Susam krizi büyüyor

Son günlerde susam fiyatlarında yaşanan astronomik artışlar esnafı ve dar gelirli vatandaşı da tedirgin etmeye başladı. İç pazarda üretilen susamın sektörün ihtiyacının yüzde 5'ine dahi yetmediğinden şikayet eden sektör temsilcileri, olumsuz mevsim şartları sebebiyle rekoltenin düşük seyrettiğini ve üreticilerin ithal edecek susam bulamadığı uyarısını yapıyor.

Normal şartlarda tonu 2 bin 200 dolarlarda seyreden susam fiyatlarının 3 bin 500 dolarlara kadar fırladığı bilgisini veren Seyidoğlu Genel Müdürü Mehmet Göksu, "Kilosu 6,50 TL olan işlenmiş tahinin fiyatı 10 TL'ye kadar dayandı. Fiyatlarda bir gerileme yaşanmazsa üreticiler tahin, simit, helva gibi pek çok susam hammaddesi kullanılan tatlı ve yiyecekte yüzde 30 ile yüzde 50 oranında zam yapmak zorunda kalacak. Son günlerde yaşanan fiyat dalgalanmaları merdiven altı üretim yapan sahtecilere de fırsat oldu. Gıdalara tahinin yerine soya yağı katarak maliyeti düşüren işletmeler türemeye başladı. Tahine yüzde 40 oranında soya yağı katılarak geleneksel lezzetimiz helvanın da tadını kaçırıyorlar. Vatandaş bu dönemde açıkta satılan tahin, helva gibi ürünlerden uzak dursun. Ucuz olduğu için tercih edilen soya yağı GDO riski taşıması ve sağlıksız ortamlarda imal edilmesi bakımından halk sağlığını tehdit ediyor" diye konuştu.

Türkiye'de üretim alanı çok sınırlı olan susam, Etiyopya, Hindistan, Pakistan ve Nijerya'dan ithal ediliyor. Türkiye'nin ağırlıklı olarak Etiyopya'dan susam ithal ettiği bilgisini veren Seyidoğlu Genel Müdürü Mehmet Göksu, "Aşırı yağışlar ve olumsuz iklim şartları nedeniyle dünya genelindeki susam rekoltesi düşük seyretti. Bunun yanı sıra son yıllarda Çin'in yemeklik yağda tercihini susamdan yana kullanması nedeniyle aşırı bir talebi oluştu. Türkiye maalesef milli tatlıları arasında yer alan helvada ve susamlı simidinde dahi dışa bağımlı bir ülke oldu. Dünyaya helvayı, tahini, simidi biz tanıtıyoruz. Buna rağmen fiyatında söz sahibi ülke Etiyopya. Fiyatlarda bir gerileme yaşanmazsa susam ve türevlerinin kullanıldığı gıdalarda yüzde 50 civarında zamlar yapılacak. Sektör şu anda maliyetleri göğüsleyerek fiyat artışlarını en asgari düzeyde vatandaşa yansıtmaya çalışıyor. Devletin milli değerlerimizi korumak için susam ekim alanlarını genişletmesi ve çiftçilere bir takım teşvikler uygulaması gerek. Aksi taktirde sektör çok zor günler geçirecek. Şu anda piyasada sahteciler soya yağı karışımlarıyla tahinli ürünler üretmeye başladı. Sağlık bakanlığı merdiven altı üretim yapan tesisleri daha sıkı denetlemeli. Halkın sağlığıyla oynayanlara göz açtırılmamalı" dedi.

SEZONUN EN YOĞUN ZAMANINDA KRİZ PATLAK VERDİ

Kış aylarının özellikle susam ve türevi hammaddelerden üretilen gıdaların tüketiminin yoğun olduğu bir sezon olduğuna dikkat çeken Göksu, " Çocukların bedensel ve zihinsel gelişimi bakımından helva ve tahin gibi susamlı gıdalar büyük önem taşıyor. Susam yaklaşık 50'ye yakın gıda ve tatlıda kullanıldığı için gıda sektörü için kritik bir ürün. Simit Türk halkının vazgeçemediği hem lezzeti hem de fiyatıyla toplumun her kesiminin yoğun rağbet gösterdiği bir besin kaynağı. Bu ürünlerde fiyat dengesini sağlamak için devletin bir an evvel kalıcı çözümler getirmesi gerek. Üretim alanlarının artırılması ve ithalatta ise alternatif pazarlar bulunması gerek" diye konuştu.