüm dağıtım bölgelerinde dağıtılan elektrik enerjisi miktarının yüzde 30'undan fazla olamayacak.
EÜAŞ veya müessese, bağlı ortaklık, iştirak, işletme ve işletme birimleri ile varlıkları özelleştirme programına alınsa bile bunların bağlı oldukları bakanlık veya kurumların, ilgileri ve mülkiyetinin bağlı bulundukları kurum veya kuruluşlara aidiyeti aynen devam edecek. Ancak, bu kuruluşların özelleştirmeye hazırlanmalarına yönelik teknik, mali, idari ve hukuki işlemler, personele ilişkin işlemler ve özelleştirilmelerine ilişkin iş ve işlemler ilgili kanun çerçevesinde gerçekleştirilecek.
Bu kuruluşların ve bu kapsamda oluşturulabilecek yeni anonim şirketlerin yönetim kurulu başkanlığı ve üyelikleri, tasfiye kurulu üyelikleri ve genel müdürlükleriyle ait oldukları kuruluşlardan ayrı olarak özelleştirme programına alınan ve anonim şirkete dönüştürülmelerine gerek görülmeyen müesseselerde, müessese müdürlükleri ve yönetim komitelerine, işletme ve işletme birimlerinde bunların müdürlüklerine yapılacak atamalar ve bu görevlerden alınma işlemlerine ilişkin olarak Başbakan'a teklifte bulunma yetkisi Bakana ait olacak. Başbakan bu maddeyle ilgili yetkisini Bakana devredebilecek.
Yapılacak özelleştirme, satış ve hisse devriyle ilgili işlemler aşamasında, Hazine Müsteşarlığı'nın taraf olduğu veya garantör olduğu iç ve dış ikraz anlaşmaları çerçevesinde, ilgili elektrik üretim ve iletim tesislerinin finansmanı amacıyla gerçekleştirilen yatırımlardan doğan mali yükümlülükler, EÜAŞ, TEİAŞ, Hazine Müsteşarlığı ve Özelleştirme İdaresi Başkanlığı arasında yapılacak protokol ile tespit edilecek.
KAMULAŞTIRMA BEDELİNİ LİSANS SAHİPLERİ ÖDEYECEK
Üretim veya dağıtım faaliyetlerinde bulunan önlisans veya lisans sahibi özel hukuk tüzel kişilerinin, faaliyetleri için gerekli olan kişilerin özel mülkiyetindeki taşınmazlara ilişkin kamulaştırma talepleri EPDK tarafından değerlendirilecek.
Kamulaştırma bedelleriyle kamulaştırma işlemlerinin gerektirdiği diğer giderler, kamulaştırma talebinde bulunan önlisans veya lisans sahibi tüzel kişi tarafından ödenecek.
Dağıtım lisansı sahibi tüzel kişilerce yeni dağıtım tesisleriyle ilgili yapılan kamulaştırmaların gerektirdiği kamulaştırma bedelleriyle diğer giderler, tarifeler yoluyla geri ödenecek.
Lisans sahibi tüzel kişiler, lisansları kapsamındaki faaliyetlerle ilgili hizmet alımı yap/0abilecek. Bu durum, lisans sahibinin lisanstan kaynaklanan yükümlülüklerinin devri anlamına gelmeyecek.
EÜAŞ, DSİ'DEKİ ÜRETİM TESİSLERİNİ DEVRALACAK
EÜAŞ; DSİ bünyesindeki üretim tesislerini devralacak. TEÜAŞ'tan devralınan ve özel hukuk hükümlerine tabi tüzel kişilere devri yapılmamış üretim tesislerini kendisi veya bağlı ortaklıklarıyla diğer kamu üretim şirketleri vasıtasıyla işletecek ya da gerektiğinde sistemden çıkaracak.
Bakanlığın uygun görüşü ile EÜAŞ, yeni yapılacak üretim tesisleri için özel hukuk hükümlerine tabi tüzel kişilerle ortaklıklar kurabilecek.
TETAŞ, mevcut sözleşmeler kapsamında imzalanmış enerji alış ve satış anlaşmalarını yürütecek, mevcut imtiyaz ve uygulama sözleşmeleri kapsamında enerji alış ve satış anlaşmaları ile hükümetler arası anlaşmalar kapsamında elektrik enerjisi ithalat veya ihracat anlaşmaları imzalayabilecek.
FİYAT EŞİTLEME 2015'E KADAR DEVAM
Düzenlemeye tabi tarifeler üzerinden elektrik enerjisi satın alan tüketicileri, dağıtım bölgeleri arası fiyat farklılıklarından kısmen veya tamamen koruyacak şekilde tesis edilmiş ve uygulamaya ilişkin hususları, EPDK tarafından hazırlanan tebliğle düzenlenmiş fiyat eşitleme mekanizması 31 Aralık 2015 tarihine kadar uygulanacak. Tüm kamu ve özel dağıtım şirketleriyle tedarik şirketleri fiyat eşitleme mekanizması içerisinde yer alacak.
Ulusal tarifede 2015 sonuna kadar çapraz sübvansiyon uygulanacak. Ulusal tarife EPDK'ca hazırlanacak ve kurul onayıyla yürürlüğe girecek. Sürenin uzatılmasına Bakanlar Kurulu yetkili olacak.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile yap-işlet-devret sözleşmesi yapan, ancak işletmeye girmeden sözleşmelerini sonlandırmış veya sonlandıracak şirketlerin, düzenleme kapsamında lisans alarak faaliyetlerini sürdürmelerini teminen sözleşme kapsamında yap-işlet-devret tesislerinin kurulması için lehlerine irtifak hakkı tesis edilen Hazine taşınmazları, üzerindeki tesislerin değeri dikkate alınmaksızın rayiç bedeli üzerinden Maliye Bakanlığı'nca bu şirketlere doğrudan satılabilecek.
