Anayasa Mahkemesi'nden "döner sermaye" kararı

Anayasa Mahkemesi, sağlık kuruluşlarındaki geçici personele döner sermaye gelirinden ek ödeme yapılmamasını anayasaya aykırı bulmadı.

Eskişehir 2. İdare Mahkemesi, baktığı bir davada, 209 sayılı Sağlık Bakanlığı'na Bağlı Sağlık Kurumları ile Esenlendirme Tesislerine Verilecek Döner Sermaye Hakkında Kanun'un ilgili hükmünün iptali istemiyle Anayasa Mahkemesine başvurdu.

Başvuruda, geçici personel statüsünde çalışanların da döner sermayeden yararlanabilmeleri için, Kanun'un 5. maddesinde yer alan "Döner sermaye gelirlerinden, döner sermayeli sağlık kurum ve kuruluşlarında görev yapan 'memurlar ve sözleşmeli' personel ile açıktan vekil olarak atananlara mesai içi veya mesai dışı ayrımı yapılmaksızın ek ödeme yapılabilir" hükmündeki "memurlar ve sözleşmeli" ibaresinin iptali istendi.

Başvuruyu "geçici personel" yönünden sınırlı inceleyen Yüksek Mahkeme, iptal başvurusunu reddetti.
Resmi Gazete'de yayımlanan gerekçeli kararda, kanun önünde eşitlik ilkesinin hukuksal durumları aynı olanlar için söz konusu olduğu belirtildi.

Eşitlik ilkesinin, aynı durumda bulunan kişilerin kanunlar karşısında aynı işleme bağlı tutulmalarını amaçladığı anlatılan kararda, "Kanun önünde eşitlik, herkesin her yönden aynı kurallara bağlı tutulacağı anlamına gelmez. Durumlarındaki özellikler, kimi kişiler ya da topluluklar için değişik kuralları ve uygulamaları gerektirebilir. Aynı hukuksal durumlar aynı, ayrı hukuksal durumlar farklı kurallara bağlı tutulursa anayasada öngörülen eşitlik ilkesi zedelenmez" denildi.

Geçici personel statüsünün, başlangıç ve bitişi belli, süreli işlerde çalışmayı öngördüğü aktarılan kararda, geçici personelin yaptığı işin asli ve sürekli görevlerden sayılmadığı belirtildi.

Kararda, geçici personel statüsünün, memur ve diğer kamu görevlileri kavramı dışında kalan, sözleşmeyle çalıştırılan, işçi de olmayan, kendine özgü istisnai bir istihdam türü olduğu ifade edildi.

Geçici personel tarafından yapılması öngörülen işlerin, memurlar ve sözleşmeli personelce yerine getirilen hizmetlerden farklı olduğu, bu nedenle kanun koyucu tarafından geçici personel statüsünün memur ve sözleşmelilerden farklı düzenlendiğine işaret edilen kararda, şunlar kaydedildi:

"Farklı hukuki konumlarda bulunan kişiler hakkında farklı düzenlemeler yapılması eşitlik ilkesine aykırılık oluşturmayacağından, kanun koyucu tarafından döner sermaye gelirlerinden yararlanabilecek personel olarak memur ve sözleşmeli personel statülerinin öngörülmesinde eşitlik ilkesine aykırılık bulunmamaktadır. Geçici personel tarafından yürütülen hizmetlerle memurlar ve sözleşmeli personel tarafından yürütülen hizmetlerin farklılığı gözetildiğinde, bu kişilerin yaptıkları işin 'eşit iş' olarak kabulü mümkün olmadığından, ücretleri yönünden de itiraz konusu kuralda eşitlik ilkesinin ihlalinden söz edilemez. Döner sermayeli kurumlarda çalışan geçici personele, fiilen çalışmalarının ve emeklerinin karşılığı olarak aylık ücret ödenmekte olup bu kişilere ayrıca döner sermaye gelirinden ek ödeme yapılması zorunluluğu bulunmamaktadır."