Halkbank'a 6 milyar Euro'luk İran piyangosu!

İran'ın Hindistan bankalarındaki 6 milyar Euro'luk parasının 600 milyon Euro'luk ilk kısmı aktarıldı!

Halkbank'a (HALKB) iran piyangosu vurdu. İran'ın 100 milyar doları bulan yurtdışındaki nodrudulmuş varlıklarının tekrar kullanılır hale getirimsine yönelik çalışmalar kapsamında İran, bekleyen petrol ödemelerinin Halkbank üzerinden yapılmasını istiyor, Hindistan ise ödemeleri Halkbank'a yapmak istemiyordu.

İran ve Türkiye arasında yapılan ikili görüşmelerin ardından Türkiye'ye yeni müjdeler geliyor. İran, Hindistan bankalarında bulunan İran'ın 6 milyar Euro büyüklüğündeki varlığının kademe kademe Türk devlet bankası Halkbank'a aktarılacağı açıklandı. İran Ekonomi Bakanlığı Dış Ekonomik İlişkiler Direktörü Sadegh Akbari tarafından yapılan açıklamada, "İran Merkez Bankası'nın talimatıyla Hindistan'daki bankalar ellerindeki parayı Halkbank'a transfer edecekler" dedi.

Sabah'ın haberine göre Akbari, toplam tutarın tamamının ne zaman aktarılacağını net olarak söylemedi ancak bunun "kısa sürede" tamamlanacağını belirtti. Hindistan'daki rafineriler 2013 yılında Halkbank kanalının kapanmasının ardından İran'a yapacakları ödemeleri Hindistan'daki bankalarda tutuyorlardı. Hindistan Merkez Bankası'nın geçen hafta yaptığı tavsiye sonrası Hindistan Petrol Bakanlığı rafinerilerin 30 Mayıs'tan başlayarak üç ay içinde İran'a ait parayı transfer edebileceklerini bildirdi. İran, ödemelerin euro cinsinden yapılmasını istiyor. Akbari, Hindistan rafinerilerinin ödemelerinin Halkbank'a aktarılmasını istemelerinin arkasında iki ülke arasındaki "pozitif bankacılık ilişkileri" olduğunu söyledi.

İRAN-TÜRKİYE HATTI YENİDEN AÇILDI

Tahran'ın, uluslararası finans sistemine erişimi halen kısıtlı. Akbari, İran'a yönelik ambargoların kalkmasının ardından İran ve Türkiye Merkez Bankası arasındaki Swift (döviz transferi) hattının da yeniden açıldığını söyledi. Swift bu yıl bazı İran bankalarını sistemine dahil ederek bunların yabancı bankalarla işlem yapabilmesinin yolunu açtı.

TÜPRAŞ'LA ANLAŞMAK İSTİYORLAR
Dün İran tarafından gelen bir diğer haber de ülkenin Türkiye'deki alıcı firmalarla uzun vadeli kontrat yapmak istediği oldu. İran'ın Tüpraş ve diğer petrol alıcısı olan firmalarla yeni anlaşmalar yapmak için görüşmeler yürüttüğü belirtildi. Türk ham petrol ithalatçıları ile uzun soluklu ilişkiler kurmak istediklerini söyleyen İranlı yetkililer, ambargo sonrası dönem için büyük kontratlar hedefliyor.

