Barınma krizi büyüyor: Site aidat ücretleri kirayla yarışıyor

Enerji, bakım-onarım ve güvenlik hizmetlerindeki maliyet artışları, İstanbul’daki site aidatlarına doğrudan yansıdı. Özellikle yıl içinde yapılan elektrik ve doğalgaz zamları, 2024’te birçok sitede ek aidat artışlarına neden oldu. Enflasyondaki düşüşe rağmen aidatlarda gerileme beklenmezken, ocak ayında düzenlenen genel kurullarda site sakinleri, kiracılar ve yöneticiler arasında bu durum gerginliklere yol açıyor.

Aidatlar kiraları geride bıraktı
Gayrimenkul değerleme şirketi EVA’nın araştırmasına göre, 2024’ün ilk altı ayında aidatlar, kiralardan daha fazla artış gösterdi. İstanbul’da 2023 Ocak ayı ile 2024 Ağustos ayı karşılaştırıldığında aidatlar ortalama yüzde 60 yükseldi. Lüks sitelerde bu oran yüzde 160’a kadar çıktı.

Cumhuriyet'in haberine göre, İstanbul’da aidatlar ortalama 4 bin liradan başlıyor ve lüks villa sitelerinde 15 bin liranın üzerine çıkıyor. İlçelere göre en düşük aidatlar genellikle Silivri ve Çatalca’da görülürken, en yüksek aidatların ödendiği ilçeler arasında Beşiktaş, Şişli, Kadıköy ve Sarıyer ilk sıralarda yer alıyor.

Maliyetlerin doğru hesaplanması önemli
İstanbul Ticaret Odası (İTO) Gayrimenkul Komite Başkanı Hakan Akdoğan, aidatların belirlenmesinde maliyetlerin dikkate alınması gerektiğini vurguladı. “Sitelerin dışarıdan hizmet aldığı firmalar ve personel maaşlarındaki artışlar, aidatlara zam olarak yansıyor. Ancak burada önemli olan, yapılan zammın maliyetlerin üzerinde olup olmadığını incelemek” dedi. Akdoğan, site yönetimlerinin görevinin denk bütçe yapmak olduğunu belirterek, site sakinlerinin genel kurullara katılarak bütçe detaylarını incelemesi gerektiğini söyledi.

Aidat hesaplamasında kritik noktalar
Akdoğan, aidatların projelerin büyüklüğüne ve konutların tipine göre farklılık gösterdiğine dikkat çekti. “60 konutluk bir projeyle 600 konutluk bir projenin aidat gideri bir değildir. Daha az konutlu projelerde maliyetin konutlara pay edilmesi, aidatları artırabilir. Ayrıca aidatlar belirlenirken metrekare birim fiyatlarına göre fiyatlandırmalar yapılır. Site sakinleri bu fiyatlandırmaların doğruluğunu kontrol etmelidir” dedi.

Aidatlarda şeffaflık şart
Akdoğan, aidat artışlarının şeffaf bir şekilde hesaplanması ve açıklanması gerektiğini vurgulayarak, site sakinlerinin yönetici seçiminde deneyimli kişilere öncelik vermelerinin önemini dile getirdi. Yönetimin harcamaları denetlemesi ve sitenin bütçe dengesini koruması gerektiğini belirtti.