TCMB: Çekirdek enflasyonda iyileşme gözlendi

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Temmuz Ayı Fiyat Gelişmeleri Raporu'nu açıkladı. Merkez Bankası, yıllık çekirdek enflasyon göstergeleri eğiliminde bir miktar iyileşme olduğunu belirtti. Banka, "Kırmızı et fiyatında yükseliş sürüyor, beyaz ette yüksek oranlı artış gerçekleşti. Temmuz'da işlenmiş gıda fiyatlarındaki yavaşlama eğilimi sürdü. Uluslararası petrol fiyatlarındaki düşüş ile enerji fiyatları geriledi" değerlendirmesi yaptı.Raporda şu açıklamalar yer aldı: "Temmuz ayında tüketici fiyatları yüzde 0,09 oranında artmış ve yıllık tüketici enflasyonu yüzde 6,81’e düşmüştür.
Bu dönemde taze meyve sebze fiyatlarındaki düzeltme eğilimi devam etmiştir.

Buna karşılık kırmızı et fiyatlarındaki yükseliş eğiliminin sürmesi gıda ve yemek hizmetleri fiyatlarını olumsuz etkilemeye devam etmiştir. Sonuç olarak gıda grubu yıllık enflasyonu bir önceki aya kıyasla yatay seyretmiştir. Petrol fiyatlarındaki düşüşlerin belirginleşmesiyle birlikte enerji grubunda yıllık enflasyon düşmüştür. Bu dönemde döviz kuru etkilerine bağlı olarak temel mal grubu enflasyonu sınırlı bir oranda yükselirken hizmet enflasyonu gerilemiştir. Bu doğrultuda, çekirdek enflasyon göstergelerinin yıllık enflasyonu ve ana eğiliminde bir miktar iyileşme gözlenmiştir.

Temmuz ayında tüketici fiyatları yüzde 0,09 oranında artmış ve yıllık enflasyon 0,39 puan düşerek yüzde 6,81 olmuştur. Bu dönemde ÖKTG-H ve ÖKTG-I endekslerinin yıllık artış oranları da yaklaşık 0,2 puan gerileyerek sırasıyla yüzde 7,60 ve yüzde 7,31 olarak gerçekleşmiştir. Yıllık tüketici enflasyonuna katkılar incelendiğinde, Temmuz ayında enerji ve alkol-tütün-altın gruplarının katkıları sırasıyla 0,16 ve 0,09 puan azalmıştır. Hizmet grubunun katkısında 0,11 puanlık gerileme gözlenmiş olsa da mevcut durumda 2,49 puan ile yıllık tüketici enflasyonuna en belirgin katkı bu gruptan gelmektedir. Temel mal ve gıda gruplarının katkılarında ise belirgin bir değişiklik gözlenmemiştir.

Mevsimsellikten arındırılmış verilerle enflasyonun üç aylık ortalamalara göre ana eğilimleri incelendiğinde, çekirdek enflasyon göstergelerinde bir önceki aya göre iyileşme gözlenmiştir. Bu iyileşmede hizmet ve temel mal gruplarının her ikisi de belirleyici olmuştur. Temmuz ayında hizmet fiyatları yüzde 0,80 oranında artmış, grup yıllık enflasyonu yüzde 8,42’ye gerilemiştir.

Bu dönemde yıllık enflasyon kira ve lokanta-otel grubunda yükselirken haberleşme ve ulaştırma hizmetlerinde baz etkisiyle gerilemiştir. Kırmızı et fiyatlarındaki yukarı yönlü seyrin sürmesine bağlı olarak lokanta-otel grubundaki yüksek oranlı fiyat artışları Temmuz ayında da sürmüş ve bu grupta yıllık enflasyon yüzde 13,80’e yükselmiştir. Ayrıca bu dönemde kira ve diğer hizmet gruplarında da aylık artışlar nispeten yüksek seyretmeye devam etmiştir.

Temel mal grubu yıllık enflasyonu Temmuz ayında 0,09 puanlık artışla yüzde 6,05’e yükselmiştir. Bu dönemde yıllık enflasyon dayanıklı tüketim mallarında yükselirken giyim grubunda gerilemiş, giyim ve dayanıklı dışı temel mallar grubunda ise yatay seyretmiştir.