100 MİLYAR DOLARLIK DONDURULMUŞ İRAN VARLIKLARININ HAREKETE GEÇİRİLMESİ

İran’ın yurtdışında bulunduğu tahmin edilen 100 milyar dolarlık dondurulmuş varlıklarını tekrar kullanılır hale getirmeye yönelik çalışmaları devam ediyordu. Gelen bilgilere göre Hindistan Petrol Bakanı Dharmendra Pradhan, Hindistan ve İran merkez bankalarının, İran’ın 6.4 milyar dolar değerinde bekleyen petrol ödemelerinin Avrupalı bankalar üzerinden yapılması için anlaşmaya vardığını açıklamıştı. Diğer yandan Hindistan Merkez Bankası’nın ödemeleri Halkbank üzerinden yapmak istemediği ileri sürülmüştü. Ancak bu aşamada İran’ın söz konusu operasyonların Halkbank üzerinden yapılmasını istediği de gelen bilgiler arasında yer almıştı. Üst düzey bir Halkbank yetkilisinin, Reuters’a yaptığı açıklamada, “Halkbank’ın İran bağ-lantılı dış ticaret faaliyetleri 2004’ten bu yana yapılıyordu. Halkbank uluslararası yasalar çerçevesinde operasyonlarına devam edecek” demişti. İran’a nükleer programından dolayı 2011 yılında başlatılan yaptırımlar nedeniyle bu ülkeden petrol alan ülkeler ödemelerini yapmak için küresel banka kanallarını kullanamaz hale gelmişlerdi.

ÖDEMELERİN YÜZDE 55’İ ASKIDA

Yaptırımların ocak ayında sona ermesiyle birlikte İran petrol parasını alabilmenin yollarını bulmaya çalışıyordu. Hindistan’daki rafineriler 2013 yılında Halkbank üzerinden yapılan ödeme kanalının kapatılması üzerine, İran’a yapmaları gereken ödemelerinin yüzde 55’ini askıya almıştı.

HALKBANK’IN OPERASYONLARI SÜRECEK

Üst düzey bir Halkbank yetkilisinin, Reuters’a yaptığı açıklamada, “Halkbank’ın İran bağlantılı dış ticaret faaliyetleri 2004’ten bu yana yapılıyordu. Halkbank uluslararası yasalar çerçevesinde operasyonlarına devam edecek” demişti.

Hindistan Petrol Bakanı Dharmedra Pradhan geçen ay Tahran’a yaptığı ziyaret sırasında petrol ödemelerinin yapılması için önerdiği bankalar arasında Halkbank’ın olacağını da belirtmişti.

AVRUPALI BANKALAR DEVREDE

Pradhan, Reuters haber ajansına yaptığı açıklamalarda konuyla ilgili mesafe kaydedildiğine işaret ederek “Hindistan ve İran’ın merkez bankaları arasında bir anlaşma var” demişti. Pradhan açıklamasında Avrupa bankalarının İran bankalarıyla ödemeler konusunda çalışacağını ve bunun karşılığında Avrupa bankalarına para ödeneceğini söylemişti. Pradhan başka ayrıntı vermedi. Yine önceki yaptırımlardan dolayı Hintli rafineriler, İran’a petrol ödemelerinin yüzde 45’ini Hindistan’ın UCO Bank’ına rupi olarak yatırmıştı.

HALKBANK KİMDİR?
2284 no’lu kanun kapsamında 1933 yılında Türkiye’de kurulmuş, 1938 yılında fiilen faaliyete geçmiş ve bugün itibarıyla kamusal sermayeli ticari bir banka olarak faaliyetine devam ediyor.

b) Halkbank'ın yeniden yapılandırma süreci: 4603 no’lu “Türkiye Cumhuriyeti Ziraat Bankası, Türkiye Halk Bankası Anonim Şirketi ve Türkiye Emlak Bankası Anonim Şirketi Yasası”, 2000-2002 dönemini kapsayan “Makro Ekonomik Program” çerçevesinde hazırlanmıştı. Bu yasanın amacı, uluslararası normları ve rekabeti yakalayabilmek için söz

konusu bankaların modernize edilmesi ve banka hisselerinin büyük bir kısmının özel sektördeki gerçek ve tüzel kişilere satılmasıydı.

Halkbank 14 Nisan 2001 tarihinde gerçekleşen olağanüstü genel kurul ile kuruluşun yapısını yeniden gözden geçirmiş, yeni bir yönetim kurulu seçmiş ve Ana Ortaklık Banka’nın nominal sermayesi 250.000 TL’den 1.250.000 TL’ye çıkartılmıştı.