ÜRETİM TESİSLERİNE TEŞVİK
Tasarı, kısa dönemde gerekli arz kapasitesinin yeterli yedekle oluşturulması amacıyla 31 Aralık 2015 tarihine kadar ilk defa işletmeye girecek üretim lisansı sahibi tüzel kişilere teşvik sağlanmasını da öngörüyor.
Buna göre, üretim tesislerinin, işletmeye giriş tarihlerinden itibaren beş yıl süreyle iletim sistemi sistem kullanım bedellerinden yüzde 50 indirim yapılacak.
Yenilenebilir enerjiye verilen teşviklerin aynısı yerli kömür kullanan elektrik üretim tesislerine de verilecek.
Teşvikler 2020 yılına kadar işletmeye girecek tesisler için geçerli olacak; Bakanlar Kurulu bu süreyi 5 yıl daha uzatabilecek.
GENEL AYDINLATMA GİDERLERİ
Genel aydınlatma kapsamında aydınlatılan yerlerde gerçekleşen aydınlatma giderlerinin yüzde 80'i bakanlık bütçesine konulacak ödenekten, geriye kalan yüzde 20'lik kısmı belediye ve mücavir alan sınırları içerisinde ilgili belediyenin genel bütçe vergi gelirleri payından, bu sınırlar dışındaysa ilgili il özel idaresi payından kesinti yapılmak üzere 2015 sonuna kadar karşılanacak.
Güvenlik amacıyla yapılan sınır aydınlatmalarına ait tüketim ve yatırım giderleri İçişleri Bakanlığı bütçesine konulacak ödenekten, toplumun ibadetine açılmış ve ücretsiz girilen ibadethanelere ilişkin aydınlatma giderleri ise Diyanet İşleri Başkanlığı bütçesine konulacak ödenekten karşılanacak.
OTOPRODÜKTÖR LİSANSI ÜRETİM LİSANSINA DÖNÜŞTÜRÜLECEK
Otoprodüktör lisansı sahibi tüzel kişilere, mevcut lisanslarındaki hakları korunarak, düzenlemenin yayımından itibaren 6 ay içinde resen ve lisans alma bedeli alınmaksızın üretim lisansı verilecek.
Düzenlemenin yürürlüğe gireceği tarihten önce özelleştirilen kuruluşlar tarafından işletilen tesisler için verilen otoprodüktör lisansları üretim lisansına dönüştürülecek. Satış/işletme hakkı devir sözleşmelerinde belirlenen hususlar üretim lisansına dercedilecek.
Lisans sahipleri, bir takvim yılı içinde elektrik enerjisi üretim miktarının en fazla yüzde 20'sini piyasada satabilecek. Bakanlık arz güvenliği bakımından bu miktarı artırabilecek.
Kamu üretim şirketleri, özelleştirilseler de 2018 sonuna kadar çevre mevzuatına uyumlu hale gelecek. Bu sürenin 3 yıla kadar uzatılmasında Bakanlar Kurulu yetkili olacak.
Bu süre zarfında ve önceki dönemlere ilişkin olarak bu gerekçeyle, EÜAŞ veya bağlı ortaklık, iştirak, işletme ve işletme birimleri ile varlıklarında ve 4046 sayılı Kanun kapsamında oluşturulacak kamu üretim şirketlerinde, bunların özelleştirilmeleri halinde de geçerli olmak üzere, elektrik üretim faaliyeti durdurulamayacak, idari para cezası uygulanmayacak.
YENİDEN LİSANS VERİLMESİ
Mevcut sözleşmeler kapsamındaki üretim tesisleriyle projelere, sözleşmelerdeki hak ve yükümlülüklerle sözleşme süresiyle sınırlı olmak üzere düzenlemenin yürürlük tarihinden itibaren 1 yıl içinde resen lisans verilecek.
Düzenlemenin yürürlüğe girmesinden önce geçerli bir üretim lisansına dayalı olarak santral inşaatına başlayan, ancak lisansı herhangi bir sebeple iptal edilmiş veya durdurulmuş olan lisans sahiplerine; bakanlıkça üretim tesisi yatırımının geri dönülemez bir noktaya geldiğinin tespit edilmesi ve kamu yararı görülmesi şartıyla, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içerisinde başvurulması halinde EPDK tarafından lisans verilecek.
Üretim faaliyeti için alınması gerekli diğer ruhsat, izin gibi işlemler, lisans alma tarihinden itibaren iki yıl içerisinde tamamlanıncaya kadar başvuru sahipleri faaliyetlerine devam edecek. Bu süre içerisinde gerekli izinleri alamayanların faaliyetleri, bu izinler tamamlanıncaya kadar durdurulacak.
Elektrik Piyasası Kanunu'nun yürürlüğe girmesinden sonra üretim faaliyetinde bulunmayan veya dağıtım sistemine bağlanmayan HES'lerin hak sahipleriyle, düzenlemenin yürürlük tarihini takip eden 6 ay içinde başvurmaları ve mevcut projelerle çakışmaması halinde DSİ tarafından ilana çıkılmaksızın kilovatsaati 1 kuruş bedelle su kullanım hakkı anlaşması imzalanacak.