Vergisini zamanında ödeyene müjde

Maliye Bakanlığı, uzun süredir üzerinde yoğunlaştığı çalışmayı tamamladı. Vergisini düzgün ve zamanında ödeyen mükellefler ödüllendirilecek, uyumsuz mükelleflere ise yeni yaptırımlar gelecek. Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, giderek artan, "vergisini düzgün ödeyen mükellefler ödüllendirilmeli" taleplerini dikkate alarak, Gelir İdaresi Başkanlığını (GİB) harekete geçirdi. Bu kapsamda GİB Başkanlığı "Vergisel Uyum Analiz Modeli ve Mükellef Değerlendirme Sistemi"ni hazırladı.

Bilgisayar teknolojileri kullanılarak, ülkedeki tüm mükelleflerin davranış eğilimlerinden hareketle vergi kanunlarına karşı uyum ve uyumsuzlukları değerlendirebilecek sistemin geliştirilmesi için de GİB'de halen yoğun bir çalışma sürüyor. Proje ile uyumlu ve uyumsuz mükelleflerin ayrıştırılması ve uyumlu mükelleflerin vergi dairesi uygulamaları çerçevesinde teşvik edilmesi amaçlanıyor.

Şimşek, vergisini düzgün ve zamanında ödeyen, bu anlamda 77 milyonun hakkını kayba uğratmayan mükellefleri artık ödüllendireceklerini bildirdi. Şu an yeni bir sistemin hazırlandığını ve bu sistemle vergi açısından uyumlu ve uyumsuz mükellefleri birbirlerinden ayıracaklarını anlatan Şimşek, bunun sonucunda da uyumlu mükelleflerin ödüllendirileceğini, uyumsuz mükelleflere ise yeni yaptırımların geleceğini söyledi.

Bakan Şimşek, bu sistemin ve şu an için düşünülen ödül ve yaptırımların bir başlangıç olduğunu ve zamanla yeni ödüller ve yeni cezaların söz konusu olabileceğini ifade etti.

Yeni sistemle yapılacak analizler sonucunda belirlenecek uyumlu mükelleflere verilecek teşvikleri de anlatan Şimşek, şu bilgileri verdi: "Yeni kurguda söz konusu mükellefler için şunları düşünüyoruz. Tabii bunların şu an için taslak olduğunu ve değişebileceğini de belirtmek isterim. Yeni sisteme göre uyumlu mükelleflerin vergi iade talepleri duruma göre, teminatsız, incelemesiz ve/veya yeminli mali müşavir raporu aranmaksızın hızlı bir şekilde yerine getirilecek. Belirli bir düzeyin üstünde uyumlu olan mükellefler ise ihbarların değerlendirilmesi hariç olmak üzere GİB tarafından yapılacak yoklama, denetim ve bazı inceleme faaliyetleri kapsamı dışında bırakılacak. Uyumlu mükelleflerin özelge talepleri öncelikli ve belirli sürelerde yerine getirilecek.

Öte yandan, vadesi gelmemiş borçları için gerekli şartları sağlaması durumunda tecil faizi ile makul bir süre ve makul tutarlarda borcun vadesi uzatılabilecek. Bunun yanı sıra vergi rekortmenlerinin ilan edilmesi gibi uyumlu mükellefleri de belirli periyotlarla kamuoyuna ilan etmeyi düşünüyoruz. Belirli bir düzeyin üzerindeki uyumlu mükelleflere, talep etmeleri durumunda, vergisel analizlerini ve kendi sektörü ile kıyaslamasını içeren bir rapor da verebiliriz ve söz konusu mükellefler, indirimli teminat uygulaması sisteminden yararlandırılabilir."

Düzenli ödemeyen artık yandı

Uyumsuz mükelleflerin ise daha sık bilgilendirileceğini, daha sıkı takip edileceğini ve sadece Maliye Bakanlığı değil, ilgili tüm kamu kuruluşlarınca incelenmesinin sağlanacağını anlatan Şimşek, burada da asıl amaçlarının vergiye uyumu artırmak olduğunu bildirdi. Yapılacak bu çalışmalar sonucunda da söz konusu uyumu ciddi oranda artırmayı hedeflediklerini aktaran Şimşek, uyumsuz mükellefler için yapılması düşünülen eylemleri ise şöyle sıraladı:

"Uyumsuz mükellefler periyodik olarak ziyaret edilerek uyumsuzluk gösterdikleri konular ve daha uyumlu olabilmeleri için izleyecekleri yollar hakkında bilgilendirme yapılacak. Özellikle e-yoklama sistemi tam anlamıyla uygulamaya geçtikten sonra 'mükellef bilgilendirme' görevi ekiplere iletilerek bu mükelleflerin ziyaret edilmesi sağlanacak. Mükellefler arasından uyumsuzluk konularına göre seçilecek mükellef gruplarına uyuma davet yazıları gönderilecek ya da e-yoklama sistemi tam anlamıyla uygulamaya geçtikten sonra 'uyuma davet' görevi, ekiplere verilerek bu grup mükellefler iş yerlerinde uyuma davet edilecek.
Bazı mükellefler için vergi dairesi tarama-kontrol servisleri ya da denetim koordinasyon müdürlükleri tarafından sadece uyumsuzluk kapsamındaki belirli noktalarda vergi inceleme çalışmaları yapılacak. Uyumsuzluğu yüksek olan mükellefler ise müdahale edilmesi gereken mükellefler olabileceği için, doğrudan Vergi Denetim Kurulu, Emniyet, SGK ve Gümrük ve Ticaret Bakanlığı gibi ilgili kurumlara iletilecek."