Türk Lirası'nda tehlike sinyali!

Paralimani.com/ÖZEL ANALİZ

Merkez Bankası tarafından dün açıklanan reel efektif döviz kuru endeksi, TL'deki aşırı değerlenmenin artık dikkat çekici boyuta ulaştığını gösterdi.

Verilere göre TÜF bazlı reel efketif döviz kuru endeksi, 120.16 seviyesine ulaşarak Ocak 2011'den bu yana, yani son 2 yılın en yüksek seviyesine ulaştı. Gelişmekte olan ülkelerin de hesaplamaya dahil edildiği TÜFE-Gelişmekte Olan Ülkeler-Bazlı Reel Efektif Döviz Kuru Endeksi, 93.73 seviyesine yükselerek Mayıs 2011'den bu yana, TÜFE Gelişmiş Ülkeler Bazlı Reel Efektif Kur Endeksi ise 131.85 seviyesine çıkarak Aralık 2010'dan bu yana yani son 25 ayın en yüksek seviyesine çıktı.

Başkan, "120'de müdahale ederiz" demişti

Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı, reel efektif döviz kuru endeksinin 120'ye ulaşması durumunda Merkez Bankası olarak daha aktif bir şekilde önlem alacaklarını, kurun 130'a doğru hareketlenmesi halinde ise sert uygulamaları devreye sokacaklarını belirtmişti.

Endeksin birkaç ay daha bu seviyede seyretmeye devam etmesi, ya da düşmemesi durumunda Merkez Bankası'nın müdahalesinin gelebileceği belirtiliyor.

Reel kur ne demek?

Önce Türkiye'nin dış ticaretinde önemli paya sahip ülkelerin para birimlerinden oluşan sepete göre Türk Lirası'nın ağırlıklı ortalama değeri belirleniyor ve bu nominal efektif döviz kurunu veriyor. Nominal efektif döviz kuru, fiyat etkilerinden arındırılıyor ve böylece reel efektif döviz kuru elde ediliyor.

TÜFE bazlı reel efektif döviz kuru endeksinin hesaplanmasında 36 ülkenin verisi kullanılıyor.

Reel efektif döviz kurunun artışı, Türk Lirası'nın reel olarak değer kazandığını, kurdaki düşüş ise Türk Lirası'nın reel değerinde gerileme olduğunu gösteriyor.

Rekor seviye: Ağustos 2008

2003 yılı ortalaması 100 olan reel efektif döviz kuru endeksi şimdiye kadar yedi ay 130 sınırının üstünde oluştu. Rekor 2008 yılının ağustos ayında kırıldı. Reel kur endeksi söz konusu ayda 131.85 düzeyine çıktı.

Endeksin 130'un üstüne çıktığı dönemler zaten 2007 sonu ile 2008'in ve 2010'un bazı ayları.

Aralık 2007'de 131.66 düzeyinde oluşan reel kur endeksi, 2008 ocakta 131.70,
şubatta 130, biraz önce aktardık ağustosta 131.85, eylülde ise 130.41 oldu. Reel kur endeksi, 2010 yılında da ekimde 131.36, kasımda 131.01 düzeyinde gerçekleşti.

Son güçlü müdahale 2009'da ve süresi 2 yıl

Merkez en son güçlü döviz alım müdahalelerini 2009 yılında yapmış ve ağustos ayında yaptığı müdahaleler 2011 yılının temmuz ayına kadar, yani yaklaşık 2 yıl sürmüştü.

Bu gelişme piyasanın önde gelen aracı kurumlarından İş Yatırım'ın ad dikkatini çekti ve endeks değerlerinin açıklanmasının ardından bugün "TL NASIL KURTULUR" başlıklı bir rapor hazırladı.
İşte İş Yatırım'ın o raporu:

Merkez Bankası (MB) Ocak ayı Reel Efektif Döviz Kuru Endeksi’ni yayınladı.

Piyasanın son dönemde artan bir ilgiyle izledigi bu endeks, TL’nin deger kazancını gösteriyor.

Aralık ayında 118 seviyesinde olan endeks, Ocak’ta 120,2’ye yükselmiş.

Endeksi, gelismis ülkeler ve gelismekte olan ülkelere göre ayırdığımızda yükseliş, farklı oranlarda gözleniyor.

Gelişmekte olan ülkelere göre hesaplanan Reel Efektif Döviz Kuru Endeksi Aralık’a göre yaklasık 1 puan yükselirken, gelismis ülkeler için hazırlanan endekste bu fark 2,6 puana çıkıyor.

TL’nin deger kazancı devam ediyor. Daha önce Reel Efektif Döviz Kuru için son 10 yılda ortalama %1,5-2’lik bir deger kazancını yapısal gelismelerle uyumlu buldugunu söyleyen MB, daha fazlasının istenmedigini de böylece belirtmis oldu.

Nitekim endeksin 120 seviyesine geleceginin netlik kazanmasıyla birlikte, MB’nin harekete geçtigini gördük.

Önümüzdeki dönemde benzer hareketlerin gelip gelmeyecegi, sermaye girişlerinin devamına, ölçüsüne ve TL’nin tepkisine bağlı olacak. TL’nin değer kazancı devam ederse, faiz koridorunun alt bandında bir indirim daha gündemde olabilir.

Yakın zamanda ise TL zorunluk karsılık oranlarının arttırıldıgını görebiliriz."

