Ürünlerde dara vurgunu!
Vatandaş dara farkına dikkat etmese de marketlerde, pastanelerde ve kuruyemişçilerde durum çok ciddi boyutta...
Pastanelerde, marketlerde, kuruyemişçilerde ve artık kahvaltılık satan yerlerde dara farkına dikkat edilmese de fazla ücret vatandaşın cebinden çıkıyor.
Konu ile ilgili HABERTURK.COM'a açıklama yapan Tüketici Sorunları Derneği (TÜSODER) Genel Başkanı Aydın Ağaoğlu konuyla ilgili Tüketici Kanunu'na göre gıda ürün ambalajlarında brüt ve net oranların yazması gerektiği şartı olduğunu ancak açıkta satılan ürünlerde böyle bir durumun dikkate alınmadığını ve uygulanmadığını ifade etti.
'BİR NEVİ DOLANDIRICILIK'
Ağaoğlu sözlerine şöyle devam etti; 'Açık balları kalın plastik kaplarda satıyorlar. Plastik kapların maliyeti 3-4 liraya malolurken 7 liraya satılıyor. Ancak 70 liralık ürün 100 liraya çıkıyor. Şeffaf kalın plastik kapla tartılıyor. Böyle olunca 1.000 gramlık bir ürün 1.078 gram olarak tartılıyor. Böyle hesap ödeniyor. Ürüne ambalajın da gramı ekleneceğine ürün için ona fiyat düzenlensin. Plastik kap bal fiyatına satılırsa olmaz. Bu bir nevi dolandırıcılık' dedi.
GÜNDE 2 BİN LİRA BAKLAVA KUTUSUNDAN KAZANÇ
Baklavada kutuların ağırlığı 50 (yarım kilogram için) ila 250 (özel misafirlik kutular için) gram arasında değişiklik gösteriyor. Pastaneler bu ağırlığı baklavanın ağırlığıyla birlikte hesaplayarak bir ücret çıkarıyor.
Bir örneklendirmeyle gidersek bugün baklava fiyatları ortalama olarak 55 liradan başlıyor ve (havuç dilim dahil) 155 liraya kadar çıkıyor. Kilogram fiyatı 100 lira olan bir baklavanın 200 gramlık bir kutuya koyulduğunu düşünürsek; 20 lira vatandaşın cebinden kap parası olarak çıkmış oluyor. Bir pastanenin günde 100 kilogram baklava sattığını düşünürsek 2 bin lira sadece baklava kutusundan kazanç sağlamış oluyor.
Antep fıstığının kilogram fiyatı 30,50 ila 31,50 lira ve cevizin kilogram fiyatı ise 30 ila 35 lira arasında değişirken pastane sahipleri bu yöntemi kullanarak kazanç sağlıyorlar.
ET ÜRÜNLERİNDE DE DURUM FARKLI DEĞİL
Bugün et ürünü alacağınız zaman da belli bir ücreti et ürünün koyulduğu 'yağlı kağıt' için ödüyorsunuz. Örneklendirerek gidersek; dana kıyma fiyatları 25 lira ila 35 lira arasında değişiyor. Kıyma için kullanılan yağlı kağıtların ağırlığı 10 gram ila (2 kat kullanılan yerlerde) 20 küsür grama kadar çıkabiliyor.
10-20 gram fazla görünmese de maliyeti cüzzi olan yağlı kağıt etle tartıldığından etin fiyatı ile hesap ediliyor. Tabii ne kadar çok alırsanız kağıt oranı ve gramı da ona göre artıyor. Açık satan bazı kasap ve marketler de büyük miktar satışlarda kapların içine koymayı tercih ediyor. Durum böyle olunca etin için para ödediğinizi zannederken kağıt ve kap için de ödemiş oluyorsunuz.
