Bu 45 mesleği yapan hemen emekli oluyor

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından yayımlanan yıpranma payı genelgesi ile birlikte 2024 yılı itibarıyla erken emeklilik hakkı tanınan meslek grupları açıklandı. Bu yeni genelge, bazı meslek gruplarına çalışma koşulları nedeniyle ek prim günü avantajı sunarak erken emeklilik hakkı kazandırıyor. Peki, hangi meslek grupları bu avantajdan yararlanabiliyor? Kimler erken emekli olabilir, hangi meslekler yıpranma payından yararlanacak?

Yıpranma Payı Nedir ve Kimlere Tanınıyor?

Yıpranma payı, çalışma koşulları ağır ve tehlikeli olan meslek gruplarına tanınan, fiili hizmet süresine ek gün ilave edilmesi uygulamasıdır. Bu sayede, yıpranma payı hesaplaması yapılan mesleklerde çalışanların emeklilik süresi kısaltılmaktadır. SGK'nın belirlediği bu listeyle, çeşitli mesleklerde çalışanlar ek prim günü kazanarak emeklilik hakkını daha erken elde edebilecekler.

Erken Emekli Olabilecek Meslekler Hangileri?

2024 yılında yayımlanan yeni listeye göre, kurşun ve arsenik işlemlerinde çalışanlar, cam üretimi yapan fabrika ve atölye çalışanları, cıva üretiminde çalışanlar, çimento ve kok fabrikalarında çalışanlar, termik santrallerde çalışanlar, alüminyum ve demir-çelik döküm çalışanları, emniyet mensupları, MİT çalışanları, basın ve gazetecilik sektöründe görev alanlar erken emeklilik hakkı kazanmış durumda. Toplamda 45 meslek grubu bu kapsama alınıyor ve çalışanlar 10 yıl içinde erken emeklilik hakkı elde edebiliyor.

Maden İşçilerinin Yıpranma Payı ve Emeklilik Süresi

Maden işçileri, çalışma koşullarının zorluluğu nedeniyle en yüksek yıpranma payından yararlanıyor. Bu kapsamda, maden işçilerinin her 360 gününe karşılık 180 gün ek prim günü ekleniyor. Bu sayede, maden işçileri ülkemizde en erken emekli olan meslek grubu olarak 5 yılda emeklilik hakkı elde edebiliyor. Diğer meslek grupları için ise bu süre 10 yıl olarak belirlenmiş durumda.

Fiili Hizmet Süresi Zammı Nedir?

Fiili hizmet süresi zammı, tehlikeli ve ağır işlerde çalışan kişilere tanınan bir ek haktır. Bu uygulama ile çalışanların yıpranmalarını telafi etmek amacıyla, çalışma süresine ek gün sayısı eklenmekte ve bu sayede emeklilik süresi kısaltılmaktadır. Yeni genelgeyle, bu zamdan yararlanabilecek mesleklerin listesi de genişlemiş durumdadır.

Yıpranma Payı Hesaplama 2024

Yıpranma payı hesaplaması, çalışanların yaptığı işin risk derecesine bağlı olarak belirlenir. 2024 genelgesi, her meslek grubu için belirli oranlarda ek gün kazanımı sağlamaktadır. Bu ek günler, fiili hizmet süresine eklenerek toplam emeklilik süresi kısaltılmakta ve çalışanların daha erken emekli olması sağlanır.

Fiili Hizmet Süresi Zammından Kimler Yararlanabilir?

