Bir günlük sigortalıya bile ölüm aylığı geliyor

Yargıtay, SSK'lı çalışanlarla ilgili önemli bir karar verdi. 21. Hukuk Dairesi'nin kararına göre, SSK'dan ölüm aylığı alabilmek için gerekli olan 900 günlük sigorta borçlanma ile tamamlanabilecek.

Böylece vefat eden kişinin bir gün bile sigortası olsa, eş ve çocukları askerlik, doğum ve yurtdışı borçlanması yoluyla 900 günü tamamlayıp emekli aylığı alabilecek. 2008'de yürürlüğe giren Sosyal Güvenlik Reformu, bir günlük sigorta ile emekliliğin önüne geçmek için ölüm aylığının şartlarını zorlaştırmıştı. Ölüm aylığı için gerekli 900 gün sigortalı olma şartının borçlanma harici olması yasaya konulmuştu. Ancak Yargıtay, bu düzenlemenin aleyhine bir karar verdi. Böylece 2008 öncesinde olduğu gibi bir günlük sigorta ile ölüm aylığı alınması mümkün olabilecek.

Çalışırken vefat eden işçinin eş ve çocuklarına maaş bağlanabilmesi için en az 5 yıllık sigortalılık süresi ve 900 gün prim ödenmiş olması gerekiyor. 2008 yılında uygulamaya giren Sosyal Güvenlik Reformu ile de bu 900 günlük sürenin borçlanma harici olması şartı getirildi. Reformdan önce 900 günlük süre, askerlik ve yurtdışı gibi borçlanma ile tamamlanabiliyordu. Bu durumda 1 veya birkaç günlük gün bile sigortası olan kişi, vefat ettiğinde yakınları borçlanma yoluyla 900 günü tamamlayıp maaş alıyordu.

Reform ile birlikte 2008’den itibaren SSK’dan ölüm aylığı alınabilmesi için ölen kişinin en az 900 gün çalışmış olması gerekiyordu. Bu yolla bir veya birkaç günle emekliliğin önüne geçilmişti. Ancak Yargıtay’ın verdiği bir karar, 2008 öncesine dönülmesine neden olacak. Yargıtay 21. Hukuk Dairesi’nin kararına göre SSK’lı bir kişi 1 Ekim 2008’den sonra vefat etmiş olsa bile 900 prim gününü tamamlamak için borçlanma yapılabilecek. Yargıtay kararı, benzer durumda olanlar için emsal teşkil edecek.

Böylece on binlerce kişiye düşük pirimle ölüm aylığı kapısı açılacak. Örneğin 1 gün bile sigortası olan bir bayan vefat ettiğinde çocukları, anneleri için doğum borçlanması yaptırıp 900 günü tamamlayarak emekli maaşına kavuşacaklar. Aynı şekilde ölen kişinin yakınları, askerlik borçlanmasıyla da 900 günü tamamlayıp emekli aylığı alabilecekler. Örneğin 500 günlük sigortası varken vefat eden bir kişi için askerlik borçlanması yoluyla 900 gün tamamlanıp eş ve çocuklarına maaş bağlanabilecek.

Öte yandan Sosyal Güvenlik Kurumu, bugüne kadar ölen kişilerin 900 günden az sigortası varsa yakınlarının maaş talebini reddediyordu. Borçlanma yoluyla emekli olma isteği de kanun gereği kabul edilmiyordu. Ancak Yargıtay’ın kararı emsal teşkil edeceğinden SGK kabul etmese bile dava açarak borçlanma ile emekli olabilmek mümkün.

Eşinin ölümünden 33 yıl sonra emekli oldu

2007 yılında yaşanan bir olay, ölüm aylığına hak kazanma şartlarının yeniden düzenlenmesine yol açmıştı. 1974 yılında vefat eden Osman Kızkaban’ın eşi Emine Kızkaban, eşinin bir günlük sigortasıyla 33 yıl sonra emekli olmuştu. Emine Kızkaban’ın başvurusunun ardından inceleme yapan SSK, Osman Kızkaban’ın 1959’da Zonguldak’ta 1 günlük çalışmasını tespit etti. Emine Kızkaban, eşi Osman Kızkaban askerliğini 3 yıl yaptığı için 900 gün askerlik borçlanması yaparak emekli oldu. O tarihte kendisine şimdi 450 TL emekli maaşı bağlanmıştı. Bu ve benzeri durumları göz önünde tutan SGK, 2008’deki reformda 900 gün prim şartının borçlanma harici olmasını kurala bağlamıştı.