Benzinde kabus senaryosu
Irak’taki şiddet olayları ve Ukrayna’da tırmanan gerilim uluslararası piyasalarda petrolün varil fiyatını 115 dolar seviyelerine çıkardı.
ŞİD’in Musul’u ele geçirmesinden bu yana yani yaklaşık 10 günde petrol fiyatlarındaki artış yüzde 5.1’e ulaştı. Petrol fiyatlarının bu seviyede kalması durumunda Türkiye’ye maliyetinin 1 yılda yaklaşık 2.2 milyar dolar olması bekleniyor.
Petrol fiyatlarında yaşanan bu dalgalanma otomatik fiyatlama mekanizmasıyla Türk tüketicilere de yansımaya başladı. Ham petroldeki son artış, Türkiye’de benzinin fiyatını 10, motorini ise 12 kuruş artırdı. Zamla birlikte İstanbul’da benzinin fiyatı 5.12 liraya, Van’da ise 5.26 liraya yükseldi. Uzmanlar akaryakıt zamlarının Irak’taki gelişmelere göre daha da şiddetlenebileceği uyarısında bulunuyor.
Zaman Gazetesi’nin haberine göre, akaryakıtta vergi oranlarının aşırı derecede yüksek olması fiyatları artıran bir diğer önemli faktör. Artışların devamı halinde 1 litre benzinin fiyatı 6 liraya kadar çıkabileceği ifade ediliyor. Yapılması gereken, yüksek fiyat döneminde vergilerin düşürülerek tüketicilerin korunması. Ancak, Maliye yönetiminin vergileri düşürmeye yanaşmaması, fiyat indirimin önündeki en büyük engel.
Dünyanın en pahalı benzini Türkiye’de
Türkiye’de sürücüler, dünyanın en pahala benzin ve motorinini tüketiyor. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun (EPDK) verilerine göre (en fazla satış yapan ilk 8 şirket ortalaması, 20 Haziran fiyatları), Türkiye’de 1 litre benzinin (TL/LT) yüzde 58, motorinin ise yüzde 51’i vergiye (ÖTV+KDV) gidiyor.
EPDK, iç pazar için akaryakıt fiyatlarında en yakın erişilebilir piyasalar olarak Almanya, İngiltere, Fransa ve İtalya’yı baz alıyor.
EPDK Petrol Piyasası Fiyatlandırma Raporu’nda 4 ülke için akaryakıt vergilerine yer veriliyor: “İngiltere’de benzinde verginin payı yüzde 61, motorinde yüzde 59. Benzin ve motorinde verginin payı İtalya’da yüzde 60-56, Almanya ve Fransa’da ise 57-50.”
Ancak uzmanlar, AB ülkeleri ve Türkiye’de satın alma gücü dikkate alındığında, Türkiye’de vergilerin yüksekliğine dikkat çekiyor. Sürücülerin biraz rahat nefes alması için satın alma gücü dikkate alınarak akaryakıtta vergilerin düşürülmesi gerekiyor.
