Doğalgaza büyük zam geliyor!

Türkiye'nin altın ihracatına karşılık İran'dan doğalgaz almasının gündemine ABD'nin ambargosu bomba gibi düştü. ABD Senatosu Türkiye'nin bu ticaretine çelme takacak bir karar hazırlığında.

ABD daha önce İran'la finansal alışverişte bulunan ülkeleri ambargo kararına uymadıkları için yakın markaja almakla tehdit ederken, özellikle İran ve Türkiye arasındaki bankacılık işlemlerini aradan çıkaran operasyonlara önlem almaya karar verebilir. Reuters'ın haberine göre bu yöndeki bir tasarı önümüzdeki günlerde Senato'ya gelecek ve bu karar belki de en çok Türkiye'yi etkileyecek. Çünkü Türkiye, Çin ve diğer bazı ülkeler gibi ABD'nin finansal ambargo kararına aykırı hareket etme kararı almış ülkelerden biri değil. Hatta Halkbank İran ile yapılan ticari işlemlerden olan nakit akışlarını kesti ama Türkiye ambargoyu aşacak başka bir yol buldu. Bu yol altındı...

İran'dan doğalgaz alımlarını sürdüren Türkiye, ABD'nin radarına yakalanmamak için parayı aradan çıkardı ve yerine kıymetli madenle ödemeyi, yani altını koydu. Basit bir tanımla trampa ekonomisi. Mal karşılığı mal. Bunu önce TÜİK ve bazı bakanlar şiddetle reddetti. Fakat en son Başbakan Yardımcısı Ali Babacan itiraf etti. Yani İran'a doğalgaz karşılığı altın sattığımız en üst düzey siyasilerin kabulüyle sabit. Hatta bu ticaret Türkiye'yi rekortmen bile yaptı. Türkiye'nin altın ihracatı tarihte görülmemiş bir hızla arttı. Aynı ölçüde İran'la olan ithalatımız da ambargo kararının ardından çok hızlı bir yükselişe geçti.

ABD'nin son kararıyla birlikte rekorlara veda etme zamanı gelmiş görünüyor. Bu kararın Türkiye'ye maliyeti ise kaba bir hesapla 10 milyar dolar. İkinci büyük darbe ise İran'la ambargolu zamanlar nedeniyle yaptığımız doğalgaz alışverişinin fiyatı, kozun Türkiye'nin elinde olması nedeniyle oldukça düşük. Yani alternatif kanallardan, diğer ülkelerden, alacağımız gaz, İran gazından çok daha pahalı. Bu da eğer ABD'nin İran'a yeni kıymetli maden ve enerji, gaz ambargosuna riayet edersek, 10 milyar dolarlık gaz alımının faturasının hızla yükselmesi anlamına geliyor. Yükselen maliyetin faturası da her zaman olduğu gibi kaçınılmaz bir şekilde vatandaşın ve enerji tüketen şirketlerin, fabrikaların cebini vuracak.
Sonuçta 2012 yılının ilk dokuz ayında Türkiye'nin enerji ithalatına ödediği faturanın toplamı 44.2 milyar dolar. Bunun sadece 10 milyar dolarlık kısmının İran'dan geldiği varsayımıyla hareket edersek, artacak olan gaz faturasının Türk halkına maliyeti oldukça yüksek olabilir.