Yeniden yapılanma süreci dahilinde, Halkbank özel görev zararlarına karşılık olarak Türkiye Cumhuriyeti Hazine Müsteşarlığı’ndan devlet tahvili almış ve Ana Ortaklık Banka’nın tüm görev zararı alacakları 30 Nisan 2001 tarihinde

kapatılmıştı. Buna ek olarak, önemli sayıdaki çalışandan yeni iş sözleşmesi imzalamaları istenmiş veya bu çalışanlar diğer devlet kuruluşlarına aktarılmıştı.

4603 sayılı Kanun’un 2.2 maddesi uyarınca yeniden yapılandırma işlemlerinin tamamlanmasını müteakiben Halkbank'ın hisse satış işlemlerinin 4046 sayılı Özelleştirme Kanunu hükümleri çerçevesinde sonuçlandırılması gerekmektedir. Yeniden yapılandırma ve hisse satış işlemlerinin 4603 sayılı Kanunun yürürlüğe girmesinden itibaren

üç yıl içinde (25 Kasım 2003 tarihine kadar) tamamlanması gerekmekteydi.
Önce 31 Temmuz 2004 tarih ve 5230 sayılı yasa ile 4603 sayılı kanunun 2’nci maddesinin 2 numaralı fıkrasında

yer alan “3 yıl” ibaresi “5 yıl” ve akabinde 10 Ocak 2007 tarih, 5572 sayılı yasa ile de “10 yıl” olarak değiştirilmiştir. Bu değişiklik sonucunda, Halkbank'ın özelleştirmesi ile ilgili süre uzatılmıştır. Bakanlar Kurulu’nun bu süreyi bir defaya mahsus olmak üzere yarısı kadar uzatma yetkisi bulunuyordu. Bakanlar Kurulu, 6 Kasım 2010 tarih, 2010/964 sayılı kararıyla 10 yıllık süreyi yarısı kadar uzatmıştı.

Özelleştirme Yüksek Kurulu’nun 11 Ağustos 2006 tarih ve 2006/69 sayılı kararıyla Halkbank'taki kamu hisseleri Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’na devredilmiş ve Ana Ortaklık Banka’nın %99,9 hissesinin 25 Mayıs 2008 tarihine kadar blok satış yöntemiyle satılmasına karar verilmişti. Danıştay 13’üncü Dairesi, 29 Kasım 2006 tarih, 2006/4258 sayılı kararıyla Özelleştirme Yüksek Kurulu’nun 11 Ağustos 2006 tarih ve 2006/69 sayılı kararının yürütmesini durdurmuştu.

Bu kez Özelleştirme Yüksek Kurulu, 5 Şubat 2007 tarih ve 2007/8 sayılı kararını alarak Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’na devredilen hisselerin %25’lik kısmının halka arz suretiyle özelleştirilmesi ve bu sürecin 2007 yılı sonuna kadar tamamlanmasını öngörmüştü. Ana Ortaklık Banka’nın halka arz sürecinin %24,98’e tekabül eden ilk aşaması Mayıs 2007’nin ilk haftasında tamamlanarak hisseleri 10 Mayıs 2007’de Borsa İstanbul AŞ’de 8,00 tam TL baz fiyatla işlem görmeye başlamıştı. İkincil halka arz kapsamında da Özelleştirme Yüksek Kurulu’nun 4 Ekim 2012 tarih 2012/150 sayılı kararı ile Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’na ait hisselerden %23,92’lik kısmının halka arzı 21 Kasım

2012 tarihinde tamamlanmıştı.

31 Mart 2016 tarihi itibarıyla, yurtiçinde 951, yurtdışında ise 4’ü Kıbrıs’ta, 1’i Bahreyn’de olmak üzere 5; toplamda 956 şubesi ile faaliyet gösteriyor. Yurtiçi şubeler rakamı 34 adet uydu şubeyi içeriyor. Bununla birlikte Banka’nın bir adet İngiltere’de, bir adet İran’da olmak üzere toplam 2 adet temsilciliği bulunuyor.

31 Mart 2016 tarihli konsolide mali tablolarına göre Halkbank'ın toplam aktif büyüklüğü 199 milyar TL, özsermaye büyüklüğü ise 19.97 milyar TL seviyesinde.