KURUYEMİŞ ALIMLARINDA DURUM DAHA CİDDİ
Peynir ve kuruyemiş alınan kutuların da gramlarını araştırdığımızda 20 ila 50 gram arasında değişiyor. Bir kilogram fındık alan bir kişi 50 gramlık (özel kap) bir kutu içine ortalama fındık kilogramı 50 TL'den saydığımızda 2,5 lira farkediyor. Fark aldığınız fındık kilogramı ve kullanılan kapların ağırlığına göre farklılık gösteriyor.
NE YAPMAK GEREKİYOR?
TÜSODER Başkanı Aydın Ağaoğlu bu konuda da tüketicileri uyardı. Ağaoğlu açıkta aldığınız ürünlerde kullanılan kaplar için ayrıca tartılmasını isteyebilir ve duruma itiraz edebileceğinizi dile getirdi. Ağaoğlu; Tüketici Kanunu'nda etiketle ilgili bahsin net ve brüt ağırlığın zorunluluğu kılmasının yanı sıra gıda ürünlerinin ambalajlarında yazılı olma şartının altını çizdi.
Gıda Maddelerinin Genel Etiketleme ve Beslenme Yönünden Etiketleme Kuralları Tebliği Yetki Kanunu Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği'nin 6. maddesine göre;
Etiket Bilgileri
Madde 6- Gıda maddelerinin etiketinde bulundurulması zorunlu bilgiler aşağıda belirtilmektedir:
a) Gıda maddesinin adı,
b) İçindekiler,
c) Net miktarı,
d) Üretici ve paketleyici firmanın adı, tescilli markası, adresi ve üretildiği yer,
e) Son tüketim tarihi,
f) Parti numarası ve/veya seri numarası,
g) Üretim izin tarihi ve sayısı, sicil numarası veya ithalat kontrol belgesi tarihi ve sayısı,
h) Orijin ülke,
ı) Gerektiğinde kullanım bilgisi ve/veya muhafaza şartları,
i) Hacmen %1.2 den fazla Alkol içeren içeceklerde alkol miktarı,
Gıda maddelerinin etiketlerinde (a), (c), (e) ve (i) bentlerinde yer alan bilgiler aynı yüzde olmalıdır.
* Marketlerde satılan kapalı ürünlerin üzerinde net ağırlıkları yazıyor.
Konu ile ilgili HABERTURK.COM'a açıklama yapan Tüketici Sorunları Derneği (TÜSODER) Genel Başkanı Aydın Ağaoğlu konuyla ilgili Tüketici Kanunu'na göre gıda ürün ambalajlarında brüt ve net oranların yazması gerektiği şartı olduğunu ancak açıkta satılan ürünlerde böyle bir durumun dikkate alınmadığını ve uygulanmadığını ifade etti.
'BİR NEVİ DOLANDIRICILIK'
Ağaoğlu sözlerine şöyle devam etti; 'Açık balları kalın plastik kaplarda satıyorlar. Plastik kapların maliyeti 3-4 liraya malolurken 7 liraya satılıyor. Ancak 70 liralık ürün 100 liraya çıkıyor. Şeffaf kalın plastik kapla tartılıyor. Böyle olunca 1.000 gramlık bir ürün 1.078 gram olarak tartılıyor. Böyle hesap ödeniyor. Ürüne ambalajın da gramı ekleneceğine ürün için ona fiyat düzenlensin. Plastik kap bal fiyatına satılırsa olmaz. Bu bir nevi dolandırıcılık' dedi.
GÜNDE 2 BİN LİRA BAKLAVA KUTUSUNDAN KAZANÇ
Baklavada kutuların ağırlığı 50 (yarım kilogram için) ila 250 (özel misafirlik kutular için) gram arasında değişiklik gösteriyor. Pastaneler bu ağırlığı baklavanın ağırlığıyla birlikte hesaplayarak bir ücret çıkarıyor.
