Her isteyen mevduatın vade bozduramayacak

Hükümetin vadeli mevduata yönelik yeni düzenlemelerinde, paranın vadesinden önce çekilmesinde ‘bankanın onayı’ ifadesi ile top bankalarda. Uzmanlar bankaların gönüllü katılımının esas alındığı yeni uygulamada, hesap açarken tüketicinin bankanın vadeden önce çekim hakkı tanıyıp tanımadığına dikkat etmeleri uyarısını yaptı.

Hürriyet'ten Hülya Güler'in haberine göre;Hükümetin tasarrufların artırılması çabaları kapsamında 1 Ocak’ta yürürlüğe koyduğu, mevduat hesaplarına yönelik yeni uygulamalarda, mevduatın vadesinden önce bozulmasında insiyatif bankalara bırakıldı. Resmi Gazete’de yayımlanan yeni düzenlemelerde, mevduatın bir kısımının çekilmesi ‘bankaların onayı ile olur’ ifadesine dikkat çeken uzmanlar tüketicileri hazırlanan sözleşmeyi dikkatli okumaları konusunda uyarıyor.

Önceden çekim izinle

Banka ile tüketici arasında hesap açılırken, ‘mevduatın vadesinden önce çekilmesi söz konusu olabilir’ şeklinde bir ifadenin banka ile müşteri arasındaki sözleşmede yer alması gerekiyor. Uzmanlar, özellikle 12 ay ve 12 aydan uzun vadeli mevduatın vadesi gelmeden çekilmesine izin verme konusunda mevduat toplama politikalarına göre karar verileceğini söylüyor. Hatta kimi mevduat toplamada agresif büyümeyi planlayan bankaların, ‘12 ay ve üzeri vadedeki mevduatın vadesinden önce çekilmesi mümkün’ şeklinde mesajlarla reklam yapabilecekleri de belirtiliyor. Ancak, önümüzdeki dönemde mevduat ve kredi faizlerinin biraz daha düşeceği beklentisiyle, kimi bankaların da 12 ay ve üzeri vadede mevduat toplama konusunda çok istekli olmayacakları belirtiliyor.

Vadeyi uzatmak istiyor mu

Hükümetin getirdiği yeni uygulamalarda bankalara yönelik bağlayıcı bir hüküm yer almazken, bankaların iç tasarrufların atrırılması yönündeki çabalara gönüllü katılımı hedefleniyor. Garanti Bankası Araştırma Müdürü Ali İhsan Gelberi, bankaların getirilen yeni uygulamalara katılmak konusunda zorlanamayacaklarını belirterek, “Bu konuda gerekirse belli kurumların bankalara yönelik sözlü telkinleri de olabilir ancak zorlanamazlar. Bbankalar bu uygulamalara katılmak istemezlerse o zaman 1 ay ve üzeri vadeye düşük faiz vererek müşterilerin gelmesini engeller” diye konuştu.

Resmi gazete banka izni için ne diyor

VADELİ mevduat ve katılma hesapları ile birikimli mevduat katılma hesaplarından bankaların onayı ile vadelerinden önce çekim yapılması halinde vade bozulmaksızın, vade-kâr payı kaybı yaşanmaksızın bu hesapların vadeleri süresince, a- 1 yıl ve daha uzun vadeli (1 ay, 3 ay, 6 ay ve 1 yılk faiz/kâr payı ödemeli) hesaplar için hesap sahiplerine en fazla iki defa vadeden önce çekim hakkı tanınarak toplamda ana paranın yüzde 50’sine, b- Birikimli hesaplar için hesap sahiplerine en fazla vadeden önce 3 defa çekim hakkı tanınarak toplamda en fazla yüzde 50’sine kadar kısmi çekim yapılabilir.

Mevduatta yeni uygulamalar neler

· Türk Lirası mevduata daha evvel vadesinden bağımsız olarak yüzde 15 oranında uygulanan gelir vergisi stopajı, 6 aya kadar vadeli hesaplar için yüzde 15, 6-12 ay arası vadeli hesaplar için yüzde 12, 12 aydan uzun vadeli hesaplar için ise yüzde 10 olarak uygulanacak.
· Döviz Tevdiat Hesaplarına ise daha önce her vade için yüzde 15 oranında uygulanan gelir vergisi stopajı, 6 aya kadar vadeli hesaplar için
yüzde 18, 6-12 ay arası vadeli hesaplar için yüzde 15, 12 aydan uzun vadeli hesaplar için ise yüzde 13 olacak.
· Vadeden önce mevduatın tümünün çekilmesi halinde uğranılan getiri kaybı sınırlandı.
·Bu göre 1 yıl veya daha uzun vadeli faiz/kâr payı ödemeli hesaplar için en fazla iki defa vadeden önce çekim hakkı tanındı. Toplamda anaparanın yüzde 50’sine kadar olan çekimlerde tüketici faizde gelir kaybı yaşamazken, yüzde 50’yi geçen para çekmelerde de faizin yarısını alacak.
· Her ay para yatırılan birikimli hesaplar için ise, en fazla üç defa vadeden önce çekim hakkı tanınarak toplamda anaparanın yüzde 50’sine kadar kısmi çekim hakkı tanındı. Bunda da yine çekilen miktarın yüzde 50’yi geçmemesi durumunda gelir kaybı yaşanmayacak.

Dövizde vade daha hızlı uzar

İŞ Yatırım Araştırma Müdürü Bülent Şengönül, “Döviz Tevdiat Hesaplarındaki değişiklikle gelir vergisi stopajı, 6 aya kadar vade için yüzde 18, 6-12 ay arası için yüzde 15, 12 aydan uzun
vade için ise yüzde 13 olacak. Dolayısıyla döviz cinsi mevduatta vadenin uzaması TL mevduatta vadenin uzamasından daha hızlı olabilir” dedi.

Alışkanlıkta ani değişim olmaz

ING Bank Baş Ekonomisti Sengül Dağdeviren, “Mevduatta vadelerin uzaması biraz zaman alır. Uygulamaların tüketicinin alışkanlıkları üzerinde ani bir etkisi olmaz. Yapılan çalışmalar şu an için tasarrufların daha uzun vadede tutulmasına yönelik uygun zeminin oluşturulması olarak görülebilir” değerlendirmesini yaptı.