Giyim grubunda sezon indirimlerinin geçmiş yıllara kıyasla daha yüksek gerçekleşmesi ile yıllık enflasyon bu grupta yaklaşık 2 puan gerilemiştir. Diğer taraftan, mobilya, otomobil ve beyaz eşya fiyatlarındaki yüksek oranlı artışlar çerçevesinde dayanıklı tüketim malları fiyatları Temmuz ayında yüzde 1,29 oranında yükselmiştir. Söz konusu artışlarda döviz kuru gelişmelerinin gecikmeli etkilerinin yanısıra, özellikle mobilya ve belirli elektrikli ev aletleri (elektrikli süpürge, su ısıtıcısı, ütü) fiyatlarında gümrük vergisindeki artışın yansımaları da gözlenmektedir.
Türk lirasındaki birikimli değer kaybının yansımaları giyim ve dayanıklı dışı temel mallar grubunda hissedilmeye devam etmiş ve bu grubun yıllık enflasyonunda Eylül 2014’ten beri gözlenen yavaşlama Temmuz ayında duraklamıştır.

Enerji fiyatları Temmuz ayında yüzde 0,47 oranında azalmıştır. Bu gelişmede, uluslararası petrol fiyatlarındaki düşüşe bağlı olarak yüzde 1,53 oranında gerileyen akaryakıt fiyatları belirleyici olmuştur.

Yıllık enerji enflasyonu bu olumlu seyir ile birlikte yüzde 1,58 oranına gerilemiştir. Temmuz ayında gıda ve alkolsüz içecekler grubunda yıllık enflasyon yatay seyrederek yüzde 9,25 olmuştur.

Yıllık enflasyon, işlenmemiş gıda grubunda sınırlı oranda artarken işlenmiş gıda grubunda yavaşlama eğilimini devam ettirmiştir.

İşlenmemiş gıda grubunda taze meyve-sebze fiyatları son dönemdeki olumlu seyrini sürdürmüştür. Diğer taraftan, kırmızı et fiyatlarındaki yüksek artış eğilimi devam ederken beyaz et fiyatlarında da yüksek oranlı bir artış gözlenmiştir. İşlenmiş gıda grubunda ise aylık fiyat artışı bu dönemde hızlanmıştır. Ekmek tahıllar dışı işlenmiş gıda grubu genelinde Türk lirasındaki değer kaybının yanısıra uluslararası fiyatların etkileri hissedilmiştir.

Bu dönemde, gıda ve yemek hizmetleri grubunun yıllık enflasyonu sınırlı bir artışla yüzde 10,38’e yükselirken, gıda ve yemek hizmetleri hariç tüketici enflasyonu ise yüzde 5,24’e gerilemiştir.

Yİ-ÜFE

Yurt içi üretici fiyatları Temmuz ayında yüzde 0,32 oranında azalmış, yıllık enflasyon yüzde 5,62’ye düşmüştür. İmalat sanayi fiyatlarındaki düşüşte başta petrol olmak üzere uluslararası emtia fiyatları belirleyici olmuştur. Yıllık enflasyon imalat sanayi fiyatlarında yüzde 6,32’ye, petrol ve ana metal hariç imalat sanayisinde ise yüzde 8,07’ye gerilemiştir.
Ana sanayi gruplarına göre incelendiğinde, Temmuz ayında ara malı fiyatları gerilerken sermaye mallarında fiyat artışlarının yavaşladığı, tüketim mallarında ise fiyatların yükseldiği görülmüştür. Ara malı imalatı fiyatları aylık bazda yüzde 0,69 oranında düşerken bu durumda grup genelinde gözlenen ılımlı fiyat hareketleri belirleyici olmuştur. Sermaye malı imalatındaki yüzde 0,35 oranındaki fiyat artışında ise “diğer genel amaçlı makine” fiyatları ve motorlu kara taşıtları imalatı fiyatları ön plana çıkmıştır. Dayanıklı tüketim malları fiyat artışında mobilya ve tüketici elektroniği ön plana çıkarken dayanıksız tüketim malları fiyatlarında ise meyve-sebze dışı gıda imalatı fiyatları belirleyici olmuştur. Sonuç olarak, Temmuz ayında tüketici fiyatları üzerinde üretici fiyatları kaynaklı maliyet yönlü baskılar hafiflemeye devam etmiştir."