Bir örneklendirmeyle gidersek bugün baklava fiyatları ortalama olarak 55 liradan başlıyor ve (havuç dilim dahil) 155 liraya kadar çıkıyor. Kilogram fiyatı 100 lira olan bir baklavanın 200 gramlık bir kutuya koyulduğunu düşünürsek; 20 lira vatandaşın cebinden kap parası olarak çıkmış oluyor. Bir pastanenin günde 100 kilogram baklava sattığını düşünürsek 2 bin lira sadece baklava kutusundan kazanç sağlamış oluyor.
Antep fıstığının kilogram fiyatı 30,50 ila 31,50 lira ve cevizin kilogram fiyatı ise 30 ila 35 lira arasında değişirken pastane sahipleri bu yöntemi kullanarak kazanç sağlıyorlar.
ET ÜRÜNLERİNDE DE DURUM FARKLI DEĞİL
Bugün et ürünü alacağınız zaman da belli bir ücreti et ürünün koyulduğu 'yağlı kağıt' için ödüyorsunuz. Örneklendirerek gidersek; dana kıyma fiyatları 25 lira ila 35 lira arasında değişiyor. Kıyma için kullanılan yağlı kağıtların ağırlığı 10 gram ila (2 kat kullanılan yerlerde) 20 küsür grama kadar çıkabiliyor.
10-20 gram fazla görünmese de maliyeti cüzzi olan yağlı kağıt etle tartıldığından etin fiyatı ile hesap ediliyor. Tabii ne kadar çok alırsanız kağıt oranı ve gramı da ona göre artıyor. Açık satan bazı kasap ve marketler de büyük miktar satışlarda kapların içine koymayı tercih ediyor. Durum böyle olunca etin için para ödediğinizi zannederken kağıt ve kap için de ödemiş oluyorsunuz.
KURUYEMİŞ ALIMLARINDA DURUM DAHA CİDDİ
Peynir ve kuruyemiş alınan kutuların da gramlarını araştırdığımızda 20 ila 50 gram arasında değişiyor. Bir kilogram fındık alan bir kişi 50 gramlık (özel kap) bir kutu içine ortalama fındık kilogramı 50 TL'den saydığımızda 2,5 lira farkediyor. Fark aldığınız fındık kilogramı ve kullanılan kapların ağırlığına göre farklılık gösteriyor.
NE YAPMAK GEREKİYOR?
TÜSODER Başkanı Aydın Ağaoğlu bu konuda da tüketicileri uyardı. Ağaoğlu açıkta aldığınız ürünlerde kullanılan kaplar için ayrıca tartılmasını isteyebilir ve duruma itiraz edebileceğinizi dile getirdi. Ağaoğlu; Tüketici Kanunu'nda etiketle ilgili bahsin net ve brüt ağırlığın zorunluluğu kılmasının yanı sıra gıda ürünlerinin ambalajlarında yazılı olma şartının altını çizdi.
Gıda Maddelerinin Genel Etiketleme ve Beslenme Yönünden Etiketleme Kuralları Tebliği Yetki Kanunu Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği'nin 6. maddesine göre;
Etiket Bilgileri
Madde 6- Gıda maddelerinin etiketinde bulundurulması zorunlu bilgiler aşağıda belirtilmektedir:
a) Gıda maddesinin adı,
b) İçindekiler,
c) Net miktarı,
d) Üretici ve paketleyici firmanın adı, tescilli markası, adresi ve üretildiği yer,
e) Son tüketim tarihi,
f) Parti numarası ve/veya seri numarası,
g) Üretim izin tarihi ve sayısı, sicil numarası veya ithalat kontrol belgesi tarihi ve sayısı,
h) Orijin ülke,
ı) Gerektiğinde kullanım bilgisi ve/veya muhafaza şartları,
i) Hacmen %1.2 den fazla Alkol içeren içeceklerde alkol miktarı,
Gıda maddelerinin etiketlerinde (a), (c), (e) ve (i) bentlerinde yer alan bilgiler aynı yüzde olmalıdır.
* Marketlerde satılan kapalı ürünlerin üzerinde net ağırlıkları yazıyor.