Enflasyona en belirgin katkı temel mal ve hizmet gruplarından geldi

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Aylık Fiyat Gelişmeleri Raporunu paylaştı. Raporda enflasyondaki artışa en belirgin katkının temel mal ve hizmet gruplarından geldiği bildirildi.

Rapora göre, tüketici fiyatları Ağustos ayında yüzde 1,46 oranında artmış, yıllık enflasyon 0,61 puan yükselişle yüzde 80,21 olarak gerçekleşti. Bu dönemde, tüketici yıllık enflasyonu enerji ve gıda gruplarında gerilerken diğer gruplarda yükselmiş, enflasyondaki artışa en belirgin katkı temel mal ve hizmet gruplarından geldi. Temel mal grubunda yıllık enflasyon tüm alt gruplarda yükseliş kaydetti. Bu dönemde, hizmet grubunda yıllık enflasyon ulaştırmada gerilerken, diğer hizmetler ve kirada daha belirgin olmak üzere diğer alt gruplarda artmıştır. Gıda grubunda yıllık enflasyon işlenmemiş gıdada taze meyve ve sebze fiyatları öncülüğünde düşüş kaydederken, işlenmiş gıdada yükselmeye devam etti. Enerji enflasyonu, uluslararası ham petrol fiyatlarındaki görünüme bağlı olarak gerileyen akaryakıt fiyatlarıyla düşüş gösterdi. Uluslararası emtia fiyatlarındaki görünüme paralel olarak üretici fiyatlarında aylık enflasyon önceki aylara kıyasla yavaşlarken, yıllık enflasyon bir miktar geriledi. Bu görünüm altında, mevsimsellikten arındırılmış verilerle B ve C göstergelerinin aylık değişimleri yüksek seviyelerini korurken, yıllık enflasyonlarındaki artış devam etti.

İHA'da yer alan habere göre; ağustos ayında tüketici fiyatları yüzde 1,46 oranında artmış ve yıllık enflasyon 0,61 puan yükselerek yüzde 80,21 oldu. Bu dönemde B ve C endekslerinin yıllık değişim oranları sırasıyla 4,07 ve 4,39 puan artarak yüzde 72,53 ve 66,08 olarak gerçekleşti. Alt grupların yıllık tüketici enflasyonuna katkıları incelendiğinde, bir önceki aya göre temel mal, hizmet ve alkol-tütün-altın gruplarının katkıları sırasıyla 1,41, 0,86 ve 0,05 puan artarken, enerji ve gıda gruplarının katkısı 1,02 ve 0,69 puan azaldı.

Mevsimsellikten arındırılmış verilerle incelendiğinde, aylık artış önceki aya kıyasla C endeksinde bir miktar yavaşlarken B endeksinde yatay seyretti. Aylık fiyat artışları B endeksini oluşturan alt gruplardan temel mallar ve işlenmiş gıdada bir miktar azalırken, hizmette sınırlı bir artış kaydetti. Hizmet fiyatları Ağustos ayında yüzde 3,16 oranında artmış, grup yıllık enflasyonu 2,85 puan yükselişle yüzde 54,30 oldu. Bu dönemde yıllık enflasyon akaryakıt fiyat görünümüne de bağlı olarak ulaştırma grubunda bir miktar gerilerken, diğer hizmetler ve kirada daha belirgin olmak üzere diğer alt gruplarda artış kaydetti.

Diğer hizmetler alt grubunda fiyatlar yüzde 3,96 oranında yükselmiş, yıllık enflasyon yüzde 49,74 oldu. Bu alt grupta fiyat artışları genele yayılırken, üniversite harcındaki yükselişe bağlı olarak eğitimin yanı sıra sağlık, eğlence-kültür ve sigorta hizmetleri öne çıkan alt kalemler oldu. Kira grubunda aylık artış yüzde 4,40 ile yüksek seyretmiş, mevsimsellikten arındırmış veriler önceki aylara kıyasla hızlanmaya işaret etti. Lokanta-otel grubu fiyatlarının gerek yemek gerekse de konaklama hizmetlerine bağlı olarak yüzde 3,31 oranında yükselmesiyle alt grubun yıllık enflasyonu yüzde 80,95 seviyesine ulaştı. Ulaştırma hizmetlerinde şehir içi yolcu taşımacılığı, havayolu ile yolcu taşımacılığı ve kargo ücretlerindeki artışların karayoluyla şehirler arası yolcu taşımacılığındaki düşüş ile dengelenmesi sonucunda bu dönemde fiyatlar nispeten yatay seyretmiş ve grup yıllık enflasyonu 0,42 puan gerileme kaydetti. Temel mal grubunda Ağustos ayında yıllık enflasyon 5,98 puan artışla yüzde 76,91 olarak gerçekleşti. Bu dönemde, yıllık enflasyon tüm alt gruplarda yükseldi.

