TBMM dövizzedeye çözüm istedi

Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Dilekçe Komisyonu, bankalardan Japon Yeni ve İsviçre Frangı üzerinden kredi çeken ancak ani kur artışlarıyla mağdur olan vatandaşlarla ilgili olarak Başbakanlık’ı göreve çağırdı.

Meclis, yanlış yönlendirmelerle haksız kazanç elde eden bankalara bu mağduriyetin giderilmesi yönünde müeyyide uygulanması ya da yeni bir yasal düzenlemeyle sorunun ortadan kaldırılması gerektiğini belirtti.

Meclis Dilekçe Komisyonu, dövizzede vatandaşlardan gelen çok sayıda başvuru üzerine bankalar ve ilgili kurumlarla bir araya gelerek, detaylı bir çalışma yaptı. Geçen hafta karara bağlanan çalışma kapsamında akademisyen ve hukukçulardan oluşan bilirkişi heyeti tarafından bir rapor hazırlandı. Raporda, “Bankaların özellikle 2007 yılının sonuna doğru, basını kullanmak suretiyle ‘en istikrarlı para birimlerinin Japon Yeni ve İsviçre Frangı olduğunu’ ileri sürerek müşterilerine bu para birimlerine endeksli kredileri pazarladıkları anlaşılmıştır.” ifadesi yer aldı. Merkez Bankası kararlarına dayanarak, bankaların Japon Yeni’nin yükseleceğini önceden öngördüğüne dikkat çekilen raporda, “Merkez Bankası 2007-1 Numaralı Ödemeler Dengesi Raporu’nun ‘Dış Ekonomik Gelişmeler’ başlığı altındaki 10’uncu maddede Türkiye’de faaliyet gösteren bankalara Japon ekonomisinin gidişatı ve Japonya Merkez Bankası’nın para politikasını değiştireceği, JPY’nin yükselişe geçeceği uyarısında bulunduğu görülmektedir.” denildi.

Bilirkişi tespitleri ışığında hazırlanan TBMM Dilekçe Komisyonu’nun raporunda ise durumun Başbakan Yardımcısı Ali Babacan’a havale edildiği ve BDDK aracılığıyla cevap alındığı kaydedildi. Uyuşmazlığın tüketici ile banka arasında olduğunu belirten BDDK, Komisyon’a şu görüşü iletti: “Banka ve müşteri arasında imzalanan sözleşmelerin uygulanması sırasında doğan uyuşmazlıklar özel hukuk alanını ilgilendirdiğinden ve BDDK’nın özel hukuk ilişkilerinden kaynaklanan uyuşmazlık niteliğindeki şikâyetlere taraf olması, anlaşmazlıklara müdahale etmesi ve sorunun çözüm mercii olması mümkün bulunmadığından, konu hakkında tüketici hakem heyeti veya tüketici mahkemelerine başvurulması gerekmektedir.” TBMM Dilekçe Komisyonu, dövizzede raporunun sonuç ölümünde Başbakanlık’a da tarafları uzlaştırma için komisyon kurma çağrısı yaptı. Uzlaşma olmaması halinde yasal düzenleme yapılmasını talep eden Komisyon, raporunda şu görüşlere yer verdi: “Başbakanlık koordinatörlüğünde, bireysel dövize endeksli kredi kullanan ve mağdur olmuş tüketicilerin korunması amacıyla, bütün tarafların katılımıyla; başta mağdurların temsilcileri olmak üzere Hazine Müsteşarlığı, Merkez Bankası, BDDK, Türkiye Bankalar Birliği ile en fazla dövize endeksli kredi vermiş olan banka temsilcilerinden oluşan bir komisyonun kurulmasına, Komisyon’un inceleme ve değerlendirmesi neticesinde idari düzenleyici işlem yapılması gerekiyorsa yapılmasına, tarafların uzlaştırılması için bir çözüm yolunun bulunmasına, taraflar anlaşmaya yanaşmıyorsa ve tarafınızca uygun görülüyorsa TBMM İçtüzüğü’nün 116’ncı maddesi gereğince kanuni düzenleme yapılmasının değerlendirilmesine oybirliğiyle karar verildi.” Komisyon, raporun takipçisi olacağını, gereğinin yapılmaması halinde kanuni yaptırımların uygulanacağını kaydetti.

TBMM Dilekçe Komisyonu raporunun sonuç bölümüne göre Japon Yeni ve İsviçre Frangı’na endeksli kullandırılan krediler özellikle 2008 yılının ilk dokuz ayında dikkat çekici şekilde arttı. Bankalar müşterileri Japon Yeni ve İsviçre Frangı cinsinden borçlanmaya teşvik etti ve yeteri kadar bilgilendirme yapmadı. Türkiye Bankalar Birliği’nden alınan bilgiler ışığında, 2007-2009 yılları arasında Japon Yeni ve İsviçre Frangı ile kredi almış ve mağdur olmuş yaklaşık 6 bin-7 bin tüketici olabileceği, ancak bunlardan kaçının borcunu ödediği ya da ödeyemediği bilgisine ulaşılamadığı belirtiliyor. Bankaların kur farkından dolayı aldıkları ücretleri faiz getirisi olarak gösterdikleri, böyle bir faiz oranının haksız kazanç ve sebepsiz zenginleşme olarak yorumlanabileceği kaydediliyor.