Tariş açıklama yaptı, uzmanlar uyardı

Geçen yıl gerek fiyat, gerekse rekolte anlamında altın sezonunu yaşayan zeytinyağında, bu sezon ciddi bir rekolte düşüşü bekleniyor. Hem düşük üretim, hem yüksek enflasyon, hem de dünya fiyatlarının etkisiyle zeytinyağı fiyatlarında büyük bir artış olacağını belirten sektör temsilcileri, geçen yıl bu zamanlar 115 TL dolayında olan 1 litre perakende zeytinyağı fiyatının şu an 300 TL’yi aştığını, bunun 600 TL’ye kadar çıkabileceğini dile getirdi.

Geçen yıl dünyanın en büyük zeytinyağı üreticileri olan İspanya ve İtalya’da kuraklık nedeniyle rekoltenin yarıdan fazla düştüğünü, buna karşın Türkiye’nin tarihinin en yüksek rekoltesine ulaştığını hatırlatan Aydın Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Fevzi Çondur, "Bu yıl dünya rekoltesi yanında Türkiye’de de rekolte gerileyecek. Buna karşın zeytinyağına talebin artmaya devam etmesi fiyatları yukarı çekiyor. Tariş 0,3-0,5 asit zeytinyağı alım fiyatını 295 TL olarak açıkladı. Bu da perakende fiyatının artacağını gösteriyor. Beklentimiz zeytinyağı perakende fiyatlarının 320 TL’nin altında olmayacağı yönünde. Geçen yıl bu zamanlar zeytinyağı perakende fiyatı 115 TL idi" diye konuştu.

'Zeytinde yok yılı olduğu için perakende fiyatları önümüzdeki aylarda daha da artabilir'
İzmir Ticaret Borsası Meclis Üyesi Mehmet Alp ise Tariş’in beklentilerin üzerinde fiyat açıklamasının piyasa fiyatlarını tetiklemek amacıyla değil, ürünün şu anda piyasada az bulunması nedeniyle olduğunu anlatarak, "Üretici de açıklanan bu fiyatlardan memnun. Güneyde sızma zeytinyağının perakende fiyatları 280-300 TL arasında. Kuzey bölgelerinde ise bu rakam 400 TL’ye yaklaşıyor. Zeytinde yok yılı olduğu için perakende fiyatları önümüzdeki aylarda daha da artabilir" dedi.

'Perakende fiyat şu an 400 TL civarında, bu darlık sürerse 500-600 TL seviyelerinde seyir edecek'
Tariş’in açıkladığı fiyatın geçen senenin yüzde 300’üne denk geldiğini belirten Edremit Körfezi Zeytin ve Zeytinyağı Üreticileri Federasyonu Başkanı Mehmet Hakkı Semercioğlu, "Dünya fiyatlarına baktığımızda bu son derece normal. Bugün İspanya’daki raf fiyatlarının yaklaşık 10-15 Euro olduğunu görüyoruz. 2023-2024 sezonuna girdik. Ulusal Zeytin Zeytinyağı Konseyi’nin (UZZK) belirttiği gibi Türkiye’de bir önceki yıla göre yaklaşık yüzde 60-65 civarında ürün azlığı var. Üstelik kalite de önceki yıllara göre çok daha düşük. Hem iyi yağ az, hem de üretim az. Fiyatlar artmaya devam ederse tüketicimizi kaybedeceğiz. Perakende fiyat şu an 400 TL civarında, bu darlık sürerse 500-600 TL seviyelerinde seyir edecek. Bu da biz üreticileri tüketicilerinden koparır. 1,8 kilograma çıkan Türkiye’nin kişi başı zeytinyağı tüketimi önemli ölçüde azalır. Bu da önümüzdeki yıllarda sektör için tehlike arz eder. Yıllarca zeytinyağı üreticisi ürününü değerinin altında sattı. Tek çare hükümetin sübvanse etmesi. Tüketimdeki azalış bu şekilde durur" görüşünü savundu.

Marmarabirlik'te 5 litresi 1550 TL’den satıyor
Marmara Zeytin Tarım Satış Kooperatifl eri Birliği’nin (Marmarabirlik) 2023-2024 iş yılında geçerli olacak zeytin alım fiyatlarını açıklamasının ardından hasat da başladı. Geçen yıl olduğu gibi bu kampanya döneminde de kota uygulaması yapmayan Marmarabirlik, barem dışı kalan yağlık zeytin alım fiyatını da 45 lira olarak açıkladı. Bölgedeki hasatta son yıllara oranla düşük rekolte beklentisi, yağlık zeytin ve zeytinyağı fiyatlarını da etkiledi. Şu anda 1 litre natürel sızma zeytinyağını 315 TL’den ambalajlı olarak satışa sunan Marmarabirlik, aynı ürünün 5 litrelik teneke kutulu halini ise 1550 TL’den satıyor.

'Sızma almaya gücü yetmeyen tüketiciler riviera veya rafine zeytinyağı tüketebilir'
Bu yıl Tariş’in zeytinyağı alım fiyatını kilogram başına 295 TL olarak belirlemesi sonrası perakende fiyatların geleceği seviye endişe yaratmıştı. Yeni hasat ürünler sonrası bir litre zeytinyağının 400 liradan başlayacak olmasına yönelik endişelerin ardından açıklama yapan TARİŞ Zeytin ve Zeytinyağı Birliği Başkanı Hilmi Sürek, “165 liraya da zeytinyağı var” açıklamasında bulundu.
Sürek, alım fiyatlarının, 30 kooperatiften gelen piyasa fiyatları, ürün rekoltesi, üretici ortaklarının rekolte taahhüt miktarları, ürünün kalite durumu, stok miktarı, satış hedefleri, yurt dışı piyasa bilgileri ve rekolteleri, ürün bedeli ödeme vadesi dikkate alınarak belirlendiği bilgisini verdi.
“Tüketici ekonomik durumuna göre zeytinyağı yiyebilecektir” diyen Sürek, “Tüketici için tek bir zeytinyağı yoktur. Mevcut durumda çeşitli sınıflarda uygun fiyatlarla zeytinyağı bulunmaktadır. Sızma almaya gücü yetmeyen tüketiciler riviera veya rafine zeytinyağı tüketebilecektir” diye konuştu.

Riviera zeytinyağı nedir?
Sızma zeytinyağı için zeytin ezilme ve parçalanma gibi bazı işlemler görür. Riviera ise rafine zeytinyağının ısıtılıp kimyasal işlemlerle temizlenmesi ve natürel yağ ile karıştırılmasıyla elde edilir.

Riviera ve sızma zeytinyağı arasındaki fark nedir?
Natürel sızma zeytinyağı dallardan toplanan zeytin meyvesinden üretilir. Riviera zeytinyağı ise ağacın dibine düşen zeytinlerden üretilir.

En sağlıklı zeytinyağı hangisi?
Uzmanlar en sağlıklı zeytinyağının kesinlikle 'erken hasat soğuk sıkım saf sızma zeytinyağı' olduğunu belirtiyor. Besin değerinin maksimum seviyede olduğu sızma zeytinyağında yüksek oranda polifenol, aromatik bileşen, antioksidan bulunuyor. Bununla birlikte diğer yağlara kıyasla zeytinyağına acı tadını veren 'oleuropein' maddesi yönünden de zengin.