İşte 2003'ten bu yana endeksin hareketi:

Dönem	TÜFE Bazlı Reel Efektif Döviz Kuru (2003=100)	TÜFE -Gelişmekte Olan Ülkeler- Bazlı Reel Efektif Döviz Kuru (2003=100)	TÜFE -Gelişmiş Ülkeler Bazlı - Reel Efektif Döviz Kuru (2003=100)
Oca.03	89.26	86.98	90.12
Şub.03	91.43	89.98	91.97
Mar.03	91.18	89.85	91.68
Nis.03	93.43	91.87	94.02
May.03	99.08	99.62	98.87
Haz.03	103.12	104.58	102.57
Tem.03	106.31	106.52	106.23
Ağu.03	107.59	106.92	107.84
Eyl.03	110.37	109.92	110.53
Eki.03	104.18	105.68	103.62
Kas.03	102.04	103.02	101.66
Ara.03	102.01	105.04	100.90
Oca.04	106.79	110.60	105.39
Şub.04	108.16	112.16	106.70
Mar.04	111.63	114.11	110.71
Nis.04	110.13	111.66	109.56
May.04	99.66	101.01	99.16
Haz.04	99.29	101.18	98.59
Tem.04	101.73	103.50	101.07
Ağu.04	101.53	103.01	100.98
Eyl.04	100.06	101.07	99.68
Eki.04	101.47	103.03	100.89
Kas.04	102.43	105.03	101.47
Ara.04	103.67	107.14	102.39
Oca.05	108.60	110.40	107.93
Şub.05	112.06	112.75	111.80
Mar.05	111.13	112.50	110.61
Nis.05	109.06	109.66	108.83
May.05	110.09	109.91	110.15
Haz.05	114.06	111.60	114.99
Tem.05	116.20	112.31	117.68
Ağu.05	114.57	111.05	115.92
Eyl.05	115.53	111.51	117.06
Eki.05	117.65	112.21	119.75
Kas.05	120.93	114.10	123.58
Ara.05	121.21	114.41	123.86
Oca.06	121.47	114.44	124.20
Şub.06	122.76	114.35	126.06
Mar.06	121.63	113.31	124.89
Nis.06	120.76	113.09	123.75
May.06	111.92	106.51	114.01
Haz.06	100.24	95.18	102.19
Tem.06	103.63	98.24	105.71
Ağu.06	108.42	103.03	110.50
Eyl.06	109.39	103.17	111.81
Eki.06	110.96	103.44	113.90
Kas.06	112.48	104.90	115.45
Ara.06	112.01	104.88	114.80
Oca.07	114.91	106.18	118.34
Şub.07	116.84	107.41	120.57
Mar.07	115.38	106.55	118.86
Nis.07	118.53	109.59	122.04
May.07	120.47	110.60	124.38
Haz.07	122.09	111.08	126.48
Tem.07	122.57	111.29	127.07
Ağu.07	119.96	108.97	124.34
Eyl.07	123.74	112.60	128.17
Eki.07	129.75	118.08	134.40
Kas.07	129.95	119.19	134.22
Ara.07	131.66	119.62	136.46
Oca.08	131.70	118.63	136.95
Şub.08	130.00	115.81	135.74
Mar.08	121.43	109.67	126.14
Nis.08	115.53	103.92	120.20
May.08	122.41	109.25	127.72
Haz.08	123.15	109.09	128.86
Tem.08	123.52	108.83	129.50
Ağu.08	131.85	113.97	139.23
Eyl.08	130.41	111.29	138.36
Eki.08	118.14	98.56	126.42
Kas.08	115.25	94.52	124.12
Ara.08	114.90	97.07	122.37
Oca.09	113.77	96.43	121.01
Şub.09	112.69	96.49	119.42
Mar.09	109.48	93.83	115.98
Nis.09	114.03	97.31	121.00
May.09	115.20	98.67	122.06
Haz.09	113.42	98.13	119.72
Tem.09	115.28	99.45	121.82
Ağu.09	116.11	100.61	122.50
Eyl.09	114.75	100.16	120.73
Eki.09	117.35	102.29	123.53
Kas.09	116.50	101.45	122.68
Ara.09	116.80	101.08	123.28
Oca.10	122.88	104.44	130.57
Şub.10	124.27	103.74	132.94
Mar.10	123.16	101.97	132.16
Nis.10	127.55	105.35	137.00
May.10	128.36	104.21	138.76
Haz.10	127.64	102.92	138.33
Tem.10	125.85	102.54	135.86
Ağu.10	127.21	104.07	137.12
Eyl.10	128.62	105.13	138.68
Eki.10	131.36	109.02	140.83
Kas.10	131.01	108.01	140.82
Ara.10	125.72	102.11	135.88
Oca.11	121.19	97.61	131.40
Şub.11	117.35	94.71	127.14
Mar.11	115.87	94.21	125.19
Nis.11	118.33	96.87	127.52
May.11	117.25	95.79	126.45
Haz.11	113.30	92.62	122.17
Tem.11	109.38	88.97	118.16
Ağu.11	103.52	84.67	111.59
Eyl.11	104.92	85.26	113.38
Eki.11	106.70	86.69	115.31
Kas.11	110.48	89.60	119.48
Ara.11	109.52	88.09	118.81
Oca.12	112.42	88.95	122.70
Şub.12	115.87	91.63	126.49
Mar.12	114.22	90.35	124.68
Nis.12	115.87	92.02	126.29
May.12	116.79	92.60	127.37
Haz.12	116.96	92.85	127.50
Tem.12	118.20	92.80	129.38
Ağu.12	118.83	93.08	130.20
Eyl.12	116.24	91.90	126.92
Eki.12	117.34	92.56	128.21
Kas.12	119.38	93.51	130.79
Ara.12	118.08	92.79	129.21
Oca.13	120.16	93.73	131.85