1. Kurşun ve Arsenik İşleri
Kapsamdaki Sigortalılar:Kurşun üretilen galenit, serüzit, anglezit gibi cevherlerin çıkarılmasıyla ilgili maden ocağı işlerinde çalışanlar.
Kurşunun madenlerden yahut içinde kurşun bulunan kül, maden köpüğü, kurşun fırın kurumu, üstbaze artığı ve benzeri maddelerden kurşun üretimi için yapılan izabe işlerinde çalışanlar.
Antimon, kalay, bronz ve benzeri maddelerle yapılan kurşun alaşımı işlerinde çalışanlar.
Kurşun izabe fırınlarının teksif odalarında biriken kuru tozları kaldırma işlerinde çalışanlar.
Eklenilecek Gün Sayısı: 90

2. Cam Fabrika ve Atölyeleri
Kapsamdaki Sigortalılar:Cam yapımında kullanılan ilkel maddeleri toz hâline getirme, eleme, karıştırma ve kurutma işlerinde (bu işleri yapan işçilerin çalıştığı özel olarak yapılmış mekanik tertibatla veya el ile yapılan ocak işlerinde çalışanlar).
Eritilmiş camın elle şekillenmesi fırınlarıyla çalışılan işlerde çalışanlar.
Ateşçilik işlerinde çalışanlar.
Sırça (cam) üflemeciliği.
Basınçlı hava ile yapılan otomatik makinelerle yapılmadığı takdirde şekil verme işlerinde çalışanlar.
Basmacı (cam şekil verme).
Camın fırın başında alma işlerinde çalışanlar.
Yayma fırınlarında düzeltme işlerinde çalışanlar.
Traş işlerinde çalışanlar.
Asitle hak ve cilâlama işlerinde çalışanlar.
Basınçlı havayla kum püskürtme cihazlarıyla yapılan işlerde (çalışma ortamındaki tozları sağlık için tehlike oluşturmayacak düzeye indiren havalandırma tesisatı bulunmadığı takdirde) çalışanlar.
Pota ve taş odalarında görülen işlerde çalışanlar.
Eklenilecek Gün Sayısı: 60

3. Cıva Üretimi İşleri Sanayi
Kapsamdaki Sigortalılar:Cıva izabe fırınlarında görülen işlerde çalışanlar.
Elementer cıva bulunan ocaklarda görülen işlerde çalışanlar.
Eklenilecek Gün Sayısı: 90

4. Çimento Fabrikaları
Kapsamdaki Sigortalılar:Çimento ocaklarından kırma, ufalama, ezme, eleme ve karıştırma işlerinde çalışanlar.
Otomatik fırınlarda pişirme işlerinde çalışanlar.
Klinker öğütme işlerinde çalışanlar.
Çimento ocaklarındaki tozun etrafa yayılmasını önleyici bir düzenek olmadığı takdirde çalışanlar.
Eklenilecek Gün Sayısı: 60

5. Kok Fabrikalarıyla Termik Santraller
Kapsamdaki Sigortalılar:Ateşçilik, ocak temizliği, indirip, doldurma, boşaltma ve temizleme işlerinde çalışanlar.
Kimyasal arıtma işlerinde çalışanlar.
Gazın geçici depolanması ve boruların onarılması ve temizlenmesi işlerinde çalışanlar.
Termik santrallerde kazanlar ve ocak işlerinde çalışanlar.
Elektrik enerji üretim santrallerinin kazan dairesindeki ateşçilik, kül ve kömürlerin taşınması işlerinde çalışanlar.
Eklenilecek Gün Sayısı: 60

6. Alüminyum Fabrikaları
Kapsamdaki Sigortalılar:Alüminyum oksit üretimi işlerinde çalışanlar.
Alüminyum bronzu hazırlama işlerinde çalışanlar.
Alüminyum madeni üretimi işlerinde çalışanlar.
Eklenilecek Gün Sayısı: 60

7. Demir ve Çelik Fabrikaları
Kapsamdaki Sigortalılar:Demir izabe fabrikalarında cevherin demire çevrilmesi işleriyle boru fabrikalarının fırın ve döküm dairelerinde yapılan işlerinde çalışanlar.
Çelikhanelerin çelik yapılan fırınlarıyla bunların teferruat ve eklentilerinden olan ikinci derecedeki fırınlarda ve konvertörlerde yapılan işlerinde çalışanlar.
Sıvı haldeki demir ve çeliğin tesisat ve teferruatı ile mekanik olarak taşınmasına ilişkin işlerde çalışanlar.
Sıcak veya sıvı haldeki cürufların taşınması ve işlenmesi işlerinde çalışanlar.
Haddehaneler, horonlu kırma, presleme, ince hadde işlerinde çalışanlar.
Demir ve çelik levhalarının kızgın halde olan ya da mamul parçaların eritildiği işlerde çalışanlar.
Eklenilecek Gün Sayısı: 90

