Giriş aidatı "bilgilendirmesi" yapmayan sigorta şirketine ceza istemi

Kamu Denetçiliği Kurumu (KDK), Bireysel Emeklilik Sistemine (BES) giriş aidatıyla ilgili bilgilendirme yükümlülüğünü yerine getirmeyen sigorta şirketine para cezası verilmesine ilişkin Hazine Müsteşarlığına tavsiyede bulundu.

Hesaplarının bulunduğu banka şubesi tarafından aranan bir öğretmene sisteme giriş ve çıkışında aidat alınmayacağı belirtilerek, bireysel emeklilik sistemine girişi yapıldı. Sözleşmenin kendisi tarafından doldurulmadığını, güvene dayalı olarak teklif sözleşmesini imzaladığını ileri süren öğretmenin, sistemden ayrılmak istemesinin ardından, yaklaşık bir yıl süresince yaptığı 648 lira aidat olarak kesildi, başkaca da bir ödeme yapılmadı.

Hazine Müsteşarlığına başvuruda bulunan öğretmene, söz konusu kesintinin 4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunun 7'inci maddesinde yer alan giriş aidatı hükmü gereğince yapıldığı belirtildi.

Bunun üzerine başvurucu, giriş aidatı adı altında anaparadan kesilen 648 liranın kendisine iade edilmesini talep ederek Kamu Denetçiliği Kurumuna müracaatta bulundu.

KDK, sigorta şirketinin bilgilendirme yükümlülüğüne uygun davranmadığını, söz konusu şirkete idari para cezası uygulanması suretiyle başvurucunun mağduriyetinin giderilmesi için yeni bir işlem tesis edilmesi konusunda Hazine Müsteşarlığına tavsiyede bulundu.

Karardan

Kararda, 4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunun 7'inci maddesinde, şirketlerin, katılımcının sisteme ilk kez katılması sırasında ve yeni bir bireysel emeklilik hesabı açtırması halinde giriş aidatı talep edebileceğine yönelik hüküm bulunduğu belirtildi.

Şikayete konu bireysel emeklilik sözleşmesinde emelilik planında başlangıçta giriş aidatı alınmayacağı, 0-36 ay arasında ayrılma halinde aylık brüt asgari ücretin yüzde 75'i kadar giriş aidatı alınacağının bildirildiği kararda, giriş aidatına ilişkin şartın 4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunun 7'inci maddesi ile verilen takdir yetkisi doğrultusunda Hazine Müsteşarlığı tarafından belirlendiği vurgulandı.

Kararda, "Aracı şirketin, bireysel emeklilik sistemine girmek isteyenlere, sisteme girme kararını etkileyebilecek hususlar hakkında bilgi verme, dürüstlük ilkeleri çerçevesinde, emeklilik sözleşmesinin müzakeresi ve düzenlenmesi sırasında katılımcıya sistemin işleyişine ilişkin teknik konularda yardımcı olma ve yanıltıcı her türlü hal ve davranıştan kaçınma, ayrıca tüm emeklilik sözleşmeleriyle ilgili olarak mevzuatta belirtilen bilgilendirmenin usulüne uygun olarak yapıldığını ispat etme yükümlülükleri bulunmaktadır." denildi.

Hazine Müsteşarlığının bireysel emeklilik sisteminin güvenli ve etkin biçimde işletilmesini sağlamak, katılımcıların hak ve menfaatlerini korumak amacıyla şirketlerin, aracıların faaliyetlerini denetleme yükümlülüğü bulunduğuna işaret edilen karada, bu görevin de Müsteşarlıkça Emeklilik Gözetim Merkezine verildiği aktarıldı.

"İhlale ilişkin inceleme ve tespit yok"

Bilgilendirme yükümlülüğünün gereği gibi yerine getirildiğine ilişkin ilgili temsilcilerin beyanı dışında telefon kaydı ya da herhangi bir bilgi veya belge sunulmadığına işaret edilen kararda, şu tespitlere yer verildi:

"Hazine Müsteşarlığının, adı geçen sigorta şirketi aleyhine yapılan başvurulara, sisteme giriş aidatının hukuka uygun olduğu izahında bulunmak suretiyle yanıt verdiği, bilgilendirme yükümlülüğünün ihlal edilip edilmediği hususuna ilişkin bir inceleme ve tespitte bulunmadığı, kaldı ki sigortacılık faaliyetleri ile ilgili somut şikayetleri değerlendirme ve gerekli gördüğü hususlarda Müsteşarlığı bilgilendirme yükümlülüğü bulunan Emeklilik Gözetim Merkezi’ne de somut şikayet başvurusunu intikal ettirmesini engelleyici bir hüküm olmamasına rağmen bu yolu da kullanmadığı anlaşılmaktadır."

Müsteşarlığın bilgilendirme yükümlülüğünü yerine getirmeyen sigorta şirketi aleyhine idari yaptırım yetkisini kullanmadığının ifade edildiği kararda, bu nedenle Müsteşarlığın, 4632 sayılı Kanun çerçevesinde yürütülen emeklilik ile sigortacılık faaliyetleri üzerinde sahip olduğu denetim yetkisini hukuka uygun olarak yerine getirmediğine işaret edildi.