Kabak Reuters'a patladı!

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Başkanı Birol Aydemir, 3 Aralık tarihinde enflasyon verilerinin bir haber ajansı tarafından 17 dakika önce kamuoyuna duyurulması ve ardından yaşanan gelişmelere ilişkin, ''Enflasyon verilerini biz erken açıklamadık. Reuters kendisi bir program kullanarak bizim yayınlamadığımız veriyi alıp kullandı'' değerlendirmesinde bulundu. Aydemir, bunu etik bulmadığını söyledi.

TÜİK Başkanı, AA muhabirine, verilerin nasıl 17 dakika önceden kamuoyuna duyurulduğu ve kurum olarak yaptıkları araştırma ile vardıkları sonuçlara ilişkin açıklamalarda bulundu.

TÜİK'in bütün kesimlerin aynı anda erişimlerine imkan sağlamak için haber bültenlerini saat 10.00'da yayınladığını, bu bültenlerin eki olan istatistiki tabloların da aynı anda yayınlandığını hatırlatan Aydemir, bu süreçte bir şifrelemenin söz konusu olduğunu bildirdi.

Hazırlanan haber bültenlerinin şifrelenerek kendisinin onayına sunulduğunu ve bu onaylama gerçekleştiğinde şifrelerin kaldırılarak bültenin aktif hale geldiğini anlatan Aydemir, bültenlerle ilgili istatistiki tabloların da sistem üzerinde başka bir yerde tutulduğunu söyledi.

Tablolar hacim bakımından bültenlerden farklı olduğu için saat 10.00'a yetişmeyebilecekleri endişesiyle bunların şifrelerinin daha önceden kaldırıldığını dile getiren Aydemir, 3 Aralık'ta da aynı sürecin işletildiğini ve tablolar üzerindeki şifrelerin daha erken kaldırıldığını belirtti.

Aydemir, ''Şifreler çözülecek ki yeni tablolar gelsin, eski tabloların üzerine inşa edilsin ve 10.00'da herkese açık olsun. Arkadaşlar bu şifreleri daha önce çözmüşler, Reuters'teki robot program herhangi bir değişiklik olduğunda anında yakalayıp aldığından o verileri de bu şekilde almışlar'' diye konuştu.

Durumu öğrenir öğrenmez ''objektif bir değerlendirme elde etmek, bir bilgi sızdırma var mı yok mu'' anlamak için TÜBİTAK'tan bir ekip çağırdıklarını dile getiren Aydemir, bu değerlendirmenin sonucunda herhangi bir bilgi sızdırma, herhangi bir bilgi verme olmadığının, tamamen süreçten kaynaklanan, verinin hazırlanması ve bilişim sürecinden kaynaklanan bir durum olduğunun TÜBİTAK ekibince tespit edildiğini bildirdi.

Aydemir, dün itibariyle gerekli tedbirleri aldıklarını belirterek, ''Bundan sonra böyle bir durumla karşılaşmayacağız. TÜBİTAK'tan gelen arkadaşlar bilişim programında gerekli düzenlemeleri yaptılar ve artık kimse 10.00'dan önce istatistiki tablolara erişemeyecek'' dedi.

Aydemir, haber bültenlerinin daha önce olduğu gibi yine saat 10.00'da yayınlanacağını ama tablolara belki de bu saatten bir müddet sonra ulaşılacağını bildirdi.

"VERİYİ GERİ ÇEKMEDİK"
Aydemir, yaşanan bu olayın ardından yapılan değerlendirmelere değinirken de ''(haber bülteni konuldu, çekildi) şeklinde yorumlar olduğunu hatırlattı ve şunları söyledi:

''Böyle bir şey yok. Bunlar yanlış bilgi. Biz veriyi 10.00'da yayınladık. Enflasyon verilerini biz erken açıklamadık. Reuters, kendisi bir program kullanarak bizim yayınlamadığımız veriyi alıp kullandı. Bizim inisiyatifimiz, irademiz dışında etik kurallara da uymayacak bir şekilde Reuters kendi robot programını kullanarak istatistiki tablolardaki değişikliklerden rakamları aldı ve kullandı. Bunu etik bulmuyorum. Bunun değerlendirmesini basın dünyası kendi içinde yapar.

(Veriler kimlere verildi) gibi yorumlar da var. Bunlar çok yanlış yorumlar. Böyle bir şeyin olması mümkün değil. Bu kurum böyle bir şey yapmadı, yapmamıştır, kendi ilkelerine her zaman uymuştur, uyacaktır da. Bunların söylenmesi bile aslında bizim için çok üzücü. Böyle bir şeyin olmadığını aslında söyleyenler de biliyor ama farklı sebeplerle, spekülasyon amacıyla bunları söylüyorlar.''

"SORUŞTURMADIK, ARAŞTIRDIK"
Aydemir, kurum içinde bir soruşturma açıldığına ve sorumluluğu bulunanların cezalandırılacağına ilişkin yorumlara karşılık olarak da şunları kaydetti:

''Kurum içinde bilgi sızdırma kesinlikle yok, art niyet yok. Bu işlem daha önceki bültenlerde de yapılmış ama bu şekilde alıp kimse kullanmamış. Art niyet olmadığı için soruşturma açmak ve birilerini cezalandırmak gibi bir niyetimiz yok. Biz soruşturma değil, araştırma yaptırdık. Araştırmanın sonucunda durumun nereden kaynaklandığının tespitini yaptık. Ortada birinin alıp veriyi sızdırması, menfaat karşılığı bazı verileri birilerine açma gibi bir şey yok. Bu çok net olarak ortada.

Bu kurumun çalışanları, burada çalışmanın ne anlama geldiğini biliyorlar, istatistik verilerdeki gizliliği biliyorlar, herkesin aynı zamanda erişim hakkında sahip olması gerektiğini biliyorlar. Kimse bu kuralları ihlal etmiş değil. Sadece iyi niyetle istatistiki tabloların şifrelerinin erken kaldırılması söz konusu. Bu, sadece bu veri için de yapılmış değil. Birçok istatistik bülteninde yapılmış çünkü o tablolarda güncelleme uzun sürüyor. Dolayısıyla kimsenin cezalandırılmasını gerektiren bir durum söz konusu değil.''

Araştırmalarının sonucuna ulaştığını, gerekli ön tedbirlerin alındığını yineleyen Aydemir, programlarla ilgili yapısal diğer tedbirlerin de zaman içinde alınacağını kaydetti. Aydemir, artık böyle bir durumla karşılaşılmayacağını vurguladı.