Dayanıklı mal fiyatları (altın hariç) Ağustos ayında yüzde 2,65 oranında artmış, bu gelişmede otomobil ve beyaz eşya kalemleri öne çıkmıştır. Böylelikle, bu alt grupta yıllık enflasyon yüzde 91,79 seviyesine ulaştı. Giyim ve ayakkabı grubunda fiyatlar, bir önceki ayda da olduğu gibi mevsim normallerinin aksine artış kaydetmiş (yüzde 1,21), yıllık enflasyon 5,93 puan yükselişle yüzde 37,38 oldu. Diğer temel mallarda ise fiyat artışları grup geneline yayılmakla birlikte ev ile ilgili temizlik malzemeleri, ilaç ve kişisel bakım ürünleri dikkat çekmiş, grup aylık enflasyonu yüzde 4,64 olarak gerçekleşti. Enerji fiyatları Ağustos ayında yüzde 2,68 oranında gerilemiş, grup yıllık enflasyonu 7,54 puanlık düşüşle yüzde 121,73 seviyesinde gerçekleşti. Bu gelişmede, uluslararası ham petrol fiyatlarındaki geri çekilmeyi takiben akaryakıt fiyatlarında gözlenen düşüşün etkisi hissedildi. Akaryakıt fiyatları Temmuz ayındaki gerilemenin ardından bu dönemde yüzde 7,79 oranında düşüş göstermiştir. Diğer yandan, şebeke suyu ve kömür, odun gibi katı yakıt fiyatlarındaki artış eğilimi devam etti. Gıda ve alkolsüz içecek fiyatları Ağustos ayında yüzde 0,85 oranında artmış, grup yıllık enflasyonu 4,40 puan azalarak yüzde 90,25 oldu.

Yıllık enflasyon işlenmemiş gıdada 11,49 puan düşüşle yüzde 79,51’e gerilerken, işlenmiş gıdada 2,36 puan artışla yüzde 100,38 seviyesine yükseldi. İşlenmemiş gıda grubunda mevsimsellikten arındırılmış veriler bu dönemde taze meyve-sebze fiyatlarında gerilemeye işaret etti. Diğer işlenmemiş gıda kaleminde yumurta ve pirinç fiyatlarındaki artışlar öne çıkarken, beyaz et fiyatlarındaki azalış sürdü. İşlenmiş gıda fiyatlarında görülen yüzde 3,41 oranındaki artışta ise ekmek-tahıllar, şeker ve bağlantılı ürünler, konserve sebze ürünleri ile alkolsüz içecekler öne çıkan kalemler oldu. Yurt içi üretici fiyatları Ağustos ayında yüzde 2,41 oranında artmış, yıllık enflasyon 0,86 puan düşüşle yüzde 143,75 oldu.

Ana sanayi gruplarına göre incelendiğinde, yıllık enflasyon enerji grubunda gerilerken, diğer alt gruplarda yükseldi. Alt gruplar geneline yayılan fiyat artışları Ağustos ayında da devam ederken, tütün ürünleri, diğer madencilik ve taşocakçılığı ürünleri, temel eczacılık ile kağıt ve kağıt ürünlerindeki fiyat artışları dikkat çekti. Diğer taraftan, uluslararası emtia fiyatlarındaki gerilemenin etkisiyle rafine edilmiş petrol ürünleri ve ana metal alt gruplarındaki fiyat düşüşleri sürdü.