Faizler ev alacakları zorluyor

REIDIN Kıdemli Analisti Orhan Vatandaş, konut kredisi faiz oranlarının mart ayında ortalama aylık yüzde 1,10 olduğunu belirterek, "Eğer önümüzdeki dönemde faiz oranlarında artış söz konusu olursa, bu durum yeni konut kredisi kullanacakların geçmiş dönemlere kıyasla daha fazla maliyete katlanmaları anlamına geliyor" dedi.

Faiz oranlarındaki artışın konut kredisine yansımasını değerlendiren Vatandaş, hızlı nüfus artışı, bölünen aileler, kentleşme, gelir düzeylerinin yükselişi, hızla gelişen inşaat teknolojisi gibi nedenlerden dolayı konut üretim ve satışının sürekli artış gösterdiğini söyledi.

Vatandaş, konutların pahalı olması ve ülkenin sosyoekonomik şartlarından dolayı birçok gayrimenkul yatırımcısının alacağı konutun bedelini tamamen nakit ödeyecek kaynağa sahip olmadığını, bu durumda, konutların borçlanma yoluyla sağlanan fonlarla alınabildiğini ifade ederek, "Bir başka ifadeyle konut sorunu ve buna karşı geliştirilen çözümler ülkelerin içinde bulunduğu sosyal ve ekonomik şartlarla doğrudan ilişkili olmakla birlikte, bunların finansmanına ilişkin kaynak problemi en temel sorun olarak ortaya çıkıyor" ifadesini kullandı.

Konut finansmanının en temel amacının, konut satın almak isteyen kişilere ihtiyaç duydukları fonların sağlanması olduğuna vurgu yapan Vatandaş, şöyle devam etti:

"Etkin bir konut finansman sistemi, fon fazlası olan birimlerden gerekli fonları toplayarak, bunları konut almak için borçlanma ihtiyacında olan kişi ya da kurumlara aktarmak zorunda. Yine konut finansman piyasasının etkinliği, o piyasada arz edilebilir yeterli miktarda uzun vadeli konut kredilerinin varlığı ile değerlendiriliyor. Piyasaya gayrimenkul satın alınacak düzeyde kredinin arz edilmesi, ödenebilecek koşullarda bunların sunulması ve geri ödeme sürelerinin uzun bir vadeye yayılması konut finansmanının başarısını belirleyen faktörler olarak ortaya çıkıyor. Burada özellikle belirtilmesi gereken husus ise kredilerin uzun vadeli olarak sağlanma zorunluluğudur. Bunun nedeni, konut fiyatlarının kişilerin gelirleriyle karşılaştırıldıklarında çok yüksek olmaları ve ancak kredilerin uzun vadeli olarak verilebilmesi durumunda kişilerin bunları geriye ödeyebilmelerinin mümkün olmasıdır."

"1,7 milyon kişiye 100 milyar lirayı aşan ölçekte konut kredisi kullandırıldı"

Vatandaş, Türkiye'de mevcut duruma bakıldığında konut fiyatlarının yüksek olması nedeniyle ailelerin konut satın alımında belli oranda banka kredisi kullandığını belirterek, "Türkiye Bankalar Birliği'nin yayınladığı istatistikler incelendiğinde toplamda 1,7 milyon kişiye 100 milyar lirayı aşan konut kredisi kullandırıldığını söylemek mümkündür. Öte yandan, faiz oranları ile konut kredilerinin gelişimini irdelediğimizde iki değişken arasında yüksek korelasyonun varlığı herkesçe kabul edilen bir gerçek" diye konuştu.

Konut kredisi faiz oranlarının mart ayında ortalama aylık yüzde 1,10 olduğunu anlatan Vatandaş, "Eğer önümüzdeki dönemde faiz oranlarında artış söz konusu olursa, bu durum yeni konut kredisi kullanacakların geçmiş dönemlere kıyasla daha fazla maliyete katlanmaları anlamına da geliyor. Diğer taraftan kredi maliyetlerindeki azalış ise kredi kullananların daha az fona ihtiyaç duymasını sağlıyor. O halde kredi kullanımı sırasında hane halkının ödeme gücü çerçevesinde doğru miktarda kredinin kullanımı son derece önemli" değerlendirmesinde bulundu.

Vatandaş, REIDIN Konut Satın Alma Gücü Endeks hesaplamalarına bakıldığında konut kredisi aylık faizlerindeki 0,10'luk azalışın endeks değerini 5 puan artırdığını dille getirerek, şunları ifade etti:

"Faizlerdeki 0,10'luk artış ise endeks değerini 4 puan azaltıyor. Bunun anlamı nisan ayında Beşiktaş'ta ev almak isteyen bir aile yüzde 1,00 kredi faiz oranı ile borçlanırsa, kredi vadesi olan 120 ay boyunca aylık 1000 liralık fon fazlası oluşuyor. Nisan ayında yüzde 1,20 kredi faiz üzerinden borçlanır ise fazladan 1000 liralık fon ihtiyacı söz konusu oluyor. Ev fiyatlarının göreli olarak daha düşük olduğu Beylikdüzü'nde ise aylık fon fazlası ve ihtiyacı faiz oranlarındaki yüzde 0,1'lik değişime bağlı olarak -250 lira ile +300 lira arasında değişiyor."