Mali uçurum riski artıyor

Trusted Sources Türkiye Ekonomisti Şevin Ekinci, ABD'nin en önemli gündem maddesi olan mali uçurum konusunda yıl sonuna kadar kesin bir anlaşmaya varılamaması durumunda, bunun hem ABD hem de gelişmekte olan ekonomiler üzerinde olumsuz etkileri olacağını belirtti.

AA muhabirinine bilgi veren Ekinci, ''Bana göre hem gelişmekte olan ülkeleri hem de ABD ekonomisini en çok sarsacak faktör, sene sonuna kadar hala mali uçurumla ilgili herhangi kesin bir sonuca varılmamış olması olacaktır. Zira son yıllardaki deneyimler gösteriyor ki piyasa oyuncuları belirsizlik ortamında daha çabuk panik satışlarına yöneliyor'' dedi.

Mali uçurumla ilgili gündemde olan senaryolara da değinen Ekinci, Amerikan Kongresi Bütçe Ofisi'nin senaryolarını (KBO) hatırlattı.

Ekinci, şunları kaydetti:

''Her ne kadar vergi artışları ve harcama kısıntıları bütçe açığını 2012 yılına göre 560 milyar dolar kadar düşürecek olsa da, Amerikan Kongresi Bütçe Ofisi (KBO), bu politikalar sonucunda büyüme oranının 2013'te yüzde 4 civarında düşürerek ekonomiyi resesyona (negatif büyüme oranı) götüreceğini ve işsizliğin, iki milyona yakın istihdam düşüşü sonucu iki kat artacağını öngörüyor.

Kongre Bütçe Ofisi'nin hazırladığı senaryoya göre, eğer harcama kesintileri yapılırsa ve ABD vatandaşları son 60 yıldaki en büyük vergi artışına maruz kalırsa, bütçe 2013 yılında daha düşük bir açık verecek (641 milyar dolar kadar), kamu borcu daha düşük olacak (gayri safi yurtiçi hasılanın yüzde 58'i), ancak gayri safi yurtiçi hasıla yüzde 0,5 düşecek ve işsizlik oranı ise yüzde 9,,1'e yükselecek. Bunun alternatifi olan senaryoda, eğer Senato yeni yasaları geçirmezse, yani vergi oranları düşük ve harcamalar yüksek kalırsa, bütçe açığı ve kamu borcu yükselecek, ancak büyüme oranı yüzde 1,7, işsizlik oranı ise yüzde 8 olarak gerçekleşecek.''

ABD Senatosunda Demokratlar'ın, Temsilciler Meclisinde ise Cumhuriyetçiler'in çoğunlukta olduğunu anımsatan Ekinci, ''Cumhuriyetçiler yakın zamanda Başkan Obama'ya, harcama kesintilerini uzun vadeli olarak detaylandırması gerektiği talebini iletti. Zira KBO'ya göre harcama kesintilerinin ekonomiye olumsuz etkileri vergi artışlarının etkisinden daha dramatik olacak. Eğer Cumhuriyetçiler ve Demokratlar yeni bir düzenleme üzerinde anlaşmazlarsa, vergi artışları ve harcama kesintileri 2013 yılının 1 Ocak tarihi itibariyle yürürlüğe girecek'' dedi.

İyimser analistlerin ise, Cumhuriyetçiler ile Demokratların bir şekilde yıl sonundan önce anlaşmaya varacaklarını, ülke ekonomisini asla riske sokmayacaklarını düşündüğünü dile getiren Ekinci, sözlerine şöyle devam etti:

''Benim beklentim, harcama kesintilerinin daha az yapılması, alanının daraltılması, ancak vergi artışlarının gerçekleşeceği şeklinde. Zira yüksek bütçe açığı ve kamu borcu uzun vadede ABD yönetimini rahatsız edecek. Başkan Obama'nın ikinci başkanlık dönemi olduğu için rahat hareket etme imkanı da var. Yüksek kamu borcu ve bütçe açıkları gözardı edilemeyecektir.

Öte yandan, harcama kesintileri eğer çok geniş alana yayılmazsa büyümeye olan olumsuz etkisi daha az olacaktır. Yine de ABD hükümetinin KBO tahminlerindeki gibi yüzde 1,7 büyüme yerine yüzde 0,5 yavaşlamadan feragat etmesi için 1 Ocak itibariyle yürürlüğe girecek yeni yasalardan feragat edeceğini zannetmiyorum. Büyüme tarafında diğer destekleyici politikaları yürütecek ve resesyonu önleyici önlemler alacaklardır.''