8. Döküm Fabrikaları
Kapsamdaki Sigortalılar:Döküm kalıplarının hazırlanması ve eriyik haldeki döküm durumuna getirilmesi işlerinde çalışanlar.
Döküm işlerinin yapılması ve eriyik haldeki demir çelik (izabe) fırınlarının indirip boşaltılması işlerinde çalışanlar.
Eklenilecek Gün Sayısı: 60

9. Asit Üretimi Yapan Fabrika ve Atölyeler
Kapsamdaki Sigortalılar:Asitlerin yapılması ve arıtılması işlerinde çalışanlar.
Asitlerin çürütülmesi veya etkisiz hale getirilmesi için madeni oksit ve sair madenlerle yapılan işlerde çalışanlar.
Eklenilecek Gün Sayısı: 90

10. Yeraltı İşleri
Kapsamdaki Sigortalılar:Yeraltında yapılan işlerde çalışanlar.
Eklenilecek Gün Sayısı: 180

11. Radyoaktif ve Radyonizan Maddelerle Yapılan İşler
Kapsamdaki Sigortalılar:Doğal ve yapay radyoaktif, radyonüklit maddelerle veya bütün diğer kütlelerle yapılan işlerde çalışanlar.
Eklenilecek Gün Sayısı: 90

12. Su Altında veya Su Altında Basınçlı Hava İçinde Çalışmayı Gerektiren İşler
Kapsamdaki Sigortalılar:Su altında basınçlı hava içinde çalışmayı gerektiren işlerde 20-35 metreye kadar derinlik veya 2-3,5 kg/cm² basınçta yapılan işlerde çalışanlar.
Su altında basınçlı hava içinde çalışmayı gerektiren işlerde 35-40 metreye kadar derinlik veya 3,5-4,5 kg/cm² basınçta yapılan işlerde çalışanlar.
Dalgıçlık işinde çalışanlar.
Eklenilecek Gün Sayısı: 60

13. Türk Silahlı Kuvvetlerinde
Kapsamdaki Sigortalılar:Askeri okullar, subay, astsubay, uzman jandarma ve uzman erbaşlar.
Eklenilecek Gün Sayısı: 90

14. Emniyet ve Polis Mesleğinde, MİT İstihbarat Teşkilatında
Kapsamdaki Sigortalılar:Polis, komiser yardımcısı, komiser, baş komiser, emniyet amiri, emniyet müdürü ve tüm emniyet mensupları.
Eklenilecek Gün Sayısı: 90

15. İtfaiye ve Yangın Söndürme İşleri
Kapsamdaki Sigortalılar:Yangın söndürme işlerinde çalışanlar.
Eklenilecek Gün Sayısı: 90

16. Basın ve Gazetecilik
Kapsamdaki Sigortalılar:Basın Kartı Yönetmeliğine göre basın kartı sahibi olmak suretiyle fiilen çalışanlar.
Eklenilecek Gün Sayısı: 90

17. Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu
Kapsamdaki Sigortalılar:Basın Kartı Yönetmeliğine göre Türkiye Radyo-Televizyon Kurumunda haber hizmetinde fiilen çalışanlar.
Eklenilecek Gün Sayısı: 90

18. Türkiye Büyük Millet Meclisi
Kapsamdaki Sigortalılar:Yasama organı üyeleri ile dışarıdan atanan bakanlar.
Eklenilecek Gün Sayısı: 90

KAYNAK: SGK

DERLEYEN: